Jaarvergadering · Kerk en overheid

Gevraagd is om iets aan te reiken over de wijze waarop kerken en maatsciiappe/yke groeper/ngen het overl^eidsbeleid kunnen beïnvloeden. Daarbij dient zich al meteen de vraag aan, hoe lang de kerk of een maatschappelijke groepering als de SGP nog invloed kan uitoefenen? Het lijkt er immers op dat we aan de vooravond staan van de openbaring van de mens der zonde? (letterlijk betekent dat: de mens der wetteloosheid) Gods Woord zegt ons immers waar het met onze netwerksamenleving naar toe gaat: "Doch de Geest zegt duidelijk, dat in de laatste tijden sommigen zullen afvallen van het geloof, zich begevende tot verleidende geesten, en leringen der duivelen." (I Tim. 4: 1) M. Henry e.a. zeggen: Hier gaat het over de verborgenheid der ongerechtigheid oftewel de wetteloosheid. Deze wetteloosheid is het garen dat de satan in onze netwerksamenleving aan het spinnen is. Dit weefsel valt weliswaar niet samen met onze netwerken, maar raakt er steeds meer mee verweven en beïnvloedt deze netwerken enorm.

Op pagina 26 van de nota Tussen stemmen en sturen worden een paar gevolgen van deze beïnvloeding genoemd: individualisme (wat gemakkelijk leidt tot egoïsme), waarbij het individu zichzelf centraal stelt en opportunistisch omgaat met zijn vele mogelijkheden; opportunisme, dat is het handelen zonder bepaald beginsel, waarbij men streeft naar eigen voordeel en gezagsloosheid en zelfbeschikking, waarbij het individu zijn eigen wil tot wet stelt.

Wetteloosheid

Zover ik zie, zijn deze aspecten ook terugte vinden in 2 Tim. 3: 1-5."En weet dit, dat in de laatste dagen ontstaan zullen zware tijden. Want de mensen zullen zijn liefhebbers van zichzelven, geldgierig, laatdunkend, hovaardig, lasteraars, den ouderen ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig. Zonder natuurlijke liefde..." Met leedwezen constateren we, dat veel mensen om ons heen al ingesponnen zijn door dit garen.Vaak zonder dat ze het zelf weten. En hoe zit dat bij ons zelf? Er wordt gesproken over onze complexe samenleving.Volgens van Dale is het woord complex een synoniem voor'spinsel'! Verleidende geesten weven spinsels van wetteloosheid in onze netwerken en wie waarschuwt onze medelanders nog voor deze leringenvan de duivelen? Als wij het nietdoen, wie dan wel?

Dit beeld van 'ingesponnen raken' kan verhelderen waarom het theocratisch gedachtegoed van de SGP door velen niet meer gezien kan worden. Laten we ons daar goed van bewust zijn! De god dezer eeuw is letterlijk bezig de zinnen te verblinden, door het weefsel van de wetteloosheid. Is het daarom niet meer dan ooit nodig om ons theocratisch beginsel uit te dragen? Juist nu dit minder dan ooit lijkt door te kunnen dringen! Het mocht voor velen nog komen tot het ontwaken uit de strikken van de satan!

Hoe moet de SGP dat dan doen? Zoals ze dat altijd al getracht heeft. Romeinen 13: 1-4 was en is onze leidraad: De over­ ^ heid als dienaresse Gods. En laten we in het licht van het voorgaande dat woord leidraad maar eens heel letterlijk nemen. Leidraad betekent: "Een gespannen draad waarlangs iemand de weg vindt." God roept ons deze sterke draad te spannen in de netwerken van de wereld! En zo tegendraads als maar mogelijk is tegen de weefsels van de duivel.

Deze leidraad betekent in de visie van de SGP, dat de overheid in het publieke leven zich moet houden aan Gods wet en altijd eindverantwoordelijk is voor het nemen en uitvoeren van besluiten. En het is mede daarom dat de SGP sterk hecht aan de eigenstandige en bovengeschikte rol van de overheid. Met dit laatste raken we de kern van het probleem dat tot het schrijven van de nota Tussen stemmen en sturen bracht: Er is steeds minder sprake van een overheid, die vanuit een bovengeschikte positie de maatschappij inricht.

Wat behoort tot dè overheid?

Het is zelfs lastig geworden om aan te geven wat nu precies tot 'dè overheid' hoort.'Dé overheid' bestaat niet meer, maar is vervangen door een gecompliceerd samenstel van overheidsorganisaties die onderling afhankelijk zijn, hun eigen doelen najagen en er niet voor terugdeinzen elkaar tegen te werken. Wie voert nu eigenlijk een publieke taak uit? Besluiten groeien in een lange processie langs de knopen van de netwerken en de vraag 'wie er nu eigenlijk verantwoordelijk is', valt nauwelijks meer te beantwoorden.

De 'profetes' van het New Age denken, Marilyn Ferguson voorspelde al in 1982: De samenleving bestaat straks uit zichzelf organiserende netwerken, waarbij 'overheid' alleen maar betekent: stimuleren, coördineren en als katalysator optreden. En ze lijkt gelijk te krijgen.

Hoe te staan in de netwerksamenleving

Toch worden wij geroepen om in deze netwerken wel invloed uit te oefenen. Juist nu! Nu de piramideopbouw van de overheidsstructuur is afgebrokkeld en alleen de netwerkstructuur op het grondvlak lijkt over te blijven. Hoe kunnen wij hierin nog staan, zonder ons principe op te geven? We menen in de nota daarvoor toch een opening te zien. En dat is het volgende:

De overheid als Gods dienares houdt in, dat haar het gezag is gegeven. De overheid mag daarom ook zelf bepalen in hoeverre zij netwerken van burgers, maatschappelijke groeperingen en bedrijven betrekt bij de beleidsvorming en uitvoering. Immers iedere gezagsdrager kan besluiten zijn gezagsdomein te veranderen en zich voortaan niet meer direct te bemoeien met bepaalde zaken. In het Oude Testament zien wij dit gebeuren bij Mozes, die zeventig raads­ mannen aanstelde en daarmee rechtsprekende bevoegdheden delegeerde (Ex. 18). Er kwam dus een actieve deelname van dit college aan -en participatie in- het overheidsgezag. Al gaat men tegenwoordige veel verder, er is blijkbaar geen principieel bezwaar tegen delegatie van overheidsgezag.

Een voorbeeld uit het Nieuwe Testament voor deze participatie in het overheidsgezag vinden we indirect in Openbaring 2.Wij weten dat de daar genoemde stad Thyatire, een commercieel centrum was, waar de overheid een deel. van haar gezag had overgedragen aan de handwerkers gilden of coöperaties. Er waren gilden van textielwerkers, metaalbewerkers, bakkers en kaasmakers.Te vergelijken met onze middeleeuwse gilden. Ook christenen maakten daarvan deel uit. Op zich was dat geen probleem. Zij werkten in deze commerciële netwerken, die een behoorlijk grote onafhankelijkheid hadden, bijvoorbeeld bij prijsafspraken, uitbreiding van het netwerk, maar ook in het organiseren van feesten bij rouw en trouw, en in de zieken- en bejaardenzorg.

Het enige -maar dan ook forse probleem- waar christenen tegenaan liepen was het feit, dat elk gilde een eigen beschermgod had. En men verwachtte ook van hen dat zij deze god eer bewezen. Het zal afhankelijk geweest zijn van de leiding van elk van deze coöperaties in hoeverre zij christenen daarvan wilden vrij stellen. Maar op zich werd de deelname aan deze netwerken niet als zonde gezien! Mits men maar niet daadwerkelijk aan afgoderij hoefde mee te doen. En juist toen ging er zo'n werfkracht van de kerk uit.Waarom? Omdat ze de leidraad van Gods Woord mochten trekken in deze netwerken, tegen de draad van de satan in!

Actieve deelname!

Het leek ons dan ook goed om in onze nota een pleidooi te houden voor actieve deelname aan de netwerksamenleving om daarmee het ideaal van een bijbels genormeerd samenleven concreet dichterbij te brengen. Het lijkt ons toe, dat als de overheid zelf beslist om een procedurele rol te vervullen en zelf het overheidsgezag delegeert, we niet in strijd met Romeinen 13 handelen als wij actiever worden in de netwerken van de samenleving. Sterker nog: het kon wel eens dure plicht zijn, gezien de velen die daarin ten dode wankelen.

Om haar invloed te laten gelden, zit er voor de kerken dan ook weinig anders op, dan om deel te nemen aan de netwerksamenleving. Dat betekent dat de kerken zouden moeten deelnemen aan allerlei vormen van overleg. Uit een gehouden enquête kwam naar voren dat de kerken zelf contact moeten zoeken met de politiek, zoals overleg met de colleges van B& W, individuele politici en fracties. Dat lijkt me goed, maar zal daar veel van komen, gezien alle binnenkerkelijke problemen?

Taak kiesverenigingen

Misschien dat hier een nieuwe en zeer belangrijke taak ligt voor de kiesverenigingen!

Wellicht weet u al, dat onlangs Voorlichting SVorming van de SGP besloten heeft om de kiesverenigingen op te roepen om plaatselijk contact te zoeken met de kerken en zorginstellingen om samen te werken op het terrein van de Wmo. Daarnaast heeft het deputaatschap van de Gereformeerde Gemeente contact gezocht met de SGP met de vraag wat de mogelijkheden zijn voor gezamenlijke activiteiten.Vanwege de lokale gerichtheid is toen gezegd dat de kerken dat met de plaatselijke kiesverenigingen zelf moeten regelen. Dat lijkt me juist. Maar er zijn vaak veel meer netwerken ter plaatse als alleen zorginstellingen.

Wel, zou het niet mogelijk zijn dat elke kiesvereniging ter plaatse een inventarisatie maakt van allerlei instellingen, platforms, inspraakgroepen, etc, waarin wij zouden kunnen participeren? Zij zullen daar veelal veel meer inzicht in hebben dan de kerken. Misschien zijn er in de kiesvereniging zélf capabele mensen of kennen zij anderen die in aanmerking komen.

Daarnaast kan men dan kerkenraden gaan benaderen om mensen te werven die geschikt lijken om deel te nemen aan een netwerk. Door wie deze mensen benaderd moeten worden, zal nader uitgewerkt moeten worden, zoals dit hele concept natuurlijk.

Er moeten meer mensen komen, om naast de politici, ons theocratisch gedachtegoed te vertolken in de netwerken van ons land. Hoe? In de nota Tussen stemmen en sturen schreven we: Bij voorbeeld door lid te worden van het bestuur van de speeltuinvereniging kan men vaak eerder voorkómen dat de speeltuin zondags open is, dan via een brief aan de gemeenteraad. Het aanschafbeleid van een openbare bibliotheek is makkelijker te beïnvloeden door lid te worden van het bestuur ervan, dan door als SGP fractie tegen de subsidie aan de bibliotheek te stemmen. Deelname aan de huurdersvereniging kan de muziekkeuze op de buurtbarbecue makkelijker doen veranderen, dan bezwaar aan te tekenen tegen de afgegeven vergunning. Deelname aan een cliëntenraad van een zorginstelling kan betekenen dat men actief kan bijdragen aan handhaving van de identiteit of zelfs versterking daarvan. Die ruimte is er en wordt geboden. Natuurlijk kan om principiële redenen niet altijd sprake van deelname zijn of moet er later toch weer van afgezien worden. Maar stellen we dat maar niet al te vaak bij voorbaat al vast?

Tenslotte

Laten we werken in de netwerken zo lang het dag is. De nacht gaat vallen. We maakten al kennis met het weefsel van de vorst der duisternis, toen onze partij haar subsidie verloor Laten we er maar op rekenen, dat we als partij nog vaker zullen moeten verliezen. Als we dan Christus maar mogen gewinnen! Voor ons en voor ons arme volk.Vrienden, er gaat een nieuwe roep naar ons uit, om getuigenispartij te zijn. Getuigen van de waarheid door participatie in de netwerksamenleving. En kon het zijn door zelf te mogen leven uit de Waarheid. Waar kunnen we ons volk beter mee dienen dan door 'christelijke waarheidsbeleving in de netwerksamenleving'. Zeker, dat zal steeds meer strijd met zich meebrengen. De duivel participeert ook door middel van zijn weefwerk. Maar Gods kind mag rekenen op Hem waarvan bevonden werd en wordt: "Hij die trouw is zal mijn voet, voeren uit der bozen netten."

God geve ons te mogen zien op Jezus, die de goede belijdenis betuigd heeft voor Pontius Pilatus.We lezen in Joh. 18 hóe Hij dat deed en dat moge ons een aanwijzing geven hoe wij Hem mogen navolgen. De Heere Jezus antwoordde niet op laster en valse beschuldiging. Laten wij dat ook maar niet doen. Wat deed Hij wel? Hij zei; "Hiertoe ben Ik geboren en hiertoe ben Ik in de wereld gekomen, opdat Ik aan de Waarheid getuigenis zou geven!'

Ik weet het: het is alleen door genade, als wij verwaardigd worden om Hem daarin te mogen volgen. Maar wat zou het groot zijn, als wij aan het einde van onze persoonlijke en eventueel ook politieke loopbaan het zouden mogen nazeggen: "Hiertoe ben ik geboren en in de wereld gekomen, opdat ik aan de Waarheid getuigenis zou geven."

drs.J. Koppelaar, v.d.m.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen