Achtergrond · Nog niet zo lang geleden

We moeten ons er voor hoeden om zonder meer het verleden teverheerlijken.Daarvoorwas er ook toen in kerk en maatschappijmaar al te veel wat nietdeugde. Nietteminis op een groot aantal terreinenwel degelijk een duidelijkeachteruitgangte constateren. Vroeger werden, meer dan nu helaas het geval is, Gods geboden nog enigszins als maatstafgenomen voor hetoverheidsbeleid.Of was er in tamelijkbrede kring toch een zekere behoefte om daaraan vastte houden. Dat realiseer je je het beste als je eens terugbliktin het parlementaireverleden.Je hoeft daarvoor helemaal niet zo ver terug te gaan. Nog maarveertigjaar geleden was het geestelijk klimaatin Den Haag duidelijkanders dan nu.

Koninklijke goedkeuring

Rond 1970 weigerde Polak, de liberale minister van Justitie in het kabinet-De Jong, koninklijke goedkeuring op de statuten van de homovereniging COC. Hij werd daarover aangevallen door zijn eigen fractie, maar hield voet bij stuk.Tot de doelstellingen van de COC behoorde immers ook het bevorderen van homoseksuele contacten met gehuwden. Dat achtte de minister in strijd met de bepaling in het zojuist ingevoerde Boek I van het Burgerlijk Wetboek, dat echtgenoten elkander getrouwheid verschuldigd zijn.

Het weigeren van de koninklijke goedkeuring betekende niet dat de homovereniging moest worden opgeheven, maar alleen dat zij geen rechtspersoonlijkheid kreeg. Inmiddels is de procedure van de koninklijke goedkeuring vervallen.Alle verenigingen hebben auto­

matisch een beperkte mate van rechtspersoonlijkheid.

Maar in de huidige situatie kan men zich niet voorstellen dat een WD-minister bezwaar heeft tegen het bevorderen van contacten tussen homoseksuelen en personen die gehuwd zijn. Ook van een CDA-minister kun je op dat punt niet veel meer verwachten. Homoseksualiteit is inmiddels in brede kring als normaal geaccepteerd, het homohuwe­ lijk is ingevoerd, de betekenis van de huwelijksband is verder verzwakt en de menselijke keuzevrijheid wordt meer dan ooit onderstreept. Dat zijn inderdaad fundamentele veranderingen.

Kinderbijslag

Een ander voorbeeld betreft een debat in de Tweede Kamer over de kinderbijslag. Waarschijnlijk was dat ter gelegenheid van de behandeling van de Algemene Kinderbijslagwet die in 1962 tot stand kwam.

Vanuit de KVP-fractie werd toen bezwaar aangetekend tegen het feit dat in de voorgestelde regeling geen onderscheid gemaakt werd tussen kinderen die binnen een huwelijksrelatie waren geboren en buitenechtelijke kinderen. Weliswaar vond de KVP dat ook voor kinderen van ongehuwde moeders een financiële ondersteuning moest worden gegeven, maar dat moest dan wel een aparte regeling zijn. Op die manier zou de overheid duidelijk maken dat het voor haar niet hetzelfde was of kinderen binnen of buiten een echtelijke relatie werden geboren. Nu leek het volgens de rooms-katholieke woordvoerder te veel op een acceptatie van buitenechtelijk geboren kinderen. Duidelijk blijkt wel welke ingrijpende verschuivingen in enkele decennia hebben plaats gevonden. Niet alleen is er een forse toename van het aantal buitenechtelijke geboorten, maar wee degene die daar tegenwoordig wat van durft te zeggen! De Algemene Wet Gelijke Behandeling (gebaseerd op artikel I van de Grondwet) verbiedt het onderscheid maken naar burgerlijke staat. Of iemand gehuwd is of ongehuwd doet er niet meer toe, ook niet als het gaat om het ter wereld brengen van kinderen. Ook hier zien we een sterke relativering van de betekenis van het huwelijk. Ongehuwd moederschap, wat vroeger als zondig en als een schande werd beschouwd en in ieder geval als maatschappelijk ongewenst, geldt nu als heel normaal.

Overspel

Wellicht dat velen het tegenwoordig moeilijk kunnen geloven, maar tot 1971 bevatte ons Wetboek van Strafrecht een bepaling tegen overspel. "Met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden wordt gestraft 1° de gehuwde die overspel pleegt; 2° de ongehuwde die het feit medepleegt, wetende dat de medeschuldige gehuwd is".Weliswaar was hier sprake van een klachtdelict. Vervolging kon slechts plaats vinden wanneer de beledigde echtgenoot de zaak aanhangig maakte en er blijk van gaf de zaak hoog op te nemen door tevens echtscheiding of scheiding van tafel en bed aan te vragen. Toen de regering voorstelde om dit artikel te schrappen, tekende de ARwoordvoerder daar bezwaar tegen aan. Ook al leidde dit wetsartikel in de praktijk een slapend bestaan, toch achtte hij het waardevol dat daarmee een publieke norm werd gesteld: overspel mocht niet. Het is de vraag of nog iemand van de huidige CDA-fractie die lijn zou volgen. Al vindt men zelf dat overspel ongepast is (je hebt elkaar nu eenmaal trouw beloofd) dan oordeelt men al gauw dat dat een particuliere aangelegenheid is, waar de overheid buiten moet blijven.Twee jaar geleden wilde de Turkse regeringspartij in het Wetboek van Strafrecht een bepaling opnemen over de strafbaarheid van overspel. Dat leverde toen een golf van verontwaardiging op in Europa. Zo'n achterlijk land kon niet toetreden tot de Europese Unie. Nu zijn er ten aanzien van de Turkse strafrechtpleging en het Turkse EU-lidmaatschap veel bezwaren aan te voeren, maar die brede verontwaardiging was ook veelzeggend.

Isolement

Deze drie voorbeelden maken wel duidelijk hoezeer in minder dan een halve eeuw tijd in ons politieke bestel fundamentele bijbelse noties verloren zijn gegaan. Maar ook hoezeer de SGP-fractie in een isolement is terecht gekomen. Waar vroeger in brede kring steun gevonden werd voor de centrale betekenis van het huwelijk, is dat steeds minder geworden. Ook op andere terreinen zien we dat. Denk maar aan de zondag. Het is helaas niet anders. Wij kunnen en mogen in die ontwikkeling niet meegaan.

dr.C.S.L.Janse

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen