Secularisme: nieuwe ideologie

Godsdienst verdwijnt niet uit de samenleving naarmate het proces van modernisering voortschrijdt. Integendeel, er lijkt na jaren van neergang thans veeleer sprake van een consolidatie en een hernieuwd zoeken van seculiere mensen naar zingeving. Diverse bijdragen in dit nummer van het vernieuwde tijdschrift Zicht belichten de achtergronden van het secularisme, de consequenties op politiek, cultureel en maatschappelijk terrein, de verhouding tussen kerk en staat en de plaats van religie in het publieke domein.

Leegloop politiek

“Politiek en religie zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden”, stelt dr. Marin Terpstra, docent sociale en politieke wijsbegeerte aan de Radboud Universiteit Nijmegen. “Wie religie negeert of privatiseert, maakt politiek los van elke hogere en zingevende orde.” In zijn boek Democratie als cultus. Over politiek en religie plaatst hij kanttekeningen bij de seculiere rechtsstaat die religie als een privéaangelegenheid ziet en politiek als iets voor de openbaarheid. De moderne tijd kenmerkt zich door een afwezige God. Terpstra spreekt van de cultus van de ‘lege plaats’: “De cultus van de democratie is niet meer dan een eredienst van de afwezige God.” Hij stelt dat de politieke orde hetzelfde lot zal ondergaan als de godsdienst, omdat de politieke orde wezenlijk religieus of in elk geval quasireligieus van aard is. “De leegloop van de kerken zal worden gevolgd door een leegloop van de overheden en van de politieke instellingen. De hele verticale dimensie verdwijnt”, aldus Terpstra in het interview met Klaas van der Zwaag.

Overeenkomst Clara’s en PVV

Filosoof prof. dr. F.R. Ankersmit bespreekt in een bijdrage over de rechtsstaat het proces dat de Clara Wichmann Stichting c.s. tegen de SGP voert. Alleen ‘gelijkheidsfetisjisten’ zijn verheugd over wat via de rechter werd afgedwongen. “De paradox is daarom dat degenen die de SGP aanpakten daartoe kwamen op gronden die wellicht ook ingrepen rechtvaardigen tegen allochtone minderheden, terwijl die critici van de SGP de zaak van die andere minderheden vaak zeer zijn toegedaan (in beide gevallen ‘komt men op’ voor ‘onderdrukte’ minderheden). Het verbod op souplesse tegenover de religieus-politieke opvattingen van de SGP laat daarom ook geen ruimte voor souplesse inzake die van moslims. In die zin staat de Clara Wichmann Stichting heel wat dichter bij Wilders dan zij zich wellicht realiseert”, zo stelt Ankersmit in Zicht.

Aankondiging debat

Op woensdagavond 20 april 2011 organiseert het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP in samenwerking met de redactie van Zicht een debat in Gouda over het thema Secularisme: sterk verhaal of ijdel kabaal. De debaters zijn prof. dr. P.B. Cliteur (Universiteit van Leiden) en drs. M.J. Kater (Theologische Universiteit Apeldoorn). Meldt u aan! Meer informatie? Zie www.wi.sgp.nl.

Laatste nieuws: Dr. W. Fieret koninklijk onderscheiden Vrijdagmiddag 25 maart jl. is dr. W. Fieret, bestuursvoorzitter van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP, geridderd in de Orde van Oranje-Nassau. De versierselen werden hem opgespeld door de heer J.G.P. van Bergen, burgemeester (wnd.) van de gemeente Woudenberg.

Ter gelegenheid van zijn 25-jarig bestuurslidmaatschap bood de Guido de Brès-Stichting hem aansluitend een symposium en receptie in Woudenberg aan. Tijdens deze feestelijke bijeenkomst spraken prof. dr. H.W. von der Dunk en mr. C.G. van der Staaij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen