Studiecentrum · De kerkelijke ambtsdrager als ziekentrooster

op zaterdag 15 december jl. organiseerde de Guide de 6rès-St/cht/ng in samenwerking met de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) een bijeenkomst voor kerkelijke ambtsdragers en andere belangstellenden over de kerkelijke ambtsdrager als ziekentrooster. De bijeenkomst was bedoeld om te informeren en toe te rusten. In drie korte lezingen is informatie gegeven over euthanasie, palliatieve zorg en de levenswensverklaring. Daarna was er een lezing over de kerkelijke ambtsdrager als ziekentrooster. Na de pauze kregen de aanwezigen gelegenheid vragen te stellen aan het forum.

Euthanasie

Drs.A.A.Teeuw, verpleeghuisarts in Salem, gaf allereerst een omschrijving van wat euthanasie is. Hij definieerde euthanasie als levensbeëindigend handelen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt door een arts. Bij euthanasie gaat het om de intentie van het handelen. De middelen die gebruikt worden zijn daarbij ondergeschikt. Kern van de vraag of iets euthanasie is, is de vraag of de arts de dood van de patiënt op het oog heeft, ledere behandeling van de arts moet dus gericht zijn op het leven. Maar iedere behandeling van een arts moet ook gericht zijn op het welzijn van de patiënt. Wanneer een kankerpatiënt een medicament wordt gegeven, zodat hij een "rustige" dood sterft, is dat geen euthanasie als de patiënt anders door verstikking om het leven zou zijn gekomen.

Palliatieve zorg

Drs.A.J. den Hartog, werkzaam bij de Stichting Cliënt & Kwaliteit te Utrecht, ging in op de vraag wat palliatieve zorg is. Dat is zorg voor een patiënt voor wie geen genezing meer te verwachten is. Palliatieve zorg is totale zorg en omvat zowel lichamelijk als psychosociale als pastorale zorg. Zorg voor de naaste betrokkenen van de patiënt behoort er ook bij, net als rouwbegeleiding. Deze vorm van zorg is goed vanuit de Bijbel in te vullen, want het is totale zorg en dat is een Bijbels gebod. Ambtsdragers kunnen ook een bijdrage leveren om palliatieve zorg van de grond te krijgen. Pastorale zorg hoort namelijk ook bij palliatieve zorg. De buitenwacht zegt vaak dat wij patiënten laten lijden, omdat wij euthanasie afwijzen.Wij staan nu voor de uitdaging in goede palliatieve zorg te voorzien om dat beeld bij te stellen.

Levenswensverklaring

Dr. R. Seldenrijk, directeur van de NPV, vertelde wat een levenswensverklaring is en wat het belang van zo'n verklaring is. Door middel van zo'n verklaring geeft de patiënt aan dat bij hem de keus voor het leven voorop staat. Hiermee is zijn/haar positie tegenover de arts vastgelegd. Met name wanneer men wilsonbekwaam is, is zo'n verklaring van groot belang. In de verklaring wordt aangegeven dat de patiënt optimale medische en verpleegkundige zorg wil, gericht

op genezing en als genezing niet meer mogelijk is optimale verzorging om het lijden te verlichten. Ook wordt aangegeven dat er geen levensverlengende maatregelen worden getroffen als het stervensproces onomkeerbaar is ingetreden. Er moet namelijk ook ruimte zijn om te sterven.

Ziekentroost

Ds. RG. van Breugem, emeritus predikant in de Nederlands Hervormde Kerk, sprak over de kerkelijke ambtsdrager als ziekentrooster. Hij acht trouwe pastorale zorg van groot belang. Het is van belang dat de ambtsdrager de patiënt kent. Hij moet goed kunnen luisteren en niet zozeer praten. Dominee was eens op bezoek bij een gemeentelid die altijd heeft gezegd dat hij nooit wilde dat er een eind aan zijn leven zou worden gemaakt. Maar toen het gemeentelid veel pijn moest lijden zij deze dat hij nu niet meer wilde leven. De dominee ging toen niet gelijk met zijn vingertje wijzen, maar vragen wat zijn gemeentelid allemaal meemaakte. Deze vertelde dat de Heere eerder had geholpen. Dominee ging mee in de gevoelens van de patiënt en vroeg toen: "Zou God die u eerder geholpen heeft ook nu niet nabij willen zijn? " Onder jongeren komt de dominee meer opstandigheid tegen dan onder ouderen. Toen hij een oud gemeentelid vroeg of ze opstandig was onder haar ziekte, zij ze: "Dat heeft toch geen mens mij aangedaan!"

Aan de kerkenraden wil dominee meegeven dat ze moeten nadenken over ethische vragen. Hoe handelen wij als christelijke gemeente? Dit kan op gemeenteavonden besproken worden, maar ook de catechismusprediking leent zich uitstekend voor het behandelen van vragen over leven en dood.

Forumdiscussie

De aanwezigen kregen gelegenheid vragen te stellen aan het forum dat onder leiding stond van de heer G. van den Berg die namens de SGP in de Eerste Kamer zit. Behalve de sprekers maakten ook de heren Van der Vlies en Weggeman deel uit van het forum. Een ziekenverzorgster meldde een voorval van een patiënt die zij geen eten en drinken meer mocht aanbieden van het ziekenhuis, omdat de patiënt een verklaring zou hebben ondertekend dat niet meer te willen. Zij heeft het hier best moeilijk mee. Een patiënt heeft het recht om eten en drinken te weigeren.Als de stofwisseling het laat afweten is er ook geen behoefte aan eten en drinken. De keuze om geen eten en drinken te geven, mag echter niet voortkomen uit de gedachte om de dood te bespoedigen. Het is het beste om als verzorger gewoon aan de patiënt te vragen of je nog iets voor hem of haar kunt doen. Dan hoor je vanzelf of ze wil eten en drinken of niet.

De slotopmerking van de bijeenkomst was dat een ambtsdrager eerlijk moet omgaan met degene die hij bezoekt. God is barmhartig én rechtvaardig. Er mag en moet worden gezegd dat bij God vergeving en genade is. Dit mag de patiënt in wensende wijze en gebed worden meegegeven. Zo was ook voor Hizkia plaatsgemaakt voor de ziekentroost.

Het is de bedoeling dat de complete teksten van de lezingen en een uitvoeriger verslag van de forumdiscussie in brochurevorm worden gepubliceerd.Te zijner tijd hopen we u hierover te informeren.

J.W. van Berkum, medewerker studiecentrum SGP

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen