Doelwit · Klachtontvankelijke gemeente

Een burger die bezwaar heeft tegen de wijze waarop hij door een bestuursorgaan wordt behandeld, staat de mogelijkheid ter beschikking om een klacht in te dienen. Elke gemeente is wettelijk verplicht een regeling te treffen voor het intern behandelen van klachten van haar inwoners. Dit past in het veranderende beeld van de overheid: een optimaal dienstverlenende instantie te zijn. Als er iets niet goed gaat, moet de klant - de burger- bezwaar aan kunnen tekenen. Positief voor de gemeente is dat men kan leren van deze klachten en het een stimulans kan zijn om de dienstverlening of het bestuur verbeteren.

Klachtontvankelijkheid is niet alleen voor de gemeentelijke organisatie, maar ook voor de duale volksvertegenwoordiger een belangrijk begrip. Diverse SGPfracties in den lande hebben daarom een team of persoon aangewezen om beschikbaar te zijn voor vragen en klachten van burgers. Een goed initiatief in het licht van dualisme en het contact met de burgers! De SGP-ombudsmannen of-teams hebben al vele burgers de weg gewezen naar de oplossing van een probleem met de gemeente.

Gemeentelijke klachtregeling

De laatste decennia komt er in de gemeente steeds meer aandaclit voor burgergerichtiieid en een goede relatie tussen burgers en bestuur. De invoering van het dualisme is daarvan een voorbeeld. Eén van de doelstellingen daarvan is immers het bestuur transparanter te maken en de politiek op die v^ijze weer interessanter te maken voor de burger. Een ander voorbeeld is de klachtregeling.

Sinds 1 januari 1999 zijn gemeenten op basis van artikel 9: 1 van de Algemene wet bestuursrecht (Av/b) verplicht een interne klachtregeling te hebben. Burgers die zich willen beklagen over een gedraging van de gemeente als bestuursorgaan (waaronder ook personen werkzaam onder de verantwoordelijkheid van dat bestuursorgaan vallen) kunnen bij de gemeente zelf terecht. In hoofdstuk 9 van de Awb worden de minimale vereisten voor klachtbehandeling verwoord: hoe en door wie een klacht in behandeling genomen moet worden, in welke gevallen een bestuursorgaan niet verplicht is de klacht in behandeling te nemen, het instellen van een klachtadviesprocedure etcetera. Een gemeente kan deze voorwaarden in haar eigen klachtregeling opnemen, maar als dat (nog) niet het geval is kan de burger altijd een beroep doen op de Awb.

Extern klachtrecht

Behalve de verplichte interne klachtregeling is het wenselijk dat de gemeente een externe klachtregeling heeft. Hierbij valt te denken aan een onafhankelijke gemeentelijke ombudsman of ombudscommissie, aansluiting bij de Nationale ombudsman of een regionale voorziening. Het aantal gemeenten dat zich aangesloten heeft bij de Nationale ombudsman is de laatste jaren behoorlijk gestegen.Waren het er in 1999 nog maar 38, per I januari 2003 waren 207 gemeenten aangesloten. Een externe klachtregeling is echter nog niet verplicht. Op 24 december 2002 is bij de Tweede Kamer het wetsvoorstel Extern klachtrecht ingediend. Als dit voorstel tot wet verheven wordt, komt er een einde aan de rechtsongelijkheid tussen gemeenten met en zonder externe klachtvoorziening en komen er regels waaraan zo'n externe klachtvoorziening minimaal moet voldoen.

Fractie-ombudsteam

Iets heel anders dan deze interne en externe gemeentelijke klachtregelingen is het instellen van een ombudsman of -team als plaatselijke fractie. In Rijssen, Nunspeet en Barneveld is door de lokale SGP zo'n ombudsfunctie in het leven geroepen. Bij deVeerse SGP zijn vergevorderde plannen. Elke fractie heeft een eigen werkwijze ontwikkeld, die we in dit artikel voor het voetlicht willen halen om te wijzen op de mogelijkheden, voor- en nadelen van zo'n functie.Vooralsnog lijkt het voor politieke partijen uniek te zijn om op deze wijze als lokale raadsfractie interactie met de burgers te zoeken.

Ombudsman

In Rijssen functioneert al ruim een jaar een SGP-ombudsman, oud-raadslid de heer H.Willems. De ombudsman heeft vooral de functie om mensen te adviseren of als intermediair te fungeren wanneer de drempel van het gemeentehuis iets te hoog is. Qua aanpak wordt per geval door de SGP-ombudsman bekeken of het na het eerste contact nodig is om een uitvoeriger gesprek over het probleem te voeren, of dat hij meteen zelf kan helpen of verwijzen naar een instantie die het probleem kan oplossen. Soms wordt het probleem bij de SGP-fractie neergelegd of brengt de ombudsman het probleem ter kennis van de verantwoordelijke afdeling van de gemeente. De ombudsman fungeert dus heel duidelijk als tussenpersoon.

In de praktijk blijken vooral mensen uit het in 2002 bij Rijssen heringedeelde Holten gebruik te maken van deze mogelijkheid. Het gemeentehuis van de nieuwe gemeente staat in Rijssen en waarschijnlijk is de stap naar binnen voor de echte Rijssenaren toch iets kleiner. De vragen betreffen het functioneren van de gemeente en kunnen uiteenlopen van een klacht over slecht onderhouden groenvoorzieningen in een bepaalde straat tot ingewikkelde vragen over een bouwvergunning. Het is opmerkelijk dat veel vragen van niet- SGP-ers afkomstig zijn.

De heer Willems is vanaf het begin van het contact duidelijk tegenover zijn 'klanten' dat hij niet vanzelfsprekend in staat is om bestaande problemen op te lossen. Zijn functie is die van adviseur en hij zet zich in om processen tussen gemeente en burgers beter te laten verlopen."De overheid is er immers voor de burgers en niet andersom", zo meldt het bestuur van de SGP Rijssen in publicaties over het bestaan van de eigen Rijssense SGP-ombudsman.

Aan de keukentafel

De Nunspeetse SGP kent een ombudsteam van zes personen. De heer H. Wobben is voorzitter van het ombudsteam: "Als SGP-raadsfractie hebben wij aan het begin van deze periode gezegd: 'Wij willen nog beter begrijpen wat er onder de bevolking leeft.Wij willen er zijn voor onze medemens die problemen heeft.' Persoonlijk geniet ik soms meer aan de keukentafel bij onze inwoners dan in de raadszaal van Nunspeet." Behalve de ombudsfunctie heeft de fractie ook plannen om af en toe een wijkavond te organiseren waar iedereen met zijn vragen, opmerkingen, suggesties en klachten terecht kan. Hoe gaat het in z'n werk? Elke veertien dagen wordt het bestaan van het ombudsteam gemeld in het huis-aan-huis blad. Iemand belt of mailt naar de voorzitter van het ombudsteam. Daarna vindt er altijd een bezoekje plaats. Samen (soms in overleg met het gehele ombudsteam) probeert men tot een oplossing te komen. De vragen zijn erg verschillend van aard. Het kan gaan over de leefomgeving, maar er komen ook vragen op het terrein van persoonlijke financiën, zorgvoorzieningen en uitkeringen in het kader van de Wet Voorzieningen Gehandicapten. Daarbij werd ook een keer de gang naar de rechtbank met succes begeleid. Het ombudsteam ging niet zelf naar de rechtbank, maar heeft samen met betrokkene gezocht naar de juiste advocaat. In de meeste gevallen lukte het om met de gemeente consensus te bereiken over deze uitkering. Een andere werkvorm is om in een overleg met een wethouder problemen van burgers aan de orde te stellen, zoals parkeerproblemen en overlast van de horeca. Behalve particulieren kunnen ook bedrijven en verenigingen bij het team aankloppen. Met het maatschappelijk werk is een gesprek gevoerd en in sommige gevallen wordt doorverwezen.

Regelmatig wordt het team geconfronteerd met mensen die langdurig op een sociaal minimum moeten leven. Daarom heeft men in november een brief naar het college geschreven om een extra uitkering voor deze mensen als een soort kerstgift. Het college heeft aangegeven hieraan gevolg te willen geven.

Net en voor U

Ook in Barneveld is de SGP-fractie onlangs gestart met een ombudsteam. Begin december heeft het team, bestaande uit één raadslid en drie burgers met hun wortels in de samenleving van de gemeente Barneveld, zich gepresenteerd aan de pers.Via het lokale SGPblad Tussentijds' zijn de eigen leden geïnformeerd en via de plaatselijk pers het brede publiek.Tijdens de presentatie van het team werd kort weergegeven wat de opzet en de doelstelling is, maar ook bijvoorbeeld de bereikbaarheid.

De SGP in Barneveld hoopt op deze wijze in het kader van het dualisme de burger meer te betrekken bij de politiek en beter gestalte te kunnen geven aan de volksvertegenwoordigende rol van de raadsleden. Maar ook los van het dualisme is men van mening dat je er alles aan moet doen om als gekozene te staan voor de zaak van de bevolking in het algemeen en de kiezers in het bijzonder. De SGP-fractie in Barneveld had in 2002 als verkiezingsslogan 'Met en voor U'."Richting de burger willen wij deze slogan op deze wijze betekenis geven", aldus fractievoorzitter Schotanus. De fractie wil dat de werkzaamheden van het gemeentebestuur helder zijn voor de burgers. Voorbeelden van zaken waarover men vragen kan stellen zijn waar het belastinggeld voor wordt gebruikt, hoe gehandeld moet worden als men bouwplannen heeft, wat de regels zijn omtrent voorzieningen gehandicapten. De fractie benadrukt ook het voordeel dat men als fractie heeft van een ombudsteam. Zo komt ze er namelijk achter wat er leeft onder de burgers. De vragen variëren van de losse stoeptegel en de scheve lantaarnpaal tot een pachtcontract van een kerk. Middels concrete stappen richting ambtenaren of bestuurders krijgen de mensen van het SGP-ombudsteam concrete antwoorden dan wel oplossingen aangedragen. "Lukt het ons zelf niet, dan schakelen we een deskundige in. Bekendheid, snelheid en oplossingsgericht werken zijn randvoorwaarden."

Naar de burger toe

Ook in Veere zijn de plannen in een vergevorderd stadium om als raadsfractie de ombudsfunctie gestalte te geven. Een stukje publiciteit hierover in het regionaal dagblad leverde gelijk al een aantal positieve reacties op. De fractie kent ook een spreekuur voor de burgers, maar hier komen in de praktijk heel weinig mensen op af, aldus SGP-raadslid Houmes."Mensen komen echt niet daarvoor naar het gemeentehuis, wij moeten zelf naar de burger toe."

Het is de bedoeling in elke kern een SGP-raadslid of-inwoner aanspreekpunt te maken voor vragen en klachten van inwoners uit de betreffende kern. Voorwaarde is dat een contactpersoon breed bekend is onder bevolking en een vertrouwenwekkende persoon. De ombudsvoorziening moet zo laagdrempelig mogelijk zijn.

Conclusie

Het valt op dat het de grotere SGPfracties zijn, waarvan wij hier kunnen melden dat zij een ombudsman of -team ingesteld hebben. Natuurlijk kunnen ook kleinere fracties de ombudsfunctie voor inwoners vervullen terwijl ze misschien niet direct de mogelijkheid hebben om echt een ombudsteam of-persoon aan te stellen, eenvoudigweg omdat een kleine fractie daarvoor geen tijd heeft. Openstaan voor vragen of opmerkingen van burgers is een kenmerk van de lokale volksvertegenwoordiging waar je niet speciaal een ombudsfunctie voor in het leven hoeft te roepen.

Contact ombudsteams

Voor de Bonverlezers vermelden wij hierbij de contactadressen van de vier bovengenoemde ombudsmannen of -teams. Rijssen Dhr H.Willems, Tuinstraat 8 te Rijssen, tel.nn 0548-516160. Nunspeet Dhr H.Wobben, tel.nr. 0341 - 258262, e-mail: sgp@ps.gelderland.nl Barneveld Het ombudsteam bestaat uit de heren R van Harten, D.A. van Reenen, H. van Veldhuizen en A.L.Janse (coördinerend raadslid), tel.nr. 0342-417315, e-mail: a.l.janse@hetnet.nl. Veere Voor vragen over de ombudsplannen van de SGP in Veere: Dhr. K. Houmes, tel.nr 01 18-571539.

Rudi B/emond

Wilt u meer weten over de regels omtrent interne of externe klachtvoorzieningen of de lokale ombudsteams, dan kunt u bij Voorlichting & Vorming het dossier over klachtbehandeling en ombudsvoorzieningen op lokaal niveau aanvragen. Mail: rbiemond@sgp.nl of bel: 070-302 9073.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen