Parlementair logboek

Het zomerreces was dit jaar een echt zomerreces. Nog voordat de vergaderloze periode van de Tweede Kamer begon was er al sprake van wat men pleegt te noemen een 'mooie zomer'. Veel zon en aangename temperaturen. Daarna bleef het zo, waarbij de temperatuur nog behoorlijk opliep, zodat na verloop van tijd lang niet iedereen het weer nog als mooi en aangenaam ervoer.

En het'mooie weer' heeft inmiddels ook haar schaduwzijden. De droogte laat in bijna heel Nederland haar sporen na. Met name in de land- en tuinbouw en in de bedrijfstakken die afhankelijk zijn van de producten die in de vrije natuur worden geteeld, voelt men de gevolgen van het uitblijven van regen. Opnieuw worden we bepaald bij onze afhankelijkheid. Het zou niemand misstaan, ook in Den Haag niet, om daar weer eens wat meer acht op te slaan! Misschien dat we er wat kleiner onder worden. Dat zou al heel wat zijn.

Droogte

De aanhoudende droogte van deze zomer en de reactie daarop van overheidswege was voor enkele linkse fracties in de Tweede Kamer vorige week donderdag aanleiding om te kijken in hoeverre de overheid aansprakelijk gesteld kan worden voor genomen maatregelen. Met name Groenlinks en de PvdA wilden het liefst zo snel mogelijk het kabinet onder kritiek stellen, o.a. voor wat betreft het besluit om in het westen van het land op plaatsen zout water in te laten om het grondwaterpeil enigszins op niveau te houden.

Even los van de vraag of het een goede gewoonte is om bij iedere oneffenheid in het weer of een droogteperiode als die welke we beleven direct de regering op het matje te roepen, de Kamercommissie die zich hierover uit had te spreken, besloot om niet a la minute op de linkse wens in te gaan. Het was naar verluidt Van der Staaij die de toon van de andere fracties zette door te pleiten voor een later overleg, voorzover dat dan nog nodig mocht blijken te zijn. Nog voordat er goede informatie aanwezig is en op basis van krantenberichten overleggen gaan voeren met de regering, die toer moeten we niet op. Deze nuchtere raad werd door de meerderheid van de commissie ter harte genomen.

Werk en bijstand

Twee dagen daarvoor was de Kamercommissie Sociale Zaken óók al van reces teruggekomen. Aanleiding voor deze terugkeer was de behandeling van de al lang op de rol staande Wet werk en bijstand. Reeds in de vorige Banier (rubriek Doelwit, omdat deze wet ook gevolgen heeft voor de gemeentelijke uitkeringsinstanties) is op de inhoud van deze wet ingegaan.

De Kamer debatteerde vorige weeg dinsdag niet zozeer over de inhoud van de nieuwe Bijstandswet, alswel over de datum van behandeling. Die is niet onbelangrijk, omdat het kabinet vaart achter de Wet werk en bijstand (WWB) wil zetten om die al aanstaande januari in te laten gaan. Dat zij daar een financieel belang bij heeft, moge helder zijn. Daarentegen hebben de tegenstanders van de WWB er belang bij om de behandeling zo lang mogelijk te rekken, met in het achterhoofd uiteraard de gedachte dat op die manier de pijnlijke ingreep zo ver mogelijk weg te schuiven is.

In dit logboek een eerste beoordeling van een aantal aspecten van de WWB, die voor nogal wat mensen (grote) gevolgen zal hebben. Het definitieve oordeel over het wetsvoorstel geeft de SGP-fractie overigens pas als de mondelinge behandeling in de Tweede Kamer heeft plaatsgevonden, dus na alle hoor en wederhoor. Daarom is de weergave van het SGP-standpunt op dit moment niet meer dan een tussenstand, gebaseerd op de schriftelijke 'voorronde' van de wetsbehandeling tot nu toe. Al voor het reces gaf de Kamer namelijk haar voorlopige mening over de plannen van het kabinet.

Achtergrond en doel

Eerst kort iets over de achtergrond en doelstelling van de nieuwe wet, die een aantal bestaande wetten op het gebied van bijstand en reïntegratie gaat vervangen. Onder de nieuwe regeling krijgen de gemeenten een budget voor de verlening van bijstand. Daarnaast krijgen ze ook nog een flexibel en vrij te besteden bedrag om uitkeringsgerechtigden weer aan een baan te helpen en hen daarbij te ondersteunen.

Gemeenten mogen niet langer bijzondere bijstand toekennen aan groepen bijstandsgerechtigden. Bijzondere bijstand wordt alleen nog gegeven op individuele basis.Verder komt er een jaarlijks aanvullende toeslag voor mensen met een inkomen op minimumniveau die al vijf jaar zonder werk zitten en geen uitzicht (meer) hebben dat ze op korte termijn een nieuwe baan vinden. Nieuw is ook nog dat gemeenten voor de maatschappelijke opvang de mogelijkheid krijgen om de bijstand in natura te verstrekken. Al met al verandert er dus aardig wat.

Allereerst voor de gemeenten. Het is niet voor niets dat de gemeenten en hun belangenorganisatie, de VNG, er als de kippen bij waren om op de kabinetsplannen te reageren, ledere gemeente krijgt onder de WWB de volledige verantwoordelijkheid (en het risico) om mensen uit de bijstand te houden en aan werk te heipen. Er hangt voor hen dus een fors prijskaartje aan de nieuwe wet. Gemeenten krijgen geld voor twee doelen.Ten eerste geld voor werk, zoals reïntegratieprojecten en gesubsidieerde arbeid.Wat overblijft, moet terug naar het Rijk. De tweede pot is die van de bijstand. Daarbij geldt: wat de gemeenten over hebben, mogen ze zelf houden; tekorten moeten ze zelf bijpassen.

De personen die op de gemeentelijke uitkeringen zijn aangewezen zullen de WWB op een andere manier tegenkomen.Ten eerste wordt het begrip 'passende arbeid' vervangen door 'gangbare arbeid', een makkelijker criterium om iemand weer aan het werk te krijgen. Het normbedrag voor de bijstandsuitkering is en blijft 50% van het minimumloon. Daar bovenop kan de gemeente tot op bepaalde hoogtes toeslagen geven. En als volgens de sociale dienst de algemene bestaanskosten lager zijn, mag de gemeente korten op de toeslagen Èn op de landelijke basisnorm van 50%. Deze en andere maatregelen zijn voor betrokkenen natuurlijk best pijnlijk. Ze moeten echter gezien worden in het licht van het feit dat ook de overheid als gevolg van teruglopende inkomsten en stijgende uitgaven de eindjes niet meer aan elkaar weet te knopen: het Rijk moet oppassen door de economische malaise niet zelf ook bijstandsrijp te worden.

De SGP kan zich in hoofdlijnen wel vinden in de doelstelling van de WWB en de daarbij door het kabinet op tafel gelegde plannen. Dat de overheid een schild voor de zwakken moet zijn (een bijbelse notie die altijd door de SGP naar voren is en wordt gebracht) neemt niet weg dat de eigen verantwoordelijkheid van de mensen zelf om in hun eigen inkomen te voorzien voorop moet staan. En mocht dat niet lukken, dan zijn er ook nog de familie, particuliere instellingen en de kerken die bij kunnen springen.

Overigens plaatst de SGP-fractie wél kanttekeningen bij de geplande invoeringsdatum. Uit diverse reacties blijkt het voor sommige gemeenten een hele heis is om de zaak op D.V. I januari van het volgende jaar op orde te hebben. De in- en doorvoering van de stelselwijziging is geen sinecure. En ongelukken moet je op dit terrein al helemaal niet hebben. Beter is het daarom om, als inderdaad blijkt dat (sommige) gemeenten gewoon praktisch moeite hebben met de invoeringsdatum, te kiezen voor een iets latere invoeringsdatum.

Geen rechtsongelijkheid

Het nieuwe financieringsmodel kan de goedkeuring van de SGP wegdragen. De eruit sprekende wens om te dereguleren, ontschotien en decentraliseren is door de SGP ook altijd bepleit. Dat gemeenten verschillend beleid gaan voeren hoeft op zich ook geen bezwaar te zijn, mits ze natuurlijk niet zo vér uit elkaar gaan lopen dat er rechtsongelijkheid ontstaat. Ook wijst de SGP in het schriftelijke verslag op de financiële risico's die gemeenten kunnen gaan lopen. Daar valt niet helemaal aan te ontkomen, maar het is wel goed dat wordt vastgehouden aan de voorwaarde dat de verdeelsystematiek van het macrobudget inkomensdeel aansluit bij de onvermijdelijke kosten die gemeenten hebben bij de uitvoering van de bijstand.

Speciale aandacht schenkt de SGP altijd aan alleenstaande bijstandsouders. Ook onder deWWB worden ze weer gedreigd met een sollicitatieplicht. Onaanvaardbaar De SGP vindt dat deze ouders minimaal vijf jaar moeten worden vrijgesteld van de arbeidsplicht. Deze groep moet ook eerder in aanmerking komen voor een langdurigheidstoeslag (in ieder geval tot de kinderen vijf jaar zijn). Het liefst zou de SGP de alleenstaande ouders sowieso uit de bijstandssfeer willen trekken en hen een eigen status geven waarbij er geen druk is om de arbeidsmarkt op te gaan, ten minste zolang de kinderen nog niet op eigen benen kunnen staan.

Zomaar een paar grepen uit de eerste reactie van de SGP op de Wet werk en bijstand. Na de mondelinge afhandeling van de wet, zal er in de Banier zeker nog op deWWB worden teruggekomen.

Antillen

Ze zijn niet weg te slaan uit de media; de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer die op de Antillen bivakkeren.Voor de goede orde: de SGP houdt er niet zo van op te gaan in de massa, ook niet als dat een massa fractie-voorzitters is. Daarom deze kanttekening: als de media berichten over de fractievoorzitters die op de Antillen dit of dat hebben bedisseld, is het goed te weten dat er twee niet bij zijn. Jan Marijnissen van de SR die gewoon niets voelt voor dit soort "kleffe reisjes" en onderonsjes, en onze Van derVlies. Voor een tweemansfractie is de afwezigheid van de helft van de fractie behoorlijk ingrijpend, temeer omdat het reisje ook nog eens gepland is in de eerste week dat de Tweede Kamer na acht weken reces weer is gaan vergaderen. In Den Haag is er voor de SGPfractievoorzitter dan ook nuttiger werk te doen (zie boven) dan op de verre en hopeloze Antillen.

Uitje

De SGP-Kamerfractie trekt er ieder jaar op uit om samen met de wederhelften, gezamenlijk een dagje met elkaar op te trekken. Dat het nuttige dan met het aangename wordt gecombineerd, laat zich raden. Dit jaar streek het SGP-gezelschap neer in het Gelderse stadje Buren - Oranjestad Buren beter gezegd.Voor wie Buren nog niet kent, het ligt in deWest-Betuwe en is vooral vermaard door de band met het Oranjehuis.Vrij prominent was dat in het nieuws toen kroonprins Willem- Alexander zich voor de elfstedentocht ergens in de jaren '80 liet inschrijven onder de naam W.A. van Buren.

Even wat reclame: Buren is werkelijk een prachtig stadje, dat dan ook niet voor niets een beschermd stadsgezicht is. Het heeft een rijke geschiedenis, die voor een deel nog af te lezen valt van de oude gebouwen èn in het onder veel SGP'ers bekende Oranjemuseum. Inspirator en onvermoeibare drijvende kracht achter dit museum is ons oudraadslid J. (Jan) Thijssen. Kenner bij uitstek van de geschiedenis van de Oranje's en van Buren. Door een plotselinge ziekte was onze gastheer en organisator niet in staat om de SGP-delegatie uit Den Haag met de van hem bekende generositeit te ontvangen, maar mevrouw Thijssen nam de honneurs voor haar man perfect waar.Vanaf deze plaats brengt het SGP-fractieteam hulde aan het echtpaar Thijssen (en degenen die hen daarbij ondersteunden) voor de geweldige ontvangst en het verblijf in de Oranjestad. En we hopen en bidden dat Jan weer snel de plaats naast zijn vrouw en in 'zijn' Buren mag innemen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen