Kritiek op ontwikkelingshulp

DAT DE VVDZICH ALS OPPOSITIEPARTIJ WIL PROFILEREN TEGENOVER HET KA­BINET ZAL NU ZO ONGEVEER WEL DUIDELIJK ZIJN. Op ALLE BELEIDSTERREINENWORDEN DOOR DE VVD TEGENVOORSTELLEN GEDAAN. OoK OVER ONTWIKKE­LINGSSAMENWERKING.

Vlak voor Prinsjesdag poneerde Arend Jan Boekestijn (Tweede Kamerlid voor de VVD) een pakket maatregelen dat ontwikkelingssamenwerking zou moeten verbeteren.Vooralsnog heeft zijn voorstel tot veel commotie en heftige debatten geleid. Directeuren van hulporganisaties, die zich aangevallen voelen, trekken tegen hem ten strijde.Voelen zij zich terecht in hun wiek geschoten of niet? Een analyse van het voorstel van Boekestijn.

Sinds Boekestijn in 2006 in de Kamer l< wam, heeft hij zich niet geliefd gemaakt bij de hulporganisaties. Zo pleitte hij als woordvoerder ontwikkelingssamenwerking al eerder voor het stopzetten van draagvlakcampagnes die Nederlanders moeten betrekken bij ontwikkelingssamenwerking. Ook ijverde hij voor een objectieve evaluatie van de hulp. In deVolkskrant werd een opinieartikel van de hand van Boekestijn geplaatst, waarin hij de maatregelen nader uitlegde. Concreet komt het neer op een verlaging van het budget van ontwikkelingssamenwerking. Ook wil hij investeringen in maatschappelijke organisaties (de 'civil society') in de ontwikkelingslanden en begrotingssteun van Nederland aan regeringen van ontwikkelingslanden stopzetten. Hij wil het aantal landen dat hulp ontvangt terugbrengen, zodat er geconcentreerde hulp gegeven kan worden. Als laatste wil Boekestijn dat de subsidies aan Nederlandse hulporganisaties stoppen: burgers zouden via een ruimere giftenaftrek voor de financiering van deze niet-gouvernementele organisaties (NGO's) moeten zorgen. Kortom: we moeten af van het idee dat we hulp en democratie gaan brengen en we moeten naar een economisch georiënteerde hulp toe. Boekestijn gebruikt voor zijn voor­ stel twee hoofdargumenten. Hij redeneert dat hulp slechts een klein gedeelte is van alle kapitaalstromen naar Afrika en dat de economische geldstroom enorm veel groter is. De conclusie die hij trekt is dat ontwikkelingshulp dus overschat wordt. Zijn tweede punt is dat de overige landen van de Europese Unie zich niet houden aan de vastgestelde uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking, namelijk 0, 8% van het bruto nationaal product (bnp). Dus waarom zou Nederland dit wel doen?

In de hulpsector heeft dit voorstel natuurlijk veel reacties opgeroepen. Boekestijn wil immers de huidige opzet van ontwikkelingssamenwerking compleet anders inrichten! Veel NGO's reageerden verontwaardigd. Hulporganisatie ICCO stelt in een bericht op de website dat Boekestijn geen oog heeft voor de allerarmsten: zij hebben geen toegang tot de economische markten en zouden buiten de boot vallen. Cordaid zegt dat bedrijven helemaal niet staan te trappelen om te investeren in landen waar nauwelijks infrastructuur aanwezig is. Deze private bedrijven hebben ook geen aandacht voor de gezondheidszorg of voor humanitaire hulp. Oxfam Novib schrijft in een reactie dat de grote kracht van NGO's ligt in het omzeilen van corrupte regeringen. Daarom zouden deze NGO's gesteund moeten worden. Ook schrijft de directeur van Oxfam Novib dat we gebonden zijn aan internationale afspraken die we niet kunnen opschorten. Drie medewerkers van Woord & Daad, Prisma en Tear waren in een opinieartikel in het RD echter wel licht positief over het voorstel van het WD-Kamerlid. Zij steunen de nadruk op de effectiviteit van de hulp. Ook zijn zij het met Boekestijn eens dat de impact van hulp gerelativeerd moet worden: het blijven natuurlijk maar bescheiden bedragen ten opzichte van de economische stromen. Zij vinden wel dat Boekestijn doorslaat als hij wil gaan inzetten op het stimuleren van economische ontwikkeling.Een nadeel hiervan is namelijk dat dekloof tussen arm en rijk groter zal worden.

Eenzijdigheid?

Het voorstel van Boekestijn wil ontwikkelingssamenwerking grondig veranderen Op het eerste gezicht ziet het er erg goed uiteen effectieve ontwikkelingssamenwerking wil toch iedereen? Maar Boekestijn belicht het een en ander wel erg eenzijdig. Zo beschouwt hij de markt als aanjager van investeringen in arme landen. Dat de markt echter niet perfect werkt, hoeft in deze tijd van omvallende banken niet betoogd te worden. Als de hulp zo georganiseerd wordt, zal de kloo tussen arm en rijk alleen maar groter worden.Verder loopt Boekestijn te makkelijk over internationale afspraken heen. De afgesproken 0, 8% wil hij opeens halveren. Hoe kan Nederland dan de andere landen aanspreken om ook een dergelijk bedrag aan hulp op de begroting te zetten? Wel zijn de SGP-jongeren het met hem eens dat deze 0, 8% te statisch is: als het bnp stijgt, groeit het budget fors mee! Ook wil hij geen steun meer geven aan de 'civil society'. Dit is te kort door de bocht. Deze maatschappelijke organisaties vervullen in de ontwikkelingslanden namelijk een belangrijke kritische rol. Zij verdienen onze steun. De SGP-jongeren zijn het wel met Boekestijn eens dat Den Haag kritischer moet zijn voor subsidies naar hulporganisaties, begrotingssteun voor corrupte regimes en subsidies voor draagvlakcampagnes.Verder steunen wij zijn ideeën om geld van ontwikkelingssamenwerking te gebruiken om de vredesmissies van Defensie te ondersteunen.

Een groot voordeel van dit voorstel is dat de discussie over de noodzaak en effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking nu gevoerd wordt. Deze discussie is jarenlanj stilgehouden. Het lijkt erop dat de grote NGO's bang zijn om de centen te verliezen: een geldkwestie dus. In de wiek geschoten of niet, het voorstel van Boekes tijn is in ieder geval de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok die de dis cussie aangezwengeld heeft. En dat is winst

Anthony van der Wulp commissie Internationaal

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen