Op de bres voor het gezin

Tot de kerstvakantie wil de SGP onder het thema "De hechte samenleving" aandacht geven aan het jeugdbeleid. In het volgende nummer zal een bijdrage staan over het jeugdbeleid. Daarbij zal > vorden ingegaan op concrete vragen vy^aarvoor raadsleden zich geplaatst zien bij de invulling van het lokaal jeugdbeleid.

Op het SGP-congres van 22 september jongstleden in Gouda riep de Leidse rechtsfilosoof dr. A.A.M. Kinneging op om het gezin te revitaliseren. Het gezin moet weer op de politieke agenda komen. Hij doelde daarbij op het traditionele gezin, v^aarin één vader en één moeder voor de kinderen zorgen en ook daadwerkelijk voor hen klaar staan. In dit artikel willen we nagaan of het gezin bij de christelijke, c.q. conservatieve partijen nog wel op de agenda staat en of de boodschap van die partijen ook overkomt bij het kabinet.

OPROEP IN HET RD

Allereerst dienen christelijke ouders in deze onchristelijke samenleving het gezin op de agenda van hun dagelijks leven te hebben. Dat is geen zaak van de SGP, maar een verantwoordelijkheid van ouders zelf, daarbij liefst aangevuurd door de kerk. In een artikel van dhr. Jac. van Dam, maatschappelijk werker, in het Reformatorisch Dagblad van 17 oktober jl., getiteld "Jeugd groeit op zonder vaders en moeders", wordt de hand in eigen boezem gestoken. Ook reformatorische ouders maken zich te druk voor schoolbestuur, gemeenteraad, volleybalvereniging, creatieve avonden wat dies meer zij. Vader en moeder zijn meerdere avonden in de week weg. Terecht stelt Van Dam dat de primaire taak van de ouders de opvoedende taak is. Kostwinnerschap en taken in het maatschappelijk middenveld, hoe wezenlijk ook, zijn van secundaire aard. Nog een tweetal rake citaten: "Er is geen tijd meer voor een werkelijk gesprek, voor het 'de kinderen inscherpen'. Houden we nog wel 'zielsveel' van elkaar? " "Een rechtgeaarde vader zal in gewetensnood komen als hij meer dan twee avonden per week buitenshuis doorbrengt." Ik denk dat we hier niet lang over moeten discussiëren. De boodschap is immers volstrekt duidelijk en op zijn plaats? De wereld om ons heen moet jaloers kunnen zijn op het gezinsleven van de christenen, waar ouders hun tijd en capaciteit niet 'opofferen' voor hun kinderen, maar die gewoon aan hen geven, zoals het behoort.

TAAK VAN CHRISTENPOLITICI

Ten tweede dienen christenpolitici hun taak te verstaan in het aanprijzen van het gezin. Van Dam sluit zijn artikel af met de zin: "In de Tweede Kamer wordt de Boodschap zeker niet meer begrepen, daarom kunnen we daar helaas volstaan met de boodschap van het gezond verstand. Een bundeling van conservatieve krachten? ik denk het wel. De Joden een Jood en de Grieken een Griek."

Laten we eens op het gezond verstand doorgaan. Ik denk dat Van Dam daarmee doelt op de dramatische gevolgen van een slecht gezin(sleven) voor de jeugd, gevolgen waarvoor ook diegenen die niet echt geloven in het gezin, de ogen niet kunnen sluiten. Ook Kinneging wees in zijn lezing op die gevolgen en beriep zich daarmee op het gezond verstand: "Er is geen enkele reden luchtig of lacherig te doen over de crisis van de familie die de westerse wereld momenteel teistert. Men bedenke dat een aantal van de voornaamste actuele sociale problemen, zoals criminaliteit en de nieuwe armoede, mede of zelf overwegend het gevolg zijn van deze crisis. Maar wat het allerbelangrijkste is: geluk en welzijn is, zonder goed functionerende, hechte gezinnen en families, voor de me' te mensen onbereikbaar." In andere publicaties, onder meer een opinieartikel in het RD, heeft c Kinneging geopperd dat conserve tieven elkaar in de politiek moeten zoeken. Zeker het CDA, de SGP eii -op veel onderdelen- ook de RPF en het GPV vallen onder zijn kwalificatie van conservatief. Van Dam is hef daarmee eens op het punt van het gezin. Laten we eens kijken of deze partijen over het gezin spreken en een relatie leggen tussen de gezinssituatie en de staat van de jeugd. Daarbij beperken we ons tot een tweetal algemene politieke beschouwingen.

DE CONSERVATIEVE ’VUIST’

In de Algemene Beschouwingen m 1999 legde CDA-leider De Hoop Scheffer een rechtstreekse relatie tussen jeugdcriminaliteit en het gezin: "Vernielingen en geweldsmisdrijven worden in toenemende mate begaan door jongeren. In veel gevallen ligt de bron mede in de gezinssituatie. Ouders zijn als eeiite verantwoordelijk voor en aanspr ^kbaar op het gedrag van hun kin: ^ ren." In hetzelfde debat stelde GPV'er Schutte: "Bijna dagelijks worden wij geconfronteerd met moordaanslagen en andere vorr n van geweld, waar mensen zich machteloos tegenover voelen. Huwelijkstrouw lijkt voor velen eeachterhaald begrip, veel kindere groeien op zonder hun eigen ouders. Ouders die prioriteit gev - ' aan het opvoeden van hun kinde ren, krijgen het verwijt te horen dat zij schuldig zijn aan een lage arbeidsparticipatie."

Onze eigen fractievoorzitter, ir. '-•• n der Vlies, ging bij de Algemene Beschouwingen van 2000, een jnar later dus, ook in op de relatie tussen een gebrek aan opvoeding en geweld: "Men voelt zich niet langer veilig op straat. Het aantal gewe'dsdelicten, vooral door jongeren, neemt helaas toe... Geboden en verboden, normen dus, moeten gezag herkrijgen in het besef van burgers. Dat besef is .niet met één druk op de knop te verwezenlijken, dat is een leerproces in opvoeding van jongeren en ouderen. Zijn wil als ouderen nog voldoende toegerust om voorbeelden te stellen, tegenwicht te bieden, positieve cultuur te ontsluiten, kinderen te leren zich te verplaatsen in anderen als tegengif tegen de ik-cultuur? Doorleefd toekomstperspectief is een schaars goed geworden. Niet een beladen verleden, maar de lege toekomst is het grote pedagogische probleem van vandaag of morgen. Werd wel gezegd 'Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst', nu zou je geneigd zijn te zeggen: 'Wie de toekomst heeft, heeft de jeugd'. We moeten elkaar indringend op onze verantwoordelijkheden aanspreken, •-'nders blijft het dweilen met de aan open."

De conclusie is dus dat de conservatieve partijen, als je ze zo wilt noemen, hun plicht niet verzaken om te wijzen op de plaats en waarde van het gezin en de verantwoordelijkheden van de ouders in de opvoeding van hun kinderen. Het appèl aan het gezond verstand, het wijzen op de consequenties van falend ouderschap, wordt door elk van die fracties tamelijk gelijkluidend vertolkt. Deze boodschap wordt door de SGP-fractie overigens niet alleen bij de algemene beschouwingen vertolkt. Ook bij meer specifieke debatten, bijvoorbeeld over de bestrijding van jeugdcriminaliteit, uitbreiding van de mogelijkheden voor voor- en naschoolse opvang en de ontwikkeling van het Brede Schoolconcept, laten onze woordvoerders niet na te benadrukken dat de eerste verantwoordelijkheid voor opvoeding bij de ouders ligt. Die verantwoordelijkheid kan niet overgenomen worden door scholen, door justitie of door de overheid. Zou dat wel gebeuren, dan pak je de problemen niet bij de wortel - de gezinssituatie - aan en ga je dus om met Van der Vlies te spreken 'dweilen met de kraan open' of, om Kinneging te citeren, 'pappen en nathouden'.

KANS VAN SLAGEN

Heeft het ballen van een conservatieve vuist, zoals dhr. Van Dam voorstelt, kans van slagen? Persoonlijk denk ik dat het CDA daarvoor het minst warm zal lopen. In de filosofie van de ChristenUnie en de SGP vormt het gezin echter de hoeksteen van de samenleving - en dot zal hopelijk ook zo blijven. Beide fracties kunnen samen een klein vuistje vormen. 'Het gezin' te agenderen, hoeft niet meer. Het staat al op onze agenda. Het enige wat we kunnen doen is er meer urgentie aan toekennen en het vaker onder de politieke aandacht te brengen. Heeft het onder de aandacht brengen van het gezin en van de primaire verantwoordelijkheid die ouders hebben, op dit moment enig nut? We kijken naar de antwoorden van premier Kok in de Algemene Beschouwingen van 1999 en 2000. In 2000: "Zowel de heer De Hoop Scheffer als de heer Van der Vlies heeft naar mijn mening terecht gesteld dat iedereen in onze samenleving verantwoordelijkheid draagt voor het handhaven van de normen en waarden, en dat begint in het gezin en op school". In 1999 stelde hij: "In het algemeen is het kabinet van mening dot ouders meer systematisch moeten worden betrokken bij het tegengaan van crimineel gedrag van hun kinderen... Ouders kunnen daarbij op hun verantwoordelijkheid worden gewezen en met enige drang op de mogelijkheid van ondersteuning bij de opvoeding worden gewezen... Ik denk dat het toch het verkeerde signaal zou zijn als wij zouden nalaten verantwoordelijke ouders te wijzen op de rol die zij bij het voorkomen van ongelukken of bij het weer in het spoor brengen van ontspoorde jongeren hebben te vervullen". Op zichzelf onderkent onze minister-president dus de verantwoordelijkheid van ouders en ziet hij dat er een relatie is tussen falend ouderschap en probleemjongeren.

KOK BEGRIJPT ONS NIET

Een besef van urgentie valt bij premier Kok echter niet waar te nemen. De premier zul je niet gauw horen spreken van 'de crisis van de familie die momenteel de westerse wereld teistert'. Sterker nog, met de mond belijdt hij de verantwoordelijkheid van de ouders, maar tegelijkertijd verdedigt hij namens het kabinet een beleid dat fnuikend is voor de opvoeding van kinderen. Volgens Paars-2 moeten twee mensen die samen een relatie vormen liefst toch allebei een driekwart baan hebben. Voor de verzorging van de kinderen zullen ze dan intelligente arrangementen moeten bedenken, waarbij hen ook kinderopvang ter beschikking staat. De extra middelen die dit kabinet voor kinderopvang vrijmaakt, zijn deels bedoeld om het combineren van arbeid en zorg zo gemakkelijk mogelijk te maken. Door dit beleid wordt een wig gedreven tussen jongeren en hun ouders.

Een ander aspect waarvoor bij het kabinet bepaald geen aandacht is, moor waarvan de gevolgen voor de jeugd helaas heel tastbaar zijn, is het hoge aantal echtscheidingen in Nederland. Je hoort er in de politiek niemand over, maar in de werkelijkheid zijn er steeds meer jongeren die met gescheiden ouders te maken hebben en van de ene een heel andere opvoeding krijgen dan van de andere, wat vaak betekent: geen opvoeding, geen normatief houvast. In dezelfde categorie hoort de wijze waarop volwassen Nederlanders hun intieme, 'duurzame' relaties vormgeven, schikken en herschikken: een tijd van samenwonen, een tijd van uit elkaar gaan, een tijd van vriendschap zonder samen te wonen enz.

De gevolgen voor eventuele kinderen laten zich raden. Terecht heeft dr. Kinneging gezegd dat juist dit soort verschijnselen, vanwege hun desastreuze gevolgen, de volle politieke aandacht verdienen, ik geef hem gelijk: de SGP-fractie, maar ook de andere christelijke c.q. conservatieve fracties, zouden hier meer aandacht aan kunnen en moeten geven. Laten we die handschoen oppakken. Of we het kabinet van onze boodschap kunnen overtuigen, weet ik niet. Soms denk ik: het moet eerst faliekant misgaan met de nieuwe generatie, voordat de regering wakker wordt en het gezin weer hoog in het vaandel zal zetten! Vooralsnog hebben premier Kok c.s., dot helaas nog niet begrepen.

Evert-Jon Brouwer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen