Parlementair logboek

In stijl

Het jaar 2006 ging in 'stijl'ten einde: met veel politiek rumoer, crisisdreiging en doorwaakte nachten. Al eerder afgelopen jaar had onze voorman Van der Vlies het gehad over een 'debat van de unieke taferelen'. Dat was toen vlak voor het zomerreces het uitgetelde D66 een kabinetscrisis veroorzaakte over het optreden van minister Verdonk. Toen vlak voor Kerst de vlam opnieuw in de pan sloeg, had dat beeld opnieuw gebruikt kunnen worden. Gezien de gebeurtenissen was dat alleszins gerechtvaardigd omdat hetgeen eind december gebeurde, al het voorgaande in de schaduw plaatste. Maar, zoals Addy de Jong in het RD schreef, wat is de overtreffende trap van uniek?

Nacht van Verdonk

Heeft het zin nog uitvoerig terug te blikken op de nacht van Verdonk en de daaropvolgende dag en nacht van Balkenende? Ja en nee. Om met het laatste te beginnen: ook In Den Haag geldt dat gedane zaken geen keer nemen. In die zin is het weinig zinvol om alles nog eens de revue te laten passeren. De Kamer zat al vanaf de dag van de beëdiging en de motie-Bos over het generaal pardon op ramkoers tegenover het demissionaire kabinet.Van het kabinet, en dan met name minister Verdonk, werd het politiek onmogelijke gevraagd. Op haar beurt bleek deze 'bewindsman', zoals we van haar gewend zijn, ook niet echt begiftigd met politiek en diplomatiek gevoel.

Dit gezegd zijnde, kan niet ontkend worden dat de gekozen oplossing voor de impasse die ontstaan was door een doordravende Kamer en een koppig kabinet, staatsrechtelijk regelrecht aanvechtbaar is. Essentiële staatkundige grondprincipes zijn met voeten getreden, zoals de vertrouwensregel en het uitgangspunt dat het kabinet met één mond spreekt. Dat deze staatsrechtelijke zedenverwildering uiteindelijk toch is geaccepteerd, is om puur politieke redenen. Hier wreekt zich dat in Nederland het staatsrecht uiteindelijk dat is wat de politiek ervan maakt. En dat was eind december gewoon een zootje! Misschien dat het enige voordeel van deze staatsrechtelijke crisis is dat bij de partijen nu het besef leeft dat de kabinetsformatie snel moet worden afgerond. Hoe eerder de nieuwe Kamer weer tegenover een volledig bevoegd en handelingsbekwaam kabinet komt te staan, des te beter'

Impasse

Kort nog een citaat uit de bijdrage van fractievoorzitter Van der Vlies, die duidelijk door liet schemeren de gevonden oplossing node te accepteren."Het wachten op een uitweg uit de impasse gisteren is uiteindelijk gebleken niet voor niets te zijn. Rond de klok van twaalf vannacht heeft de minister-president een oplossing gepresenteerd die in tal van opzichten afwijkt van wat normaal is. Normaal is dat een door de Kamer aanvaarde motie wordt uitgevoerd. Normaal is dat het kabinet een motie die het fundamenteel onuitvoerbaar acht, niet uitvoert en zich daarover verantwoordt. Normaal is dat een minister die een motie van wantrouwen of afkeuring aan zijn broek krijgt, opstapt. Normaal is dat ministers die het principieel oneens blijven met een nieuw kabinetsbesluit, opstappen..."

Zo bezien is het niet moeilijk om de gepresenteerde uitweg stevig te bekritiseren. Normaal is het allemaal niet. Het is een staatsrechtelijk noodverband. Eén ding is helder: de ongekende patstelling die tussen kabinet en Kamer was ontstaan leidde tot een buitengewone situatie, een uitzonderlijke situatie die vraagt om een uitzonderlijke oplossing. Het is fair de gepresenteerde uitweg in dat licht te beoordelen. Er ontstond een crisisachtige sfeer toen de polarisatie rond de pardonregeling een kookpunt bereikte door toedoen van een onzes inziens onbesuisd opererende Kamer, uiteindelijk uitmondend in de aanvaarde motie van afkeuring. Een onbestuurbare situatie leek te ontstaan. Het staatsbelang vordert dan ook over de eigen politieke schaduw heen te stappen.Zo moet het dan maar

Zo moet het dan maar

Dan is voor ons de keuze helder. Als wij op inhoudelijke gronden een beleidskeuze moeten maken tussen het probleem van het vooruitlopen op een mogelijke pardonregeling en het afwachten van zo'n regeling tot die bij de kabinetsformatie is geregeld, kiezen wij overtuigd voor het laatste. Dan kiezen we voor wijze terughoudendheid. Maar als we moeten kiezen tussen het voortduren van een crisis door vast te hou­ den aan het eigen gelijk en genoegen nemen met een vooruitlopen op een pardonregeling, kiezen we voor het laatste. Zo moet het dan maar."

Zo moet het dan maar - woorden waarin de afweging waar de SGP-fractie voor stond weerklinken en waarin doorklinkt dat ook de SGP met dit besluit kan leven. Niet minder, maar vooral ook: niet meer. Sjiek is het allemaal niet, staatsrechtelijk deugt het geenszins, maar als anders het land onbestuurbaar wordt, moet het maar zo. In een ander verband formuleerde oudminister De Koning het een keer zo: als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan. Dat kan voor de SGP ten aanzien van de bijbelse uitgangspunten nooit een leidinggevend principe zijn, maar in een kwestie als deze ligt dat anders. Dan moet soms genoegen worden genomen met het mindere.

In de knel

Door de crisissfeer die dagenlang op en rond het Binnenhof hing, kwam het gewone werk van de Tweede Kamer danig in de knel. Normaal gesproken is het juist voor het Kerstreces altijd druk met de afhandeling van alle begrotingshoofdstukken vóór I januari. De wet bepaalt dat op die datum alle begrotingen moeten zijn geaccordeerd door de Kamer Zo niet, dan mag de regering nog geen geld uitgeven op het terrein van de nog niet goedgekeurde begroting.

Maar gelukkig bevat diezelfde wet ook een ontsnappingsclausule, waar in het verleden ook vaak gebruik van gemaakt is.Tot een bepaald bedrag mag het kabinet wél geld uitgeven als een begroting nog niet is goedgekeurd. Neem als voorbeeld minister Hoogervorst van Volksgezondheid. Zijn begroting stond op de rol voor de laatste vergaderweek van 2006. Door alle hectiek en gedoe bleef de Kamer midden in de behandeling van zijn begroting steken. De afhandeling zal pas plaatshebben medio januari.Tóch mag Hoogervorst al geld uitgeven voor de zorg in Nederland. Niet alles, maar dat hoeft ook niet. Als er in het voorjaar maar groen licht komt, gaat er niets mis.

Volksgezondheid

Zoals gezegd, de behandeling van de begroting voor Volksgezondheid was al wel begonnen. Namens de SGP voerde ir.Van derVlies het woord. Hij sprak over onder meer de ouderen- en verpleeghuiszorg, de jeugdzorg, de mantelzorg en nog zo wat thema's meer. Maar omdat dit de laatste begrotingsbehandeling was met dit kabinet, stond de SGP in het bijzonder stil bij het regeerakkoord van 2003. Daarin was bepaald dat zowel de abortus- als de euthanasiepraktijk zouden worden bekeken en dat er uitdrukkelijk alternatieven zouden worden aangereikt aan vrouwen die hun kind willen laten aborteren en mensen die hun leven beëindigd willen zien. Die passage uit het regeerakkoord was een blijk van goede wil van CDA en WD in de richting van CU en SGP.

Helaas, stelde Van derVlies vast, van deze toezegging is zo goed als niets gerealiseerd. Dat is, na de gedane beloften, pijnlijk - vooral ook voor het CDA. De christen-democraten zien wel de urgentie in van een goed economisch en financieel herstelbeleid, een krachtdadig optreden tegenover misdaad en criminaliteit, een helder vreemdelingenbeleid en ga zo maar door Maar gaat het over de meer bijbelse thema's, dan heeft het allemaal opeens niet zo veel haast. Het oordeel van de SGP kan op deze punten dan ook niet anders dan ronduit negatief zijn. Over bijvoorbeeld alternatieven voor abortus wordt zelfs helemaal gezwegen! Niet alleen vreemd in het licht van het regeerakkoord, maar - meer nog- in het licht van de wet!

Ook besteedde Van derVlies aandacht aan de levensbeëindiging van pasgeboren kinderen met een zware handicap. Er wordt wel geschermd met allerlei toetsingscommissies, maar dat is allemaal weinig vertrouwenwekkend, zeker als je let op de praktijk met dit soort bezweringsinstanties. Bovendien wekt het feit dat iets wordt voorgelegd aan een toetsingscommissie al snel de indruk dat het best wel kan, mits zorgvuldig wordt gehandeld. Een suggestie die, als je de beschermwaardigheid van het leven voorop hebt staan, niet eens mag ontstaan!

Winkeltijdenwet

"De toerismebepaling in de Winkeltijdenwet mag geen breekijzer zijn om de Winkeltijdenwet zelf open te breken. Dat is de strekking van een initiatiefwet die vandaag is ingediend door de Kamerfracties van SGP en SR" Zo begon een persbericht dat de SGP, mede namens de SP, eind december uitgaf. Een opmerkelijk persbericht, dat dan ook opmerkelijk veel belangstelling trok. Waarschijnlijk mede omdat het een opvallende 'coalitie' was: SGP en SP. PvdA en CDA hadden al eerder om inhoudelijke redenen afgehaakt, terwijl de CU zich terugtrok om tijdens de kabinetsformatie de handen vrij te hebben.

Waar gaat het om.' De Winkeltijdenwet gaat uit van een maximum van 12 koopzondagen per jaar. Een uitzondering daarop is mogelijk voor gemeenten met een 'toeristisch regime'. Onder druk van met name grootwinkelbedrijven hebben veel gemeenten zichzelf of delen van de gemeente bestempeld tot gebied met grote toeristische waarde, óók wanneer daar geen sprake van is. SGP en SP willen met de initiatiefwet de sluiproute om onder de Winkeltijdenwet uit te komen afsnijden.

In het SGP/SP-wets voorstel worden de volgende maatregelen voorgesteld om oneigenlijk gebruik van de toerismebepaling (die bedoeld is voor uitzonderlijke gevallen!) te verhinderen:

• Het toerisme dat de vraag naar ruimere winkelopenstelling op zondag rechtvaardigt, moet van structurele en uitzonderlijke aard en omvang zijn. Het gaat bijvoorbeeld om een historisch centrum van internationale allure of de boulevard van een badplaats aan de Noordzeekust met massale bezoekersstromen. Hiermee wordt aangesloten bij de oorspronkelijke doelstelling van de toerismebepaling.

• In de gemeentelijke verordening moet het toeristisch deel van de gemeente nauwkeurig worden afgebakend. Dit waarborgt dat de toerismebepaling niet langer gebruikt kan worden voor winkelcentra in woonwijken en meubelboulevards.

• De toeristische aantrekkingskracht van het desbetreffende deel van de gemeente moet gelegen zijn buiten de winkelopenstelling. De winkelopenstelling kan dus nooit bedoeld zijn om het toerisme aan te wakkeren.

• De extra winkelopenstelling in verband met toerisme geldt alleen voor winkels die direct in het toeristisch gebied zijn gelegen en niet voor winkels in bijvoorbeeld aangrenzende woonwijken, meubelboulevards en dergelijke, omdat daar geen sprake is van toerisme. Gemeenten kunnen hierbij zoveel mogelijk aansluiten bij het toeristisch seizoen.

• De verordening inzake toerisme kan pas in werking treden na goedkeuring door de minister van Economische Zaken. Dit waarborgt dat van de toerismebepaling slechts in uitzonderingsgevallen gebruik gemaakt zal worden om op die manier zoveel mogelijk aan te sluiten bij het uitgangspunt dat winkels op zondag in principe gesloten zijn.

• Om deze toetsing binnen de wettelijke criteria nader vorm te kunnen geven, krijgt de minister de bevoegdheid om nadere regels te stellen waaraan gemeenten moeten voldoen.

• Om concurrentienadelen binnen een gemeente zoveel mogelijk te voorkomen, krijgen gemeenten uitdrukkelijk de mogelijkheid beperkingen te stellen aan de winkelopenstelling door deze slechts toe te staan voor bepaalde bedrijfstakken of productsoorten.

• De minister verleent ten slotte slechts goedkeuring aan de verordening als er voldoende waarborgen zijn gegeven dat de gemeente de regels van de verordening op dit onderdeel ook daadwerkelijk zal gaan handhaven.

Met deze maatregelen kan de handhaving van de Winkeltijdenwet beter worden gewaarborgd. Het moge duidelijk zijn dat de SGP het liefst zou zien dat de winkels altijd en overal op zondag gesloten zijn. Dat is het ideaal - en daar blijft de SGP vanuit de bijbelse opdracht voor gaan. Dat weet iedereen. Maar zolang dat niet haalbaar is, is iedere stap in de goede richting welkom. Misschien dat het kabinet dat in de maak is op dit punt aan kan haken bij ons initiatief. Overnemen mag ook! Dan is een meerderheid verzekerd.

Van der Vlies.

Over de kabinetsformatie zie ool< de rubriel< Kort en Bondig van ir.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen