Europees Parlement · Kerken

Het gebeurt niet zo vaak dat kerken in de belangstelling staan van het Europees Parlen)ent. Maar vorige week was dat wel het geval. In Straatsburg werd een debat gevoerd over de dialoog van de Europese Commissie met kerken en niet-confessionele organisaties.

Wat ging eraan vooraf

Het afgelopen voorjaar heeft de Europese Commissie gesprel< l< en gevoerd met diverse kerken en andere geloofsgemeenschappen.Volgens liberalen, socialisten en Groenen passeert de Europese Commissie de niet-confessionele organisaties door enkel met kerken in gesprek te gaan. Zij stelden daarom een kritische vraag aan de Commissie en vroegen deze om verantwoording van haar handelv^^ijze. Eurocommissaris Barrot verklaarde in het debat heel bedaard dat niet alle organisaties voor ieder gesprek stelselmatig worden uitgenodigd en dat de voorzitter de vrije hand heeft de discussie te verdiepen door met een aantal organisaties besprekingen te voeren. Het is verder de bedoeling dat er in het najaar nog een dialoog plaatsvindt met de humanistische verbonden.

Bezwaren

De tegenstanders van de besprekingen tussen de Europese Commissie en de kerken kwamen tijdens het debat met verschillende bezwaren. Zo vinden zij de procedure die de Europese Commissie hanteert niet democratisch. Een aantal organisaties wordt namelijk uitgenodigd, terwijl anderen uitgesloten zijn van deelname aan de dialoog. Het lijkt erop dat de Commissie willekeurig te werk gaat, zo is de kritiek. EP-lid De Rossa, Iers socialist, gooide er nog een schepje bovenop door te stellen dat religieuze organisaties niet democratisch gecontroleerd worden en geen gelijkheid van allen garanderen. Hij had blijkbaar nog nooit van Calvijn gehoord die - kort door de bocht geformuleerd - predikant en kerkenraad liet verkiezen door de gemeenteleden.

Het EP-lid Cashman, vond dat de Europese Commissie aan kerken en gods­

dienst beslist geen hoge plaats moet toekennen.Veel religieuze instellingen zijn immers maar al te vaak intolerant ten aanzien van lesbi­

sche en homoseksuele personen. Hij voegde daaraan toe dat de kerken destijds de slavernij hebben bevorderd.Volgens Cashman is het daarom van belang de kerken niet te plaatsen boven andere organisaties uit het maatschappelijk middenveld.

D66-parlementslid In 't Veld benadrukte het belang van de scheiding tussen kerk en staat. Dit principe wordt vaak aangevoerd in het debat over de Islam, maar als het gaat om de rooms-katholieke kerk dan wordt het ineens vergeten. De Europese Commissie meet in dat geval met twee maten volgens In 'tVeld.

Mening van de Eurofractie

Volgens de Eurofractie is de achterliggende gedachte van de aangevoerde bezwaren tegen de dialoog met de kerken een heel andere.Veel EP-leden menen dat kerken geen meerwaarde hebben boven andere maatschappelijke organisaties. Intussen zien zij het belang van de kerken voor de samenhang van de maatschappij en voor de publieke moraal over het hoofd. De heer Belder, parlementslid voor de Eurofractie ChristenUnie-SGP, gaf tijdens het debat duidelijk aan dat in de discussie principiële zaken over het hoofd worden gezien.

Allereerst verklaarde hij dat kerken niet op één lijn staan met particuliere verenigingen. Kerken zijn namelijk publiek van aard. Kerkdiensten zijn dan ook openbaar en voor iedereen toegankelijk. In de ontwikkelingshistorie van het westerse constitutionele recht vormt de verhouding tussen staat en kerk één van de brandpunten. Goed openbaar bestuur kan niet zonder een deugdelijke publieke moraal. Met procedures alleen red je het niet.

Belder hekelde niet alleen de liberale en formele opvatting over democratie, maar bracht tevens naar voren dat de Commissie bij haar uitnodigingsbeleid onderscheid moet maken tussen godsdienst en ideologie. Een ideologie is een godsdienst zonder God die gemotiveerd en gedomineerd wordt door menselijke begeerten met alle gevolgen van dien. Belder riep de Commissie op om ongelijksoortige instellingen en zaken niet gelijk te schakelen."Vanuit de geschiedenis kunnen we zien dat dit uitloopt op maatschappelijke rampspoed", zo voegde hij eraan toe.

Tot slot gaf Belder aan dat de Europese Commissaris terecht stelt dat op deze discussie het Verdrag van Amsterdam van toepassing is. Hierin staat dat de EU kerken en levensbeschouwelijke instellingen moet respecteren volgens het nationale recht. De tegenstanders in het debat beroepen zich op het conceptgrondwettelijk verdrag. Hierin wordt vermeld dat de Europese Commissie een regelmatige dialoog moet voeren met kerken en levensbeschouwelijke instellingen. Dit verdrag is echter door de lidstaten Nederland en Frankrijk afgewezen en is daarom van tafel.

Aan het slot van het debat hield Commissaris Barrot zich op de vlakte. Hij benadrukte dat de Europese Commissie bij haar uitnodigingsbeleid evenwichtigheid en transparantie in acht zal nemen. "Er moet wel wederzijds respect zijn voor de verschillende standpunten", zo beklemtoonde hij.

Een eigen geluid

De Eurofractie heeft tijdens het debat een heel eigen geluid laten horen door het unieke karakter van de kerken te benadrukken en hun waarde voor de samenleving te belichten. De tegenwer­

ping van Cashman dat kerken de slavernij hebben bevorderd, kwam op de fractie wat vreemd over. Was het niet zo dat juist Groen van Prinsterer de afschaffing van de slavernij be­

pleitte? Dit argument lijkt aan sommige EP-leden echter niet besteed. Zij zouden graag zien dat er snel een eind kwam aan de bijzondere positie van kerken in het constitutionele recht. De Eurofractie ziet het daarom als haar verantwoordelijkheid op te komen voor het publieke karakter van de christelijke kerken en hun positieve betekenis voor de samenleving.

Mw. M.C. Oosterhof, voorlichter Eurofractie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen