Kort en bondig · Breuk

Breuk in besprekingen

De breuk in de onderhandelingen tussen CDA en PvdA over een nieuw te vormen iiabinet, heeft ons niet overrompeld. We zagen het aankomen. Er zijn tenminste twee dingen nodig voor een nieuwe coalitie. Er moet uiteraard inhoudelijk overeenstemming worden bereikt over de belangrijkste beleidsvoornemens, maar er is ook een hoge mate van onderling vertrouwen nodig. Immers, niet alles is van tevoren te regelen en te overzien. Daarom moetje op elkaar aan kunnen. Het luistert steeds nauw, dat heeft de parlementaire geschiedenis wel geleerd. Deelnemende partijen moeten niet als los zand zijn, dat gemakkelijk uiteen valt en geen onderlinge binding heeft Er moet een eenheid worden gevormd, er moet cement tussen de samenstellende delen zitten. Welnu, het was reeds geruime tijd duidelijk dat het daaraan bij het CDA en de PvdA, die door de verkiezingsuitslag naar zeggen tot elkaar waren veroordeeld om samen verantwoordelijkheid te nemen voor ons land en een nieuw kabinet te vormen, totaal ontbrak.Twee en een halve maand zijn de heren Balkenende en 5os onder leiding van de heren Donner en Leijnse bezig geweest om tot overeenstemming te komen. Het lukte niet!

Men zal zich in de nabije toekomst nog wel uitputten om de schuldvraag beantwoord te krijgen. Journalisten zijn ijverig genoeg om het conflict van alle mogelijke kanten te belichten. Ook wetenschappers zullen hun toontje te zijner tijd meezingen.Vanzelfsprekend bemoeit ook de Tweede Kamer er zich mee. Een spoeddebat is reeds voorzien.Alles goed en wel, de prangende vraag is natuurlijk: hoe nu verder? Hare Majesteit zal, na consultatie van haar adviseurs, een nieuwe ronde inluiden met de benoeming van een nieuwe informateur Op het moment dat ik dit schrijf is nog niet te overzien welke opdracht precies zal worden gegeven.

Er ligt uiteraard een groot probleem op haar bord. Anders gezegd, het duurt nu eigenlijk al bijna een jaar dat ons land een krachtige regering ontbeert. Het eerste kabinet Balkenende immers, kon door allerlei omstandigheden nauwelijks daadkrachtig van de grond komen. Waarmee niet gezegd wil zijn dat er helemaal niets is gebeurd. Maar gelet op bijvoorbeeld de financieel-economische problematiek, kan toch worden gezegd dat het hoog tijd is dat er een slagvaardige ministersploeg aantreedt. We zullen er toch nog enige tijd op moeten wachten, vrees ik. Later krijgen we daarvan de rekening gepresenteerd. Een impasse die zó lang duurt is niet goed voor ons land, niet goed voor de burgers.

Wat dan?

Een coalitie van CDA en PvdA zou hebben kunnen rekenen op de steun van een meerderheid van 86 zetels.AIle andere varianten die worden genoemd, moeten het in elk geval met minder stellen. Nu het vanuit het CDA gezien niet is gelukt'over links', is de eerstvolgende 'over rechts', een coalitie met de WD. Deze beide partijen echter hebben samen slechts 72 zetels. Daarom moet er nog iets bij. Bijvoorbeeld de LPF met de 8, of D66 met de 6 huidige zetels. Een nieuw verbond met de LPF ligt in veler oog na alle rommelige en stuntelige gebeurtenissen van vorig jaar niet voor de hand. D66 wil zelf absoluut niet en dat is maar goed ook. D66 heeft onder 'paars' al veel te veel geoogst.

Snuif ik het goed op, dan zou het toch wel weer eens de kant op kunnen gaan van de LPF, een partij die een zware tol (een verlies van maar liefst 18 zetels) heeft betaald voor de mislukking van vorig jaar CDA, WD en LPF kunnen met als uitgangspunt het strategisch akkoord van de vorige maal waarschijnlijk snel zaken doen. Zij het dat ook zij zich rekenschap zullen moeten geven van de verslechterde financieel-economische omstandigheden. Op zichzelf kan een bezuinigingsronde van zo grote omvang ook in deze "club" voor grote moeilijkheden zorgen. De tijd zal het leren.

Er wordt in het rijtje van getalsmatig mogelijke coalities ook met regelmaat de uitbreiding van CDA + WD met de steun van de ChristenUnie en de SGP genoemd. Deze combinatie reikt tot aan 77 kamerzetels. Inderdaad, een meerderheid. Nooit eerder is mij de vraag zo vaak gesteld als in deze dagen, of wij daartoe de bereidheid hebben. Ons past bescheidenheid en voorzichtigheid. Hoe realistisch is zoiets nu echt? Van bevoegde zijde heeft ons geen serieus verzoek bereikt en het is zeer de vraag of dat er ooit komt. Laten we toch ook nuchter zijn! Maar zou zo'n vraag in ernst op ons af komen, dan zal blijken dat we een verantwoordelijke partij zijn, die er oog voor heeft dat het land wél moet geregeerd worden. Het zal dan op zichzelf ook nog weer heel wat uitmaken of het gaat om werkelijke deelneming, dan wel om de zogeheten gedoogsteun bij een minderheidskabinet CDA-WD, een variant die naar onze inzichten te gemakkelijk op voorhand wordt terzijde gelegd (zie ook biz. 21 van deze Banier).

Jaren geleden heeft onze partij bij monde van het hoofdbestuur verklaard ten principale tot het dragen van regeringsverantwoordelijkheid bereid te zijn.Wij geloven heilig dat onze beginsel- en verkiezingsprogramma's voldoende basis bieden voor het besturen van ons land. Ons land zou er voluit goed mee zijn! We laten ook in het provinciale en lokale bestuur zien dat we niet voor onze verantwoordelijkheid weglopen. Natuurlijk, ons werk is mensenwerk, met veel gebrek gepaard gaande. Hoe groter onze verantwoordelijkheid is, hoe meer we wel beseffen mogen hoe afhankelijk we in dat alles zijn van de leiding, kracht en wijsheid die God verleent.We hebben geen enkele behoefte van onszelf en onze partij op te geven, integendeel, er is steeds weer alle reden tot verootmoediging. Bereid, maar vanzelfsprekend niet tot élke prijs.We zullen voldoende uitzicht moeten hebben op de erkenning én doorwerking van wat ons bij het licht van het Woord van God heilig en dus onopgeefbaar is. Dat zal dan in de onderhandelingen duidelijk moeten worden en in de afspraken moeten zijn verankerd.Het lijkt me het beste maar rustig af te wachten.

12 april 2003

Van der Vlies

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen