Boekbespreking · Jong zijn en oud worden

Juni jongstleden werd 'm het Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag het boel< . 'jong zijn en oud worden' van de hand van dr.A.j.Verbrugh gepresenteerd. Dr. Verbrugh was werkzaam in de ARP en later in het GPV. In deze autobiografie schetst dr. Verbrugh niet alleen zijn politieke loopbaan, maar ook zijn persoonlijke leven.

Dit bijzonder lezenswaardige boek is ecliter nneer dan een autobiografie. Het boek geeft niet alleen een beeld van het leven van dr.Verbrugh als persoon en als politicus, maar geeft ook een totaalbeeld van de Eigentijdse Geschiedenis vanaf het Interbellum tot de huidige tijd. In de laatste paragraaf van het boek stelt dr.Verbrugh: 'Maar ieders persoonlijke geschiedenis is deel van de geschiedenis van de gehele mensheid en schepping.' Deze notie heeft dr. Verbrugh meesterlijk uitgev^erkt door tussen de beschrijving van zijn eigen leven passages in te lassen die de politieke en culturele situatie van de desbetreffende periode beschrijven. In die beschrijvingen geeft hij mooie en rake typeringen van historische verschijnselen. Dit paart hij met scherpe analyses en goedgekozen voorbeelden. Alleen al door het overzicht van de Eigentijdse Geschiedenis dat dit boek levert, is het een ieder aan te bevelen. De geboden historische overview is voor een niethistoricus een prestatie van formaat.

Openhartig

Opmerkelijk is de openheid waarmee het boek geschreven is. De auteur beschrijft naast meer algemene zaken ook zeer persoonlijke dingen. Zo beschrijft hij niet alleen zijn weg tot zijn bekering openhartig, maar hij beschrijft bijvoorbeeld ook zijn verliefdheden en zijn, in gereformeerde ogen, nogal losse levensstijl. Ontroerend vond ik de beschrijving van het sterven van Netty, de vrouw van dr.Verbrugh, en Verbrughs verwerking daarvan. Het is te bewonderen dat dr.Verbrugh zo'n grote openheid en eerlijkheid aan de dag legt als hij tere dingen, zoals ook zijn tweede huwelijk, beschrijft.

Dr. Verbrugh groeide, evenals zijn eerste vrouw, op in een op zijn best randkerkelijk milieu in Den Haag. Hij beschrijft hoe hij zijn tijd als jongen en jonge man doorbracht met in de eerste plaats studeren - hij behaalde al op 22 jarige leeftijd zijn doctorsgraad in de scheikunde - , maar ook met het bezoeken van cafés, bioscopen en dancings. Tijdens zijn studie scheikunde besloot hij uit een soort van, zoals hij dat zelf beschrijft, 'Weltschmerz' eens naar de kerk te gaan. Na eerst een Nederlands Hervormde Kerk bezocht te hebben in Den Haag belandde hij in de Gereformeerde Kerk, waar hij ook zou blijven. Zelf schrijft hij op bladzijde 41 over die bekering: 'Hij had mij gestuurd op een weg van onderhuids verdriet dat werd veroorzaakt door besef van de zinledigheid van het bestaan van alleenmaar-plezier-met werken-en-fatsoen. Op die weg had Hij Zich door middel van een in de kerk predikende dominee getoond als oriëntatiepunt, als de Zin die door veel anderen en mijzelf was miskend, en daarmee had Hij een toekomst in het vooruitzicht gesteld.

Eigenlijk was dit heel gewoon.' De bekering en ook de later kerkkeuzes bij de Vrijmaking in 1944 en de scheuring van 1967 in de vrijgemaakte kerk doen, tenminste zoals ze beschreven zijn, nog al beredenerend aan.Verbazingwekkend is overigens ook dat Verbrugh heel openlijk schrijft dat hij zijn levensstijl niet erg hoefde aan te passen.Te meer opmerkelijk is dit, daar in de Gereformeerde Kerken van de jaren dertig en veertig bioscoop- en cafébezoek en dansen zeker niet als geaccepteerde vormen van vermaak golden. Hoewel wij, als bevindelijk-gereformeerden, veel van wat drVerbrugh beschrijft niet helemaal mee kunnen maken, mag zijn geschetste afhankelijkheid van God en zijn biddend opzien in zijn persoonlijke leven en politieke werk als een voor­ beeld gelden. Hij beschrijft meermalen dat hij pas belangrijke beslissingen nam nadat hij God meermalen om duidelijkheid en inzicht had gebeden.

Nationaal-gereformeerde politiek DrVerbrugh beschrijft verder hoe hij de Tweede Wereldoorlog In Indië meemaakt, terugkeert naar Nederland en zich daar actief gaat bezighouden met de politiek. Hij beschrijft uitvoerig de oprichting van het Gereformeerd Politiek Verbond en de discussies daaromtrent. Helder is ook zijn uiteenzetting van de nationaal-gerefomeerde politiek die het latere GPV wil voeren. Die nationaal-gereformeerde politiek diende een middenweg te zijn tussen enerzijds het Kuyperiaanse staatsneutralisme van de AR en anderzijds de theocratie van de SGP In het denken over beginselen en staatsopvatting van het GPV heeft drVerbrugh een prominente rol gespeeld. Hij werd dan ook wel eens aangeduid als de partij-ideoloog van het GPV. De ontwikkeling van het GPV en haar denkbeelden zijn uitvoerig en nauwkeurig beschreven.Wat, mijns inziens, echter mist is een degelijke beschrijving van het Kamerlidmaatschap van drVerbrugh. Graag had ik wat meer inzicht gehad in het functioneren van drVerbrugh in de volksvertegenwoordiging. Wellicht getuigt deze omissie van bescheidenheid ten aanzien van zijn eigen rol als parlementariërWat mij betreft is die bescheidenheid echter misplaatst. ^

Al met al is het, naar mijn mening, een bijzonder mooi boek. Ik heb het met zeer veel plezier gelezen. Het boek biedt niet alleen een inzicht in de geschiedenissen van de afgelopen eeuw en van het leven en werk van drVerbrugh, maar biedt tevens een kijkje in de keuken van een zusterpartij. Met name ook dit laatste is bijzonder boeiend, hoewel voor een "niet-vrijgemaakte" wellicht niet altijd even doorzichtig. Prettig is echter wel die 'typisch vrijgemaakte nuchterheid' waarmee dit boek geschreven is. Kortom: leest u vooral het boek jong zijn en oud worden' van dr.A.j.Verbrugh.

E.G. Bosma

fi.o.v. dr.A.J.Verbrugh, Jong zijn en oud wordenAmsterdam 2002. ISBN 90-5881-084-4, 328 pagina's.e 27, 50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen