New York-Washington-Den Haag

De derde dinsdag van september 2001 zal de geschiedenis inoian als de Prinsjesdag waarop de gouden koets korte tijd sti! hield bij de Amerikaanse ambassade. Als blijk van meelevei^ van Nederland met het volk van Amerika. Na de vreselijke terrauraanslagen op de Verenigde Staten was dit slechts een ele< nent uit het aangepaste programma, v^aaruit blijkt dat wat er •t Nev/ York, Washington en Pitsburg gebeurde ook Den Hc^g had geraakt.

Nie: alleen Prinsjesdag stond in het tek' 'i van de terreur, ook de algemei ie politieke beschouwingen die gec'jrende de dogen daarna op het Bin-enhof werden gehouden. Het eeriie deel van het jaarlijkse steekspel tussen de Kamer en de regering en tussen de partijen onderling, was dan ook anders van aard en toon dan gebruikelijk. De Kamer gebruikte deze 'eerste termijn' om uiKoerig met premier Kok van gedachten te wisselen over de gebeurtenissen in de VS en wat er verder mogelijk volgt. Hoewel op hei iTioment van het verschijnen van deze Banier de situatie al weer drcstisch kan zijn gewijzigd, geven we hier toch - als ieder jaar- de bijdrocje weer van onze fractievoorzitter, ir. Van der Vlies. Een getuigenis bij de aanblik van de verwoestende gevolgen van de terreur en de schrik die de wereld om het hart is geslagen alsmede een terugblik op twee keer vier jaar paars beleid.

ZENUWCENTRA

Ir. Van der Vlies: "De omstandigheden waaronder deze algemene beschouwingen worden gehouden, zijn heel bijzonder. De gebeurtenissen in Amerika hebben ons allemaal diep geraakt.

Allereerst willen ook wij onze afschuw uitspreken over de ongekend brute terroristische aanslagen van vorige week dinsdag op enkele politieke, economische en militaire zenuwcentra in de VS. Een schok ging door de wereld- dat dit mogelijk was! Maar het is gebeurd, ongeloof erover werd abrupt verdrongen door harde feiten en afschrikwekkende beelden. De open en democratische samenlevingen van de moderne Westerse wereld zijn ernstig verwond. Wij betuigen ons medeleven met en bidden voor alle nabestaanden. Dat doen we ook voor de vele gewonden, voor de hulpverleners en niet in de laatste plaats voor degenen, president Bush voorop, die een antwoord moeten vinden op de vele vragen die zich plotsklaps aandienen. Wij wensen de Amerikaanse regering en haar bondgenoten de nodige wijsheid toe om beheerst en verstandig te handelen in alle onzekerheid en ontreddering en de door velen gevoelde vrees voor een wereldbrand. Wij hopen en bidden dat mentale kracht en waardigheid de contouren vormen bij het ook noodzakelijke oefenen van gerechtigheid. God in de hemel verhoede escalatie!

Met waardering hebben wij kennis genomen van de bewogen en waardige wijze waarop onze regering medeleven heeft betuigd en hoor solidariteit met Amerika heeft bevestigd. Ook het rouwbetoon dat passeerde, was terecht. Menigmaal schoten de VS in klemmende situaties Europa te hulp, het is een kwestie van goed bondgenootschap en moreel besef nu omgekeerd steun te geven. De vuist in de strijd tegen het terrorisme moet in gezamenlijkheid worden opgeheven, zonder wankelmoedigheid. De vraag welke modaliteiten daaraan verbonden moeten zijn moet mogelijk binnenkort ook concreet worden beantwoord. Voor onze betrokkenheid bij en medeverantwoordelijkheid voor eventuele vergeldingsacties is dat natuurlijk cruciaal. De premier zal ongetwijfeld hierover een beschouwing geven, temeer daar hij zich deze week in veel krasser bewoordingen uitdrukte dan vorige week. Hij nam onomwonden de toch zwaar beladen term "in oorlog met" in de mond. Hoe moet ik dat verstaan?

MIDDEN-OOSTEN

De terroristische aanslagen hebben ook een grote bres geslagen in ons Westerse bolwerk van vermeende veiligheid, zekerheid en stabiliteit. De vraag wie er uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de aanslagen.

is een uiterst indringende en gewichtige. We moeten er niet aan denken dot eventuele aanwijzingen of bewijzen leiden naar de gevoelige regio van het Midden-Oosten. De positie van Israël komt dan snel in geding, een land ten opzichte waarvan we een bijzondere verantwoordelijkheid dragen. Dat wordt toch wel blijvend onderkend? We moeten gewaarschuwd zijn voor de diep gewortelde haatgevoelens die er zijn en helaas ook in ons land opvlammen. Met verontrusting en verdriet zagen we wat er in Ede en op diverse scholen elders gebeurde en wat de onheilspellende enquête in het blad 'Contrast' opleverde.

De toekomst die men onder regie dacht te hebben, is in één klap zeer ongewis. Aardse macht en kracht blijkt een kwetsbare te zijn, die door een handjevol dwozen met duivelse plannen onverwachts kan worden getorpedeerd. Wat daar vorige week dinsdag gebeurde, kan op elk moment ook elders plaatsvinden. Zelfmoordcommando's zijn nauwelijks of niet te weerhouden. Daarom zal de roep om strengere controles en dergelijke onweerstaanbaar zijn. En terecht! Dat past ook bij de verantwoordelijkheid van elke regering haar onderdanen tegen bedreigingen van buiten af en van binnen uit naar vermogen te beschermen. We noemen slechts de discussie over een uitbouwen van het mandaat van de veiligheidsdiensten en bijvoorbeeld een verplicht identificatiesysteem voor alle burgers en screening van de asielprocedure. De gedachte dat in dezen waterdichte garanties zijn te geven, is nu meer dan ooit een illusie gebleken. Doordoor zijn velen existentieel geraakt. Waar ligt dan nog ons houvast? Waarop en op wie kunnen we nu nog wel vertrouwen in deze latente bedreiging, die kennelijk elk ogenblik wreed kan toeslaan?

OPENBARING

Voor velen zaten aan de verschrikkelijke gebeurtenissen van vorige week in hun beleving apocalyptische dimensies. De SGP-froctie kan en wil er niet omheen de aanslagen (beschroomd en bescheiden, maar tegelijk bewogen en beslist) in apocalyptisch perspectief te zien. Hoe je 't wendt of keert, deze aanslagen kunnen niet los worden gezien van de niet aflatende strijd tussen goed en kwaad, niet los worden gezien van de invloed van de duivel en de mocht van de zonde tegenover de zegenrijke dimensies en contouren van het komende Rijk van Jezus Christus. In het laatste Bijbelboe het boek Openbaring, wordt he einde der tijden beschreven. De al van de stad Babylon, waarin de zonde en de hoogmoed van me sen de maat voeren en waarove het oordeel komt, ook de komst jn het nieuwe Jeruzalem, waarin v Je is en gerechtigheid woont. We • e- ten 'de tekenen der tijden' in de licht leren zien en verstaan. Nu jn ons hart sidderen bij wat op ac e zoal geschiedt, de machten der aarde kunnen wankelen, de we' d- groten kunnen beven en er is ai • aanleiding toe.

Tot een innerlijke ongewisheid e ontreddering hoeft het evenwel et te leiden, als we ons in de weg 3n bekering wenden mogen tot He Die zei dat deze aarde voorbij jl gaan en al haar begeerlijkheic maar dat Zijn Woord tot in eeu g- heid blijft. Maarten Luther zone geïnspireerd door Psalm 46, ir : ijn bekende lied: 'een vaste burch s onze God, een toevlucht voor ce Zijnen'. Wat er dan ook gebei; ", wat er ook nog voor de deur soat, dan zijn we in Hem geborgen en veilig (Psalm 91). Het christelijk geloof belijdt dat in Jezus Christus volkomen uitkomst is, zelfs bij net nac : ''en van de dood. Het moge ons jllen geschonken worden. Dacin ligt blijvend perspectief, dot gee" houvast!

BALANS PAARS

Me ouv/ de Voorzitter! Het kost enice moeite, maar ik richt mij in het • ervolg van mijn betoog op de poii'ieke actualiteit in eigen land. Dit zijn de laatste algemene bes-Houwingen onder 'paars 2'. De baicns moet van lieverlede v^'orden opc-? maakt. Over een maand of wa' zitten we al weer in de verkiezingscampagnes.

's R'iks financiën zijn een heel eind gezond gemaakt. Hier is inderdaad een prestatie geleverd, terwijl we tegelijk vaststellen dat inmiddels de eco'.omische vooruitzichten weer tot beh jedzaamheid manen. Maar op ons meer wezenlijke thema's dan gelö en goed is evenwel een kwalijke koers gevaren. Het doet de SGP pijn dit te moeten vaststellen, maar het is niet anders. Ik noem de oph-sffing van het bordeelverbod, het homohuwelijk', de verdere liberalliering van de euthanasiewetgevino en van de abortuswetgeving, de experimenten met en op menselijk vveefsel en menselijke embryo's, hie; einde lijkt helaas nog niet in zicnt. Neem alleen ai de discussie over het criterium levensmoeheid, de iiositie van wilsonbekwomen en beginnende dementerenden en de pil van Drion. Wij hebben ons ernstio tegen deze wetten verzet. De COC ; itie wilde knopen doorhakken en - vilde niet inbinden.

De ethica mevrouw Dupuis (VVDse-ator) stelde onlangs kritisch vost doi 'paars' zich heeft gehaast om tot een maximalisatie te komen van het liberale zelfbeschikkingsrecht. Deze drang heeft tot botsingen geleid met (groepen van) mensen die een christelijke overtuiging uitdragen. Botsing van beginselen bleek herhaaldelijk. Vanuit liberale en neoliberale hoek is ons intolerantie verweten, in de achtereenvolgende debatten terzake zou te weinig respect zijn getoond voor andersdenkenden. Onze samenleving voert tolerantie hoog in het vaandel. De hoogste vorm van tolerantie is net op het spel durven zetten van je eigen waarheid. Zolang het nu gaat om jouw waarheid met een kleine ^, is dat nog op te brengen in onderling vergelijk van opvattingen en argumenten. Maar als het gaat om de waarheid met een grote 'W', ligt er een duidelijke grens. Die Waarheid is onopgeefboar, uniek en universeel en niet uitwisselbaar, vormt het fundament onder je overtuiging. Die mag en wil je niet op het spel zetten. Blokkeert dot nu een eerlijk gesprek? Sluit dot onderling respect op voorhand uit? Neen toch! Zeker niet als we ons realiseren dot we de onder uitnemender hebben te achten dan onszelf. Onverzettelijk ten opzichte van door ons principieel afgewezen standpunten en ideeën, respectvol ten opzichte van personen.

PLANK MIS

Het verwijt sloeg de plank dus mis. Het is ons totaal onmogelijk om in de publieke sfeer te opereren en door medeverantwoordelijkheid te dragen en onze geloofsovertuiging er om de lieve vrede wil maar buiten te houden. Religie is natuurlijk niet irrelevant voor de publieke sfeer. Integendeel! In dit licht zullen we blijven oproepen naar (de waarden en normen van) het Woord van God te luisteren bij de politieke besluitvorming en naar Zijn Wet te leven, in het besef dot dat ons allen betaamt. Alleen dan is er zegen te wachten! Zo niet, dan uiteindelijk het tegendeel.

Onze moderne westerse samenleving, die in cultuurfilosofische kring wel eens is getypeerd als een welvoarts-mollemolen, stoot bol van dynamiek en hypermobiliteit. Toch raakt er regelmatig opmerkelijk veel zond in de motor. We denken alles voor elkaar te hebben en te beheersen. Niets is minder waar. De uitgebroken dierziektes vormen daarvan een schrijnend voorbeeld. De recente mkz-crisis heeft ons veel te zeggen en lijkt een wending te bespoedigen in het totale landbouwbeleid. Het in deze crisis gevoerde beleid, waarop wij ernstige kritiek hadden, heeft het vertrouwen van de boeren in de overheid danig aangetast. Wil de regering zich uitdrukkelijk inspannen om dit nodige vertrouwen zo spoedig mogelijk te herstellen? Recent is er nu dus de reële dreiging van agressieve terroristische uitingen, waarin het respect voor mensenlevens nihil is. Dat is nooit te tolereren. De moderne mens lijkt wel een nomade, die nergens meer thuis is. En toch zuilen we een, menselijk gesproken, veilig thuis moeten bieden. Er is dus nog onnoemelijk veel werk aan de winkel. Het debat zal daar deze week en in de komende maanden over moeten gaan.

NORMBESEF

Er zal een krachtig holt moeten worden toegeroepen oon de ervaren onveiligheid op straat, oon de steeds weer om zich heen slaande criminaliteit, oon tendensen van verloedering in onze samenleving door gebrek oon een helder en gefundeerd normbesef. Reeds lang wordt er aangedrongen op een herstel van woorden en normen onder jongeren en ouderen. De vraag is natuurlijk: hoe en welke dan? En wat doet de overheid hier concreet oon?

Er zal een daadkrachtig beleid moeten worden ontwikkeld teneinde de noden in het onderwijs en de zorgsector terug te dringen. Dot is inderdaad niet alleen een kwestie van meer geld, maar ook van mobilisatie van menskracht en motivatie tot toewijding. De grote tekorten in deze vitale beleidssectoren kunnen noch mogen langer worden getolereerd. Ik denk ook oon het intensiveren van goede zaken als de polliotieve zorg. In tweede termijn zal op deze kwesties ongetwijfeld terug worden gekomen. Ik noemde zojuist ook het onderwijs. Daarover is ons een toekomstverkenning voorgelegd. De SGP zal de wacht blijven betrekken bij artikel 23 van de Grondwet. Dat zou wel eens hard nodig kunnen zijn!

Een knellende vraag hier en bij andere authentieke overheidstaken is of we met de ontwikkelingen niet zijn gestuit op de grenzen van het door 'paars' nogal gedreven dogma van de marktwerking. In allerlei opzicht moet wat ons betreft, het primaat van de overheid en daarmee van de politiek worden hersteld. Hoe gaat de regering met dit thema om, na diverse ervaringen in de sfeer van openbaar vervoer, nutsvoorzieningen en dergelijke?

Een vraagstuk dot ons steeds meer bezighoudt is welke consequenties verbonden moeten worden aan de globalisering van onze samenleving. Het bereik van nationale wet - en regelgeving staat daarbij ter discussie. Een nationaal uitgevaardigd

Vervolg op pagina 13 ver jd of een opgelegde norm kunner 'ia internet tot nu toe zonder al te v-el scrupules worden genegee d. Daardoor wordt beleid uitgeüolc Dot is uiteraard een internationao vraagstuk. Maar een duurzame en dus handhaafbare opkssing is dringend geboden. Wc-dt deze problematiek, de lacunes , n de handhaving van wet en regelgeving voor de online wereld nie: onderschat? We denken concreet aan (kinder-)porno, racisme en der'^elijke, maar ook aan het gebruik van internet door terroristen, handleidingen voor het maken van bonmen enz. Hier valt toch nog veel te winnen? Een ander voorbeeld ligt bij de biotechnologie. Je vroogt je wel eens af of we in sommige opzichten al niet te laat zijn. Te laat als het gaat om heldere norme-, voor wat mag en niet mag, vo'.' wat we willen en niet willen, te bc als het gaat om Europese en breaere internationale harmonisatie. Voer ons staat vast dat er veel meer structurele aandacht moet komen voor het gezin. De individualisering is veel te ver doorgeslagen. Als er ergens behoefte aan is in onze samenleving, dan is het aan een hcmonisch functionerend gezin als ve üge plek, als broedplaats van tot verantwoordelijkheid gevormde burges. Hoog op de agenda dus en geen afgedwongen doorbreking ver, gekozen rol - en zorgpatronen. Een meerderheid van ons volk heeft aan dat laatste blijkbaar helemaal geen behoefte, allerlei emancipatiedoelstellingen van economische onafhankelijkheid en dergelijke ten spijt. Moet dat niet veel meer aan de burgers zelf worden overgelaten? Kortom, een gevoelig en priorito'r beleidsterrein, dat eigen aandacht tot in de kabinetsformatie verdient. (...)

f^et Oranjehuis heeft onze warme sympathie. De leden van de Koninklijke familie mogen wel met onze gebeden worden omringd. Inzonderheid nu er ziekte is onder oudere leden van de familie en er ook huwelijken worden gesloten door de jongere telgen uit het koninklijke geslacht. Moge Gods gunst en zegen hen omringen. Van harte wensen we onze regering en dus ook ons kabinet Gods zegen toe bij de verantwoordelijke en moeilijke taak die op de schouders ligt."

TWEEDE TERMIJN

Dit speciale onderdeel van de algemene beschouwingen werd gevolgd door een debat dat vergelijkbaar is met de normale gang van zaken ieder jaar. De diverse fractievoorzitters kregen de gelegenheid om op allerlei thema's in te gaan die het kabinet in de troonrede en de Miljoenennota had aangedragen. Voor de SGP sprongen er een paar punten uit.

Zo uitte de SGP-woordvoerder kritiek op minister Herfkens voor Ontwikkelingssamenwerking. Zij reageerde heftig op het bericht dat het bouwterrein voor de hoven van de Palestijnse stad Gazo door Israël was beschadigd. "Een provocatie", vond de bewindsvrouwe, "een slag in mijn gezicht." Waar bedachtzaamheid meer don eens nodig is, zijn dit soort oprispingen als regen in de oogsttijd. Juist nu er weer voorichtigjes wordt gewerkt aan het herstel van de gesprekken tussen Israëli's en Palestijnen moet ook de Nederlandse regering weten wat ze zegt én wat ze niet zegt.

De SGP kwam ook terug op het thema van de verloedering. Herstel van normen en waarden. De SGP kan met recht en reden zeggen hierover een helder standpunt te hebben. Al jaren hameren SGP-vertegenwoordigers op dit onderwerp, en we deden dat óók toen dat nog niet 'in' was en een pleidooi voor recht en orde en fatsoen op een meewarige lach kwam te staan. Nu roept iedereen het. Zelfs de PvdA, de partij die het hardst meewerkte aan het uithollen van regels en normen, vindt dat er weer een herstel moet komen van die oude waarden. Van der Vlies stelde dat, nu iedereen kennelijk tot het inzicht is gekomen dot we jarenlang verkeerd bezig zijn geweest, de tijd rijp is om de woorden om te zetten in daden.

DRIEST

Verder ging de SGP'er in op het actuele onderwerp van de veiligheid, de problemen in het onderwijs en in de zorg. De SGP-fractie vroeg daarnaast nog uitdrukkelijk aandacht voor het beleidsterrein landbouw. Van der Vlies wees erop dat het vertrouwen van de sector in 'LNV' tot een dieptepunt is gedaald. Begrijpelijk, na het gevoerde beleid en de drieste uitspraken van de verantwoordelijke bewindsman.

Van der Vlies benadrukte dat het, gelet op wat er allemaal gepasseerd is, goed zou zijn als de minister nu eindelijk eens zou gaan beseffen dat er grenzen zijn aan wat er van de boeren gevraagd kan worden. Dierenwelzijn is prima, aan duurzame landbouw moeten we hard werken en voedselveiligheid is een belangrijk iets. "Maar niet alles kan tegelijk, " aldus Van der Vlies. "Ik ben er diep van overtuigd dat er veel te veel tegelijk op het boerenerf afkomt. Dat kan daar niet gedragen worden. Men trekt dat niet. Er zou een mentale rust rondom het boerenerf gecreëerd moeten worden." Het moge duidelijk zijn dat de SGP vindt dat op dit moment herstel van rust én herstel van vertrouwen absolute voorrang dienen te hebben hebben. "Pas op de plaats voor nieuwe maatregein, niet om laksheid te promoten, maar wel om mentale rust te scheppen, omdat men er de handen vol aan heeft om de lopende dossiers tot een goed einde te brengen."

OPPOSITIE

Omdat dit de laatste algemene beschouwingen waren met het tweede paarse kabinet, rondde de SGPfractievoorzitter zijn bijdrage of met een slotbalans. Dat die niet positief is, kwam al eerder ter sprake. Niet te ontkennen is dat er financieel-economisch een prestatie is geleverd, zei Van der Vlies. "Daarover wil ik niet miezeren. (...) Maar er zijn ook vraagstukken tot conclusies gekomen waarvan wij zeggen; dat had zo helemaal niet gemoeten. Ik denk aan immateriële vraagstukken, ethische dilemma's. Daar hebben wij onze eerlijke, oprechte, eigen opvattingen over. Dat zit ons zwaar. Vanaf 1 922 is de SGP-fractie ononderbroken in dit parlement vertegenwoordigd en het was onder dit kabinet voor het eerst dat wij eigener beweging uit overtuigde keus onszelf oppositiepartij zijn gaan noemen. Dat moet het kabinet aan het denken zetten. Onze constructieve houding zal blijven. (...) Moor wij zullen ons wel blijven inzetten om juist op de bedoelde thema's de accenten veranderd te krijgen, om het beleid te doen wortelen in, zoals wij het zeggen, de waarden en normen van het Woord van God."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen