Praktische beginselen (26)

Partij
In de naamgeving van de SGP komt nadrukkelijk het woord partij naar voren. Nederland kende aan het begin van de negentiende eeuw geen partijen. Gekozen volksvertegenwoordigers handelden naar eigen inzicht. eind negentiende eeuw ontstond meer samenwerking tussen de volksvertegenwoordigers en aan het begin van de twintigste eeuw kwam het stelstel van evenredige vertegenwoordiging. Partijen ontstonden, fracties kregen vorm, kandidatenlijsten werden gemaakt en de partijdemocratie ontstond. De SGP is opgericht in 1918. Onze partij kwam in 1922 in de tweede Kamer. Ds. Zandt schreef: “Het jaar 1922 is voor de S.G.P. van groot gewicht. toen toch werd Ds. Kersten tot lid van de tweede Kamer der Staten-Generaal gekozen. (…) Velen konden nu tenminste weer gaan stemmen. Lange jaren was dit velen niet doenlijk geweest. Zij waren of van de stembus weggebleven, of hadden met grote tegenzin hun stem uitgebracht op een persoon, die toch eigenlijk de man niet was, die zij van ganser harte begeerden.” Het politiek christelijke geluid klonk in de negentiende eeuw zonder partijorganisatie in de tweede Kamer. De eeuw daarna klonk het gereformeerd politieke geluid vanuit een partijorganisatie. een partij is een praktisch middel.

Functie van partijen
De Raad voor het Openbaar Bestuur heeft in april 2009 een rapport het licht doen zien over de toekomst van politieke partijen. De veelzeggende titel luidt: Democatie vereist partijdigheid. Politieke partijen en formaties in beweging. Het rapport noemt vier kernfuncties van traditionele partijen: (1) de rekruteringsfunctie, (2) de integratie-/programmeringsfunctie, (3) de representatiefunctie en (4) de communicatiefunctie. De rekruteringsfunctie heeft betrekking op de werving en selectie van kandidaten voor de diverse politieke organen. De integratie- en programmeringsfunctie geeft aan dat partijen vanuit een samenhangende levensvisie komen tot een visie op de inrichting van de samenleving. Partijen worden geacht de bevolking te vertegenwoordigen. Anders gezegd: zij representeren de bevolking. Dan mag verwacht worden dat partijen problemen en knelpunten in de samenleving signaleren en zinvolle en verantwoorde oplossingen aandragen. Partijen moeten ook communiceren met hun leden. Deskundigheid van leden wenden partijen aan voor het te voeren beleid. We leven in een tijd dat de functies van partijen onder druk staan. Samenhangende visies ontbreken. Ad-hoc-oplossingen blijken de voorkeur te verdienen. Het populisme waarbij politici scoren op slechts enkele issues, viert hoogtij. Partijen verliezen leden. en… naast partijen ontstaan politieke bewegingen. Hoewel een partij een middel is, geeft de SGP de voorkeur aan het zich organiseren in partijverband. De samenhangende visie van de SGP is neergelegd in het Program van Beginselen. Waar samenhang ontbreekt, ontstaat de waan van de dag. Het gaat ook om de kwaliteit van het openbaar bestuur. Die kwaliteit is niet gediend met politieke ‘eendagsvliegen’.

Directe democratie
De representatieve democratie is een werkmodel. De kiezer heeft via het stemrecht invloed op het beleid van een partij. een partij heeft binnen de politieke organen invloed op het beleid van het rijk, de provincie, de gemeente en op europa. er zijn partijen die een directere invloed willen van de burger op het beleid van de overheid. D66 is daarvan een voorbeeld. Deze sociaal-liberale partij staat voor democratische vernieuwingen en is voorvechter van het referendum. een referendum is een vorm van volksraadpleging, waarbij kiesgerechtigden zich uitspreken over een besluit dat door een overheidsorgaan wordt overwogen. Als bijvoorbeeld een tunnel moet worden aangelegd of agrarische grond aan “de natuur moet worden teruggegeven” kan een gemeentebestuur vragen wat de bevolking daarvan vindt; een raadplegend referendum dus. een referendum kan ook bindend zijn, althans een gemeentebestuur kan de uitslag overnemen. In dat geval gaat het om een correctief referendum. Deze vormen van directe democratie heeft de SGP altijd geplaatst in de sfeer van een sterk doorgevoerde volkssoevereiniteit. Belangenafweging is een kerntaak van de overheid. Die verantwoordelijkheid moet ze nemen en vooral niet neerleggen bij de burgers. Meestal gaat het om ingewikkelde en/of gevoelige kwesties. Die laten zich niet vertalen in simpele meerkeuzevragen. De praktijk wijst uit dat referenda op weinig belangstelling kunnen rekenen. Blijkbaar is de strijd voor democratische vernieuwing een strijd zonder gevoel voor de werkelijkheid.

Burgerparticipatie
“Onder medewerking van het volk” kan ook ingevuld worden door het vergroten van de betrokkenheid van burgers op concrete projecten. De aanleg van wegen en de inrichting van de woon- en leefomgeving kan niet beter plaatsvinden dan door een intensief meedenken van de betrokkenen. Als het gaat om veiligheid in de wijk zijn de bewoners de ervaringsdeskundigen. Dat is een overheid die ‘omgevingsgevoelig’ is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen