Verkleining Provinciale Staten

In het vorige nummer ben ik ingegaan op de voorgenomen afschaffing van de ondersteuningsverklaringen. Dit artikel is een vervolg op het artikel over het debat omtrent de ontwikkelingen in het kiesrecht. Daarnaast wil ik het voorstel om het aantal leden van provinciale staten te beperken bespreken.

COMBINATIE VAN VERKIEZINGEN

Een van de manieren waarmee minister Peper de opkomst bij verkiezingen wil verhogen is een combinatie van verkiezingen. De voorkeur van het kabinet gaat er naar uit om de verkiezingen voor de gemeenteraad en provinciale staten op één dag te houden. Een voordeel is dat je de verkiezingen beter onder de aandacht kan brengen. De stemmoeheid zal tevens minder snel toeslaan. Onze woordvoerder Van den Berg wees erop dat met een combinatie inbreuk wordt gedaon op het eigen karakter van de provincies en gemeenten. De zelfstandige betekenis van deze lichamen wordt door een combinatie ernstig gereduceerd. De SGP-woordvoerder pleitte voor een spreiding van de verkiezingen om zo te voorkomen dat landelijke politici zich nóg meer met plaatselijke en regionale zaken gaan bemoeien. Toch is minister Peper van plan om de verkiezingen te combineren. In ieder geval heeft hij de meerderheid van de Kamer, bestaande uit VVD en PvdA, achter zich.

ALTERNATIEVE WIJZEN VAN STEMMEN

Ook zijn er plannen om de verkiezingen ook via alternatieve en elektronische wijze te laten verlopen. Stemmen via internet, telefoon of per post horen tot de mogelijkheden. Met de SGP vindt minister van Boxtel dat zorgvuldigheid het uitgangspunt dient te zijn. De SGP ziet in ieder geval niet in dat alternatieve wijzen van stemmen de opkomst zal verhogen. Uit de in het voorjaar gehouden verkiezingen voor de waterschappen is gebleken dat er nog géén tien procent van het aantal kiezers per telefoon heeft gestemd. Daarnaast hebben wij nogal wat twijfels over mogelijk misbruik.

VERRUIMING OPENINGSTIJDEN STEMBUREAUS

Een ander voorstel is het verlengen van de openingstijden van stembureaus tot halfnegen of negen uur 'savonds. De achtergrond is een extra service voor de kiezers, met tevens de wens dat de opkomst niet verder zal dolen. De SGP-fractie ziet niet veel in een verdere verruiming van de openingstijden van stembureaus. Kiezers kunnen namelijk nu al twaalf uur op een dag hun stem uitbrengen en wij vermogen niet in te zien dat wanneer zij dit niet gedurende twaalf uur doen, zij dit wél in dertien uur doen.

VERKLEINING OMVANG PROVIN­ CIALE STATEN

Vorige week dinsdag stond het plan om het aantal leden van provinciale staten te beperken op de agenda. Volgens minister Peper zal beperking van het aantal statenleden ervoor zorgen dat de slagvaardigheid en bestuurskracht van het provinciaal bestuur zal toenemen. De statenleden worden dan gedwongen zich tot de hoofdlijnen te beperken. Het nemen van een besluit zal daardoor minder tijd in beslag nemen dan nu het geval is. Verkleining zal tevens leiden tot grotere doorzichtigheid van de besluitvorming. Een ander argument is dat grote gemeenten met meer taken toch minder gemeenteraadsleden hebben dan de provincies.

Een van de voorwaarden die de minister stelt is het behoud van de representatieve vertegenwoordiging. Daarnaast acht hij de toegankelijkheid tot de Eerste Kamer van groot belang. De notitie van de bewindsman bevat drie varianten. In de eerste variant krijgen alle provincies 45 statenleden. Alle provincies worden dus gelijkgeschakeld. In het tweede voorstel krijgen de kleine provincies 35 statenleden en de grote provincies 51. Er zouden dan vijf klassen ontstaan, naar rato van het aantal inwoners. In de laatste variant worden het aantal zetels per inwonersklasse met acht verminderd en verdwijnen de twee laagste klassen. De omvang van het aantal statenleden zal dan minimaal 39 en maximaal 75 leden per Provincie bedragen. De voorkeur van de minister gaat uit naar variant twee. Deze variant doet naar zijn mening het meest recht aan de vergroting van de bestuurskracht van de provincie zonder dat de representativiteit van provinciale staten en Eerste Kamer in het geding komt.

De minister kreeg Kamerbreed kritiek omdat hij niet vooraf de provincies over zijn plannen had geraadpleegd. Vol verbazing werd gereageerd op zijn reactie: "De notitie die de Kamer had gekregen was niet langs het kabinet geweest". Hij wilde eerst de richting van het debat peilen. Om die reden heeft hij ook de provincies links laten liggen.

Zowel SGP als Groen Links pleitten ervoor om eerst een takendiscussie te voeren voordat er maatregelen worden genomen die met de omvang te maken hebben. SGP-woordvoerder Van der Vlies zei dot de probleemanalyse in de notitie niet klopte en dat eerst de bestuurscultuur moet veranderen. Pas wanneer blijkt dat verruiming van bevoegdheden en andere maatregelen niet afdoende zijn, kan worden overgegaan tot een beperking van het aantal statenleden. Daarnaast komt volgens de SGP het beginsel van evenredigheid onder druk te staan en wordt de toegang tot de Eerste Kamer beperkt. De statenleden bepalen namelijk de samenstelling van de Senaat.

In het debat met de Kamer gaf minister Peper toe dat niet is bewezen dat de kwaliteit van provinciale staten toe zal nemen wanneer de omvang zal worden beperkt. Dit is volgens hem alleen achteraf te zeggen. Daarnaast is hij niet van plan wijzigingen aan te brengen in het huidige takenpakket. Hij weersprak de kritiek van de meeste fracties die stelden dat de representativiteit door de plannen zal worden aangetast. Slechts een paar fracties zullen uit de staten verdwijnen. Volgens de minister moet de verkleining van provinciale staten gevolgen hebben voor de omvang van het college van Gedeputeerde Staten. De omvang van Gedeputeerde Staten is volgens hem vrij arbitrair en wordt bepaald door de politieke situatie op dat moment. Als voorbeeld noemde hij de provincie Zuid Holland. Daar is het aantal Gedeputeerden toegenomen zonder dat er veranderingen in het takenpakket zijn gekomen.

C.PW. van den Berg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen