Kort en bondig • Wat er kan en mag

De biotechnologie neemt een hoge vlucht.Veien verwachten er gouden bergen van in het l< .ader van de voedselvoorziening en de voedselveiligheid. Anderen, wetenschappers in het bijzonder, zijn veel terughoudender. Zij voorspellen dat nog een lange weg moet worden gegaan. Maar een feit is dat er steeds meer kan. Vorige week voerden we in de Kamer een debat over deze ontwikkelingen. Aanleiding vormde de ' productie' van een g/oeivisje, het eerste genetisch gemanipuleerde huisdiertje voor in een tropisch aquarium.

De ontwikkelingen in de blotechnologie volgen elkaar snel op, zowel in technische zin als in toepassing. De acceptatie neemt van lieverlede ook toe In verschillende landen.Was de vraagstelling aanvankelijk vrij breed wat de gevolgen van deze ingreep in het geschapene voor de toekomst van mens, dier en plant zouden betekenen, of één en ander wel voldoende veilig was

voor het voortbestaan van een evenwichtig ecosysteem, tegenwoordig is men steeds vaker geneigd deze indringende vragen geruststellend te beantwoorden. Wetenschappelijk onderzoek zou uitwijzen dat geen negatieve gevolgen te vrezen zijn.Vanuit deze constatering worden diverse programma's uitgevoerd. Er is een genetisch gemanipuleerde zalm ontwikkeld waarvan het gewicht ten opzichte van de "gewone" zalm is verdubbeld. In Australië zijn er gemanipuleerde schapen en er worden schapen gekloond. Er vindt

manipulatie met koeien plaats om mastitis (uierontsteking) tegen te gaan. Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te noemen. In de wereld van de planten is men al veel verder. Doelen zijn ook daar om de plantenrassen ongevoelig te maken voor bedreigers (schimmels en ziekten) van buiten of gewoon de productie te verhogen en zo de opbrengst te vergroten. Een puur economisch motief dus!

Wat er mág

De klemmende vraag is natuurlijk of we deze ontwikkelingen en stappen mogen en kunnen verwelkomen of niet. Onze regering heeft weliswaar een terughoudend maar ook afwachtend standpunt. Het liefst zou men de ontwikkelingen geval voor geval willen beoordelen. Bezwaar van deze houding is dat het praktische resultaat veelal is dat men van lieverlede mee gaat, althans opschuift.We hebben de regering daarom gevraagd eens een krachtig signaal af te geven. Om maar eens klip en klaar aan te geven waar de grenzen moeten worden getrokken.

Voor ons immers, is duidelijk dat niet alles wat kan, ook maar moet mógen. Integendeel, we zijn vanuit een Bijbels genormeerd rentmeesterschap gehouden zorgvuldig met de schepping om te gaan. Het is geen uitgemaakte zaak dat de mens zo ver als hij kan mag binnendringen in de diepste geheimen van de door God geschapen werkelijkheid, om daar de "dragers en diepste kenmerken

van het leven" voor eigen benutting naar zijn hand te zetten. Iedereen zal beseffen dat het op voorhand nog wel verschil maakt wat de motieven zijn. Bijvoorbeeld of het gaat om het vinden van een medicijn dat onder de zegen des Heeren levensreddend of levensverlengend is, pijn en lijden onder mensen en dieren te verzachten, óf dat het alleen maar gaat om er financieel beter van te worden.

We kwamen tot heldere afspraken over wat er in ons land mag. Het "neen-tenzij-principe" wordt krachtig gehandhaafd. Is het doel alleen vermaak, sport en spel, dan past een verbod. Gaat het om voedsel en voedselveiligheid, dan wordt van geval tot geval bezien of er een maatschappelijk belang mee is gediend en of er geen alternatieven zijn. Betreft het een medische toepassing, dan moet voorzichtig worden gehandeld naar twee kanten toe. De ethische aspecten zullen nauwgezet moeten worden afgewogen. Daarvoor bestaan ethische commissies. Internationaal moet deze lijn worden uitgedragen. Helaas is het zo dat een genetisch gemanipuleerd product lang niet altijd uit ons land kan worden gehouden, zou je dat al willen. In dat geval past heldere voorlichting aan de consument, u en ik.Vermelding op etiketten en dergelijke, zodat de consument in eigen verantwoordelijkheid vrij kan kiezen. Ik denk wel eens dat we daar lang niet vaak genoeg scherp op letten.

Het hoeft geen betoog dat het hier gaat om belangwekkende dingen, waar we niet al te gemakkelijk aan mogen voorbij gaan. Moreel verwerpelijke ontwikkelingen dienen we naar vermogen te keren. De moeilijkheid is natuurlijk wat daaronder wél en niet hoeft te

worden gerekend. Daarover bestaan verschillende meningen, die binnen ons land opgeld doen. In versterkte mate geldt dat in een internationale omgeving.We leven niet op een eiland. Wat bijvoorbeeld in Amerika wordt geaccepteerd, is op de internationale markt, waarop juist ook Nederland actief is, moeilijk tegen te houden of voor afnemers gescheiden te houden. Dat heeft de gang van zaken met de gemanipuleerde maïs en sojabonen ons wel geleerd. Over het algemeen is de consument nog wat

wantrouwig. Dat zet een rem op het geheel. Maar dat lijkt slechts een kwestie van tijd te zijn. Zie daar de winkelschappen maar op na. Nuchterheid moet gepaard gaan met onderscheidingsvermogen.

Ds. B.J. Zaal

Opnieuw werden we getroffen door een bericht over het heengaan van een predikant uit orthodox-protestantse kring. Ds. B.J. Zaal verwisselde het tijdelijke met het eeuwige op zeer hoge leeftijd (91). Diverse hervormd-gereformeerde gemeenten diende hij in het ambt: Wijngaarden, Houten, Nieuwe- Tonge, Ijsselmuiden en 's-Grevelduin- Capelle. Ik kan mij niet herinneren hem ooit in partijverband te zijn tegengekomen, maar vast en zeker heeft hij in zijn ambtelijke bediening de vermaning van I TimotheiJs 2 (voorbede voor de overheid) ter harte genomen. We willen de nagelaten betrekkingen de vertroostende nabijheid des Heeren toewensen.

2 / juni 2004

Van der Vlies

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen