Praktische beginselen (5)

Artikel I

ARTIKEL I VAN HET PROGRAM VAN BEGINSELEN KENT BINNEN DE PARTIJ EEN EPAALDE GESCHIEDENIS. HET EERSTE PROGRAM VAN BEGINSELEN DATEERT UIT 918. DE REDACTIE VAN ARTIKEL I LUIDDE TOEN ALS VOLGT: "DE STAATKUN- ; G GEREFORMEERDE PARTIJ STAAT VOOR DE REGERING VAN HET VOLK GEHEEL P DEN GRONDSLAG VAN DE IN DE HEILIGE SCHRIFT GEOPENBAARDE ORDENING JODS."

Roeping

In het huidige Program van beginselen is artikel I aangepast. De eerste aanpassing vond plaats in 1958. De woorden "staat voor" maakten plaats voor "streven naar" en een hoofdzin werd toegevoegd waarin een expliciete verwijzing werd opgenomen naar artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. De tweede aanpassing kwam in 1972.Toen nam de partij het besluit artikel 2 van de Statuten toe te voegen aan artikel I.

De woorden "staat voor" uit de eerste versie geven aan dat de SGP voorstander is van een regering naar Gods Woord ingericht. Onze vaderen waren helder: zij waren pleitbezorgers van een regering van het volk geheel op de grondslag van de in de Heilige Schrift geopenbaarde ordening Gods. Is "streven naar" niet een verzwakking? Een gedempt geluid? Als we die woorden opvatten in de zin van 'we doen ons best', zit daar wel een vrijblijvendheid in. Dat is echter niet het geval. "Streven naar" moeten we in de context van artikel I opvatten in de zin van 'zich richten op, zich toeleggen op, strijden voor'. Daar is geen vrijblijvendheid in te herkennen. De SGP ziet het als haar roeping te strijden voor een overheid overeenkomstig Gods Woord.

Artikel 36

De expliciete verwijzing naar artikel 36 is na veertig jaar pas opgenomen. Er staat: "en staat mitsdien voor". De partij staat voor een regering naar de eisen van Gods Woord. Mitsdien ofwel daarom staat zij "voor de handhaving van het onverkorte artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis". Het één is onlosmakelijk met het ander verbonden. Wie de norm van Gods Woord aanlegt bij het functioneren van de overheid, moet tegelijkertijd de belijdenis van artikel 36 onderschrijven.Waarom pas veertig jaar na de oprichting deze verwijzing? Speelde artikel 36 geen rol in de begintijd van de SGP? Gewezen kan worden op de commissie die zich in de beginjaren bezig hield met de vraag of artikel 36 onveranderd aanvaard moest worden als uitgangspunt voor de overheid. Ds. G.H. Kersten hield 21 april 1927 de rede'Van zwaren strijd', waarin hij onder andere sprak over de verminking van artikel 36. Ds. Kersten keerde zich tegen het neutraliseren van de overheid.Volgens hem was op grond van artikel 36 duidelijk dat de overheid ook de roeping had te zorgen voor'den kerkedienst'. Artikel 36 was dus vanaf de begintijd van de partij wel inhoudelijk aanwezig, maar werd pas In 1958 opgenomen in het Program van beginselen.Waarom toen pas? Waren partij-intern verschillen van mening over de reikwijdte van artikel 36? Wilde ds. Kersten voorkomen dat ten onrechte verwijten gemaakt zouden worden in de richting van de SGP als zouden onze va­ deren in dat belijden Rooms zijn? Bracht artikel 36 teveel het theocratische element in de politiek? Zou de officiële benoeming van artikel 36 niet meer nadelen opleveren, dan voordelen! De misvattingen over artikel 36 waren immers vele.Vertroebelden de discussies daarover niet te veel de kern van de zaak? Ds. Kersten zag in ieder geval in artikel 36 de bijbelse belijdenis, dat de overheid een roeping heeft zowel ten aanzien van de eerste tafel van de Wet, als ten aanzien van de tweede tafel van de Wet. Met het begrip 'theocratie' had hij niet veel op. Eén van de redenen van de tegenpartij om de leer van de Reformatie te bestrijden was, volgens hem, dat het standpunt waarop artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis zich plaatst, een theocratische regering voorstaat.

Twee stenen des aanstoots

De aanvulling van artikel I met artikel 2 van de Statuten dateert uit 1972. Drie zaken komen daarin aan de orde. De partijgrondslag namelijk: Gods Woord, zoals beleden in artikel 2 tot en met 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Vervolgens het geheel en onvoorwaardelijk onderschrijven van de drie Formulieren van Enigheid. En ten derde de belijdenis van het absolute gezag van Gods Woord over alle terreinen van het leven (dus ook het terrein van het staatkundige en maatschappelijke leven). Men leze maar na wat staat in artikel 2 tot en met 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. In Gods Woord staat alles wat nodig is voor het leven tot Gods eer en tot zaligheid der zielen.

Twee stenen des aanstoots: het absolute gezag van Gods Woord en artikel 36, waarin overeenkomstig Gods Woord beleden wordt, dat de overheid een roeping heeft ten aanzien van de gehele Wet van God. Geen religie-neutrale overheid. Geen geloof is namelijk ongeloof. Neutraliteit bestaat ten diepste niet. De overheid maakt keuzes. De afweging van belangen is een kerntaak van de overheid. Elke keuze vraagt een norm. De SGP streeft naar een overheid die bij de te maken beleidskeuzes de norm van Gods Woord laat prevaleren.

drs. P.A. Zevenbergen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen