Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Nederland, kenniseconomie?!

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Nederland, kenniseconomie?!

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Uit onderzoek van het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) blijk t dat studenten vaak te veel lenen en hun salaris na afstuderen te positief inschatten. Met de aangekondigde verhoging van het collegegeld voor langstudeerders en een extra tarief voor een tweede master (specialisatie) zullen meer studenten schulden opbouwen. Daarnaast zullen universiteiten minder ruimte hebben zich te ontplooien. Deze trend van stijgende schulden en een kleiner budget voor universiteiten heeft een negatieve invloed op de toekomst van de Nederlandse kenniseconomie.

Dat Nederland een kenniseconomie is, staat wel vast. In 2010 werd de ‘moederindex van de kenniseconomie’ gepubliceerd. In die index wordt gekeken naar onderwijs, wetenschappelijk onderzoek, ondernemerschap, kennisinfrastructuur en overheid. Op deze internationale ranglijst staat Nederland op de achtste plek, een relatief hoge positie. Met het begrip ‘kenniseconomie’ wordt bedoeld dat een groot deel van de economische groei voortkomt uit kennis, met nadruk op dienstverlening en innovatie. Dat Nederland zo hoog in deze top staat, komt door ons excellente en toegankelijke onderwijssysteem en een sterke infrastructuur. Toch is de afstand tot de koplopers Denemarken, Zweden en Canada sinds 2006 fors toegenomen.

Bedreigingen

In de discussie over de toekomst van het hoger onderwijs werd vaak sceptisch gereageerd op de klacht van studenten en hoogleraren dat de Nederlandse kenniseconomie op het spel staat. Toch moet er serieus geluisterd worden naar de argumenten. In de eerste plaats vormt de vergrijzing op lange termijn een bedreiging voor de kenniseconomie. Kennis en innovatie zijn onmisbaar om de werkdruk van de toekomstige generatie te verlichten. Daarom is het juist nu de tijd om hierop in te zetten, om een toekomstige collectieve burn-out te voorkomen. In de tweede plaats moet er oog zijn voor de opkomende kenniseconomieën, zoals China en India. In die landen komt het onderwijs op een steeds hoger niveau, iets wat ook minister Verhagen heeft opgemerkt. In het NRC Handelsblad van 15 juni schreef hij: “Nieuwe economieën komen op. Handelsstromen veranderen van loop. Beproefde technieken en producten geven geen antwoord meer op wereldwijde, maatschappelijke uitdagingen.” Om in de toekomst een land met een hoge levensstandaard te blijven, is het belangrijk dat Nederland zich met deze landen kan blijven meten.

Creativiteit

Kenmerkend voor de kennis- en innovatie- industrie is dat de overheid zich moeilijk kan bemoeien met de inhoud. Overheidsregulering en creativiteit zijn begrippen die tegenover elkaar staan. Concreet betekent dit dat de overheid wel stimulerend kan optreden, maar het proces over moet laten aan wetenschappers en creatievelingen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de MKB Innovatie Top 100. Op de tweede plaats staat de ontwikkeling van een handige camera voor diabetes- screening. Om te voorkomen dat diabetici blindheid ontwikkelen, is het nodig dat ze regelmatig een oogscan krijgen. De meeste apparaten kosten twintigduizend euro en wegen 25 kilo. Met behulp van de uitstekende Amerikaanse innovatiefinanciering wist een Nederlandse MKB’er een apparaat te ontwikkelen van 7 kilo en een lagere prijs. Hierdoor is het mogelijk om ook buiten het ziekenhuis diabetici te screenen tegen lagere kosten. Stimulering vanuit de overheid kan goed plaatsvinden door bedrijven aan te moedigen te investeren in onderzoek, en innovatieve ondernemingen te steunen door middel van fiscale voordelen. Een hoog onderwijspeil is hierbij van het grootste belang, omdat dit aan het begin van de innovatiecascade staat.

Fundamenteel

Het verhogen van de kosten voor studenten en het verlagen van het budget voor universiteiten en hogescholen draagt niet bij aan een duurzame toekomst van Nederland als kenniseconomie. De kracht van universiteiten als motor van de Nederlandse kenniseconomie zal daardoor afnemen. Een gevaar dat dreigt, is dat door het huidige kabinetsbeleid geld alleen nog wordt ingezet voor onderzoek dat nu actueel is, de toegepaste wetenschap. Daarmee is er weinig aandacht meer voor fundamenteel onderzoek, het zogenaamde ‘vergaren van kennis om de kennis’. De Nederlandse geschiedenis laat echter zien hoe belangrijk fundamenteel onderzoek is op de lange termijn. In 1902 ontving de Nederlander Lorentz de Nobelprijs voor zijn theoretisch onderzoek naar magnetisme. Was zijn onderzoek toen fundamenteel van aard, nu komen we de naar hem vernoemde Lorentzkracht dagelijks tegen in dynamo’s en elektromotoren en in medische toepassingen.

Onmisbare investering

Het is belangrijk om geld voor onderwijs en innovatie te zien als investering, niet als kostenpost. De voorbeelden van Lorentz en de oogscan voor diabetici leren ons dat onderwijs, onderzoek en innovatie van groot belang zijn. Met betrekking tot het onderwijs is het van belang dat Nederland een gedegen en multidisciplinair onderwijssysteem behoudt. Daarbij is het niet goed als studenten eindigen met grote schulden, omdat dit studeren minder aantrekkelijk maakt. Met betrekking tot het onderzoek is het belangrijk dat de overheid onderzoek subsidieert en fiscaal aantrekkelijk maakt en daarbij geen groot onderscheid maakt tussen fundamenteel en toegepast onderzoek. Als we willen dat Nederland in de toekomst een welvarend en hoogontwikkeld land is, met goede voorzieningen voor iedereen en kansen voor de jonge generatie, dan moeten we nu wat extra opzij leggen voor uitvindingen van de toekomst.

Jan Brand en Corné Kasper Commissie Sociaal Economische Zaken

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 oktober 2011

De Banier | 24 Pagina's

Nederland, kenniseconomie?!

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 oktober 2011

De Banier | 24 Pagina's