Parlementair logboek · Ophef

Na alle ophef en de verklaring van minister-president Balkenende over de 'affaire-Mabel Wisse Smit', zag het er aanvankelijk naar uit dat de Tweede Kamer voor een spoeddebat over deze kwestie teruggeroepen zou worden van herfstreces. De Kamer is in het verleden voor wel minder teruggeroepen. Maar al spoedig bleek, om een woordvoerder van Kamervoorzitter Weisglas te citeren, dat er te weinig kamerleden op de been waren te brengen om over 'Mabelgate' te discussiëren. Zo gretig men reageerde op allerlei berichten en uitzendingen over de verloofde van prins Friso, nadat er bloed had gevloeid smolt de animo om over een en ander door te spreken, ineens weg als sneeuw voor de zon. Het debat over de brieven van de minister-president en van prins johan Friso zal nu op een later tijdstip worden gehouden. Dat houden we dus nog tegoed.

Economische Zaken

Zoals gezegd, de Kamer was vorige week op herfstreces. De week daarvoor hadden de dames en heren geachte afgevaardigden echter wel twee begrotingshoofdstukken (zo goed als) afgehandeld. Economische Zaken en Binnenlandse Zaken. Om met de eerste te beginnen: Van der Vlies, die namens de SGP het woord voerde, legde in zijn bijdrage de vinger bij het al jaren slepende probleem van de bedrijfsopvolging. Nog steeds is het zo dat in tal van sectoren van met name het midden- en kleinbedrijf het de volgende generatie onnodig moeilijk wordt gemaakt door financiële en andere hobbels die er in wet- en regelgeving zitten. De boodschap van de SGP aan de minister moge helder zijn: doe hier iets aan.

Landbouw en belasting

Tussen twee haakjes: diezelfde problematiek werd door de SGP (niet voor 't eerst!) aan de orde gesteld in het overleg dat op 6 oktober werd gevoerd met minister Veerman van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Op aandringen van de SGP-fractie enkele jaren ge­

leden, kwam het ministerie met een notitie 'Fiscaliteit en landbouw'. Daarmee zou er iets concreets op tafel komen om bedrijfsovernames in de landen tuinbouw (makkelijker) mogelijk te maken, was onze hoop.

Welnu, het kabinet voldeed aan dat SGP-verzoek, maar helaas, de notitie bevat veel beschrijvends, maar is verder weinig concreet over verbeteringen.Van der Vlies noemde het kabinetsstuk bovendien tweeslachtig. De landbouwsector wordt beschouwd als een gewone economische bedrijfstak, tegelijk geeft het kabinet aan dat er ook wel weer bijzondere kenmerken zijn die een aparte positie en benadering rechtvaardigen. Niet voor niets is er een departement van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit naast een ministerie van Economische Zaken (in letterlijke zin zelfs, zij het dat het overburen zijn aan de Haagse Bezuidenhoutseweg). Maar door de genoemde spagaat komt er van een concreet beleid weinig of niets terecht.Van der Vlies ging tijdens het beraad uitvoerig in op de onderhavige materie.

FNV

Zoals breed uitgemeten is in de pers, bereikten werkgevers, werknemers en de overheid vorige week dinsdag een sociaal akkoord. Mocht het akkoord door alle betrokkenen worden goedgekeurd, dan is dat een opsteker voor premier Balkenende en voor de Nederlandse economie.Voorlopig is ermee bereikt dat de Nederlandse concurrentiepositie t.o.v. het buitenland niet verder achteruit gaat en dat er, in ieder geval voorlopig, rust is aan het arbeidsfront. In ruil voor de concessie die er met name door de vakbeweging moesten worden gedaan, zijn een aantal pijnlijke maatregelen door het kabinet versoepeld, of zelfs helemaal geschrapt.

In de aanloop naar het najaarsoverleg waarop het akkoord werd ondertekend, had met name de vakbond FNV- Bondgenoten een grote mond - iets wat aan voorman Lodewijk de Waal wel is toevertrouwd. Met veel bombarie liet hij keer op keer weten het kabinet voor geen millimeter te vertrouwen. En, zoals het een FNV'er betaamt, liet hij zijn grote woorden volgen door de aankondiging van 'grote daden': massademonstraties en acties die moesten getuigen van het feit dat heel Nederland ontevreden was over Balkenende CS.

Viel dat even mee - of tegen, net hoe je 't bekijkt. Het gras op het Malieveld, dat door boze demonstranten zeker zou worden vertrapt, tiert ondanks het najaar nog welig. En de actie die vrachtwagenchauffeurs zouden moeten voeren door langzaam te gaan rijden op de autosnelwegen rond Utrecht, liep uit op een jammerlijke mislukking. Slechts een handjevol chauffeurs was bereid om de weg op te gaan om aan de oproep van het FNV gehoor te geven. Het effect was nihil, zoals ook de grote 'treinstaking' rond Den Haag een flop werd omdat de NS besloot de treinen op de FNV-actiedag 's ochtends gewoon niet te laten rijden.

Langzaamaan

Ondanks het feit dat de vrachtwagenactie mislukte, heeft de SGP toch gemeend vragen over de iangzaamaanactie van vrachtwagenchauffeurs te moeten stellen - al was het maar met het oog op eventuele volgende acties. Want, en daar gaat het de SGP om, een oproep om op autosnelwegen bewust langzaam te gaan rijden, zou eigenlijk niet moeten kunnen. De reden daarvan moge helder zijn: niet alleen worden daarmee mensen gedupeerd die er verder ook niets aan kunnen doen of het oneens zijn met het doel van zo'n actie, bovendien wordt op die manier de veiligheid in gevaar gebracht. Het is niet voor niets dat de Wegenverkeerswet dit verbiedt. Vandaar de vragen die Van der Staaij hierover stelde aan het kabinet. Nu maar wachten op een adequaat antwoord.

XTC

Waar Van der Staaij ook vragen over stelde, was het bericht in deVolkskrant van 27 september jongstleden over uitspraken van John Walters, directeur van het bureau voor het drugsbeleid van het Amerikaanse Witte Huis. Kern van het bericht was dat het Nederlandse optreden tegen de aanmaak en verspreiding van XTC ver onder de maat is. Feitelijk komt daar zo goed als niets van terecht, met alle uitwaaieringseffecten van dien die dat heeft op andere landen, waar de rekening van het softe Nederlandse beleid wordt gedeponeerd. Met deze vragen wil de SGP de Nederlandse regering nog eens met de neus op de feiten drukken.Triest dat ons land er in het buitenland zo op staat.

Subsidies

"De slappe knieën van de Tweede Kamer" stond er boven een artikel dat ruim een week geleden in het RD stond. De schrijver van het verhaal, die al weer geruime tijd geleden de over­ stap maakte van de SGP naar het RD, doelde daarmee op de opstelling van de Tweede Kamer in het debat met het kabinet over het schrappen van een heleboel subsidies.Tijdens dat debat liet de Kamer zich weer van de bekende kant zien: zodra er allerlei organisaties en verenigingen op de stoep staan om te protesteren tegen een hen opgelegde bezuiniging, heeft de Kamer altijd de neiging om daar de oren naar te laten hangen. Met als gevolg dat er van de oorspronkelijke plannen door allerlei coalities van allerlei belangen weinig of niets terecht komt. Kortom: iedereen is het ermee eens dat er gesneden moet worden in het subsidie-oerwoud, maar als dat concreet gemaakt moet worden, wordt er niet thuis gegeven. Slappe knieën dus.

Moet de SGP zich dit verwijt ook aantrekken? SGP-woordvoerderVan der Staaij (die waarnam voor de verhinderde Van der Vlies), wees erop dat het goed is als alle subsidies nog eens kritisch tegen het licht worden gehouden. Omdat het in het overleg met minister Hoogervorst vooral het beleidsterrein zorg, welzijn en sport betreft, is het niet meer dan logisch dat de Kamer daarbij bekijkt of het schrappen van de subsidies ook echt effect zullen hebben.Je kunt wel een subsidie schrappen, maar als daardoor activiteiten in het gedrang komen die later weer zullen leiden tot een extra toeloop op de zorg- en welzijnssector, ben je natuurlijk verkeerd bezig.

Na zijn algemene opmerkingen stond de SGP-afgevaardigde stil bij enkele specifieke posten. Kortingen op uitgaven bestemd voor gehandicapten en chronisch zieken bijvoorbeeld kunnen, mede in het licht van wat het kabinet zélf zegt te willen (meedoen, is een van de motto's van het kabinet!), moeilijk geaccepteerd worden. En wat te denken van bezuinigingen op vrijwilligerswerk (kerkelijk of anderszins, zowel op het gebied van de jeugd als kwetsbare groepen in de samenleving), terwijl iedereen het erover eens is (ook het kabinet) dat juist dit werk gestimuleerd moet worden. Hier wrikt iets. Daarenboven vroeg de SGP ook nog aandacht voor het goede werk van deVBOK en de schippersinternaten.

Een belangrijk punt is nog de rechtszekerheid. Niet ontkend kan namelijk worden dat de overheid in de afgelopen jaren, en ook nog zeer recent, bij nogal wat verenigingen en organisaties verwachtingen heeft gewekt wat betreft de toe te kennen subsidies.Van der Staaij stelde daarom dat de oorspronkelijke doelstellingen van de diverse subsidies op z'n minst hadden mogen worden afgezet tegen de huidige prioriteiten. De subsidiegeldkraan mag uiteraard niet verworden tot een voortdurend infuus, maar als er dan wordt afgekoppeld, moet dat wel behoedzaam en weloverwogen gebeuren.

Politieke partijen

Mede tegen de achtergrond van het snijden in subsidies voor tal van organisaties die goed werk doen, is het kabinetsplan om voor de politieke partijen maar liefst 50% meer geld uit te trekken, onacceptabel. In de huidige omstandigheden is dat volstrekt ongeloofwaardig, vindt de SGR Het was dan ook duidelijk dat de SGP daar een punt van zou gaan maken bij de behandeling van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken.Want daar komt dat geld vandaan.

Het was Van der Staaij die hier in zijn bijdrage dieper op inging. Hij diende bij de begrotingsbehandeling een amendement in om die verhoging met vijf miljoen euro ongedaan te maken en dat geld ten goede te laten komen aan de uitvoering van het veiligheidsprogramma politie. De SGP staat op het standpunt dat partijen hun positie moeten versterken door het werven en binden van (nieuwe) leden. De kloof tussen de burgers en de politiek moet niet worden opgevuld met overheidsgeld. Het helpt niet, en in deze tijd is het volstrekt ongepast.

Burgemeester

Als er één kamerlid was dat de afgelopen week pal stond voor de benoemde burgemeester, was het Van der Staaij wel. Gelet op de actuele discussies over de positie van de burgemeester, was het te verwachten dat dit thema hoog op de agenda stond bij de begrotingsbehandeling van Binnenlandse Zaken. En nu iedereen zo'n beetje met zijn of haar standpunt lijkt te gaan schuiven (gelukkig vond de SGP in CUwoordvoerder Slob nóg een standvastig man, maar het CDA is al aardig de bocht aan het nemen), was het voor de SGP zaak om nog eens helder en duidelijk uiteen te zetten waarom een benoemde burgemeester voordelen heeft boven iemand die moet gaan dingen naar de gunst van de kiezers. In soms felle interruptiedebatjes met de woordvoerders van o.a. PvdA, D66 en VVD toonde de SGP'er zich van zijn beste kant!

Van der Staaij liet geen twijfel bestaan over de SGP-positie: "Het voornemen om te komen tot een rechtstreeks gekozen burgemeester kan om verschillende redenen niet op de steun van de SGP-fractie rekenen. In de eerste plaats heeft de SGPfractie grote moeite met alle vormen van directe democratie omdat deze zeer nauw samenhangen met de gedachte van de volkssoeve­

reiniteit. Vervolgens vindt de SGP-fractie het vanuit bestuurlijk opzicht onwenselijk om ro kort na de dualisering de positie van de burgemeester grondig te wijzigen. Dat sluit ook aan bij het beleid van de regering om zich vooral te richten op de uitvoering van het beleid."

Het kabinet stelt trouwens dat de gekozen burgemeester best is in te voeren zonder de Grondwet op dit punt aan te passen. De SGP betwijfelt dat ten zeerste.Van der Staaij opnieuw; "Nu is besloten tot de introductie van de gekozen burgemeester, zal ook naar de mening van de SGP-fractie eerst de Grondwet moeten worden gewijzigd. Als de burgemeester net als de raad beschikt over een democratische legitimatie, komt het'hoofdschap' van de raad immers wel erg in de knel."

Overigens ziet de SGP-fractie in de dualisering van het gemeentebestuur goede argumenten om te kiezen voor de variant van een zuivere kroonbenoeming. Ook vanuit financieel oogpunt zijn er de nodige vragen te stellen. In een tijd dat iedereen moet inleveren vraagt het van de overheid wel extra overtuigingskracht om een geldverslindende operatie als het ontslaan van alle burgemeesters te initiëren. Hoeveel kosten aan wachtgeld en dergelijke zullen daar bij benadering aan zijn verbonden? Daarbij komt nog de bestuurlijke onrust. Het is veelzeggend dat er een helpdesk voor burgemeesters wordt opgezet. En: wat zullen de consequenties van de geschapen onzekerheid zijn voor de recrutering van nieuwe burgemeesters? De vraag stellen is hem beantwoorden.

Districtenstelsel

Een van de voorstellen waar het kabinet ook op broedt, is de invoering van een vorm van een districtenstelsel in ons land. Zo'n stelsel zou dé oplossing zijn om de burgers en de politiek weer dichter bij elkaar te brengen. Onzin natuurlijk. Kijk maar om je heen: in die landen waar ze al sinds jaar en dag een districtenstelsel hebben, is de betrokkenheid van de burgers bepaald niet groter is dan in óns land. Sterker nog: juist in die landen worden de nadelen van het districtenstelsel aan den lijve gevoeld. De belangrijkste reden is dat de verkiezingsuitslag absoluut geen recht doet aan de meningen en opvattingen die er in het volk leven. Integendeel: als minderheid kun je het sowieso wel vergeten, en de meerderheid is in werkelijkheid vaak geen echte meerderheid.

Waar zit het probleem dan wél? Van der Staaij: "De overheid is voor veel mensen niet veel meer dan een zakelijke dienstverlener en in ieder geval niet meer de gezaghebbende instantie die zij op grond van haar hoge, door God gegeven positie is. De overheid maakt het daar ook naar wanneer zij zich in haar beleid niet meer baseert op universele waarden en normen, maar veel meer op draagvlak en haalbaarheid. Door deze erosie van het overheidsgezag maakt de overheid zich afhankelijk van allerhande belangenorganisaties en pressiegroepen. Het gezag van de overheid en daarmee ook de binding van de burgers aan de politiek staat of valt naar de mening van de SGP-fractie uiteindelijk met het functioneren van idealen en universele waarden en normen in het uitoefenen van de bestuurlijke taak van de overheid."

Dit gezegd zijnde, stelde Van der Staaij dat de invoering van een districtenstelsel niet meer is dan symptoombestrijding. Een veelgehoord argument is nog dat via een districtenstelsel bepaalde regio's een sterkere binding met Den Haag kunnen krijgen.Van der Staaij: "Wat ik vaststel, is iets anders. Uit onderzoek blijkt dat het belang van de regio in de huidige netwerksamenleving slechts een beperkte rol speelt. Cijfers tonen aan dat de uitgebrachte voorkeurstemmen bij de laatstgehouden verkiezingen voor slechts I I procent werden gemotiveerd vanuit het regionale belang."

En tenslotte: invoering van het districtenstelsel zal leiden tot nog een ander nadeel, te weten een nog sterkere nadruk op de te kiezen personen. Die tendens is er al, en zal er alleen nog maar door worden versterkt.Voor een partij die blijft hameren op het belang van de inhoud en van een programma, is zo'n ontwikkeling uiteraard alleen maar te betreuren. Wat dat betreft zou het geen kwaad kunnen ons voordeel te doen met de slechte ervaringen elders in de wereld. De verkiezing van Arnold Schwarzenegger, de acteur in een groot aantal geweldadige films, tot gouverneur van de Amerikaanse staat Californië zou toch te denken moeten geven!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen