Praktische beginselen (31)

De overheid is ook geroepen tot uitvoering van die wetten ten behoeve van een ordelijke samenleving. Voor die samenleving is het handhaven van de openbare orde van wezenlijk belang.

Alleen regels stellen heeft geen zin. Uitvoering is noodzakelijk. Daarvoor is de overheid de eerste verantwoordelijke. De overheid moet besturen tot nut van de samenleving. De verkiezingen moeten ordelijk verlopen. De economische realiteit vraagt soms bestuurlijk ingrijpen. Ruimtelijke ordening is een kerntaak. Vergunningverlening voor bijvoorbeeld evenementen en voor horeca-instellingen is een dagelijkse taak.

De overheid heeft tot taak de wet uit te voeren. Maar daar zit wel een bepaalde spanning in. ter illustratie het volgende. Boek I van het Burgerlijk Wetboek geeft regels in de sfeer van personen- en familierecht. De overheid voert op dat terrein de regels uit ten behoeve van huwelijk, scheiding, gezag over minderjarige kinderen, adoptie, onderbewindstelling. Moet de overheid ook wetten inzake scheiding uitvoeren? Helaas wel. Noodgedwongen! een verbod op scheiding is het beginsel van Gods Woord. Het afschaffen van de mogelijkheid van een flitsscheiding, een snelle manier om te scheiden zonder interventie van de rechter en advocaat, is een stap in de richting van dat Bijbelse beginsel.. De maatschappelijke werkelijkheid vraagt echter om regulering (let wel: niet bevordering) van een weerbarstige praktijk. De onderbewindstelling van een meerderjarige is eveneens een uitvloeisel van de gebrokenheid van de samenleving door de zonde. De overheid reguleert de ongewenste gevolgen voor een ongewenste situatie. Dat maakt de taak van de overheid tot een hoogst verantwoordelijke!

Wie regels stelt, wordt geacht ze zelf na te komen. De gemeente is bij uitstek de bestuurslaag die zich bezighoudt met bouw- en regelgeving. Als een gemeentebestuur een gemeentehuis bouwt, zonder de bestemmingsplaneisen in acht te nemen en zonder zich te houden aan de eigen bouw- en regelgeving, dan is zo’n gemeentebestuur op z’n zachtst gezegd ongeloofwaardig. Als het Rijk de eigen milieuwetgeving aan zijn laars lapt, dan wordt de controle op naleving bij andere instellingen niet serieus genomen. Kortom, de overheid moet integer zijn. De integriteit geldt voor de overheid als geheel. De integriteit geldt de overheidspersonen afzonderlijk. Integriteit moet hoog in het vaandel staan. Waarom? Omdat anderen ons dan kunnen beschuldigen? Niet in de eerste plaats. Gods Woord eist het. Geen belangenverstrengeling. Geen verrijking door met de regels een loopje te nemen. Abram wees het aanbod van de koning van Sodom af: “Zo ik van een draad af tot een schoenriem toe, ja, zo ik van alles wat uwe is, iets neme; opdat gij niet zegt: Ik heb Abram rijk gemaakt” (Gen. 14:23). Geen afhankelijkheid door geschenken te aanvaarden. Integriteit is rechtschapenheid tonen.

Alle maatregelen
Maatregelen treffen is nodig om de maatschappij goed te laten functioneren. Wat betekent het woord maatregel? Wat is de essentie van maatregelen? De verouderde betekenis geeft aan: “Een regel waarbij men zich de „maat” stelt hoever men gaan mag, bepaling van een reglement”. Een maatregel nemen is dus grenzen stellen. De betekenis is verruimd. tegenwoordig staat het woord maatregel voor: “Een handeling waardoor men een zaak regelt”. Maatregelen bepalen de grenzen. Ze regelen de verhoudingen tussen burgers en burgers, tussen burgers en overheid. Regels moeten op maat zijn. Een overmaat aan regels moet voorkomen worden. Het Rijk en andere overheden moeten niet alles willen regelen. Er zijn grenzen aan het overheidsoptreden. Regels moeten toegesneden zijn op de zaak die geregeld moet worden. Het goed functioneren van de maatschappij is de maat. en wanneer functioneert een maatschappij goed? Als de wetgeving gegrond is op de Goddelijke wet. Die is uiteindelijk maatgevend.

Daartoe
“Daartoe behoort zij de openbare orde te handhaven”. Daartoe betekent ‘tot dat doel’. De overheid handhaaft de openbare orde met het oog op het goed functioneren van de maatschappij, dat is het doel. “Alle beletselen die de openbare orde belemmeren” behoren daarom uit de weg geruimd te worden.

Openbare orde
Het Program van Beginselen geeft met ‘openbare orde’ de kern van de overheidstaak weer. De overheid heeft een taak op het publieke terrein. Zij dient de persoonlijke levenssfeer te respecteren. een vreedzame samenleving is het wezenlijke doel van de overheid. Waarom moeten we voor de overheid bidden? “Opdat wij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid” (1 timóthëus 2:2). De overheid moet de gelegenheid bieden God naar Zijn woord te dienen in het private domein én in het publieke domein. Welke inhoud geven we aan het begrip openbare orde? Allereerst heeft openbare orde te maken met de taken van de veiligheidsregio: politie, brandweer, ambulancezorg, rampenbestrijding. Vervolgens houdt de handhaving van de openbare orde ook in dat alles wat die orde bedreigt, verboden wordt. Denk aan exclusieve voetbalwedstrijden, betogingen die een gewelddadige uitstraling hebben op de samenleving en openbaar wapenbezit. Het handhaven van de openbare orde kan nog ruimer worden opgevat: de overheid moet optreden tegen zaken die de goede zeden aantasten. Openbare orde is dus geen neutraal begrip.

Artikel 11
De wetgeving dient te zijn gegrond op de Goddelijke Wet. De overheid moet de wet uitvoeren en is geroepen alle maatregelen te treffen tot het goed functioneren van de maatschappij. Daartoe behoort zij de openbare orde te handhaven en heeft zij tot taak weg te nemen alle beletselen die de openbare orde belemmeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen