Gadaffi

Libië

De rookwolken boven Tripoli en Benghazi zijn inmiddels wel opgetrokken en langzaam maar zeker komt er ook meer zicht op de doelstellingen en gevolgen van deze Amerikaanse actie tegen het “internationale terrorisme”. Voor velen kwam het bericht van de Amerikaanse actie op die dinsdagmorgen 15 april als een “verrassing”. Zelfs de Nederlandse ambassade in Tripoli werd verrast! Een daar werkzame diplomaat belde door: “We lagen in diepe rust en zijn gewekt door het geluid van Amerikaanse vliegtuigen en luchtaanvallen.” Toch kon deze actie voor degenen die in de afgelopen jaren de verhouding tussen de Verenigde Staten en het Libië van kolonel Gadaffi hebben gevolgd niet werkelijk een verrassing zijn. (…) Als we nagaan wat nu sinds het eind van de zestiger jaren de verhouding tussen de Verenigde Staten en Libië zo heeft vertroebeld, komen we uit bij de radicale politiek van de onberekenbare Gadaffi. Zijn machtsovername in 1969 bracht voor Libië grote veranderingen. De toen 27-jarige kolonel Moammar Gadaffi was de leider van een beweging van “vrije unionistische officieren”, die koning Idris afzette en een Revolutionaire Raad vormde. In een eerste radio-uitzending werd meegedeeld dat “deze glorieuze revolutie vrijheid, socialisme en eenheid van het volk heeft bewerkstelligd en het welzijn van het volk, alsmede de verheffing van de Arabische natie ten doel heeft”. In 1978 kondigde Gadaffi officieel de Volksstaat af en nam zelf de titel “Leider van de Revolutie” aan. (…)

Radicale houding

In de loop van de jaren is Gadaffi zichzelf steeds sterker gaan beschouwen als dé grote charismatische leider die het Pan-Arabische ideaal gestalte moet gaan geven. In zijn grootheidswaanzin kwam hij zelfs tot de zogenaamde “drie-cirkeltheorie”, waarbij het stelde dat Libië het centrum moest worden van de arabische wereld, de islamitische wereld en de afrikaanse wereld. De groeiende olieinkomsten in de zeventiger jaren verschaften hem de mogelijkheden om via grote wapenaankopen in de Sowjet- Unie zijn ambities wat betreft de buitenlandse politiek gestalte te gaan geven. Denk in dit verband maar aan zijn bemoeienis met de situatie in Tsjaad en de door hem geïnspireerde staatsgreep in Opper-Volta. Bij deze verbreiding van het hem voor ogen staande islamitische rijk moest hij natuurlijk wel in botsing komen met het westen. Overigens bevestigde dat hem weer in zijn mening dé grote strijder te zijn tegen “imperialisme, zionisme en kolonialisme”! Zo radicaliseerde zijn politiek en werden zijn standpunten en bedreigingen steeds extremer. Daarbij moest ook het christendom het ontgelden. In zijn nieuwjaarsboodschap van 1984 richtte hij zich tot de leiders van de “christelijke wereld” en daarbinnen vooral tot die van de NAVO-landen. Hij noemde het Oude en Nieuwe Testament bedrog en riep op tot lezing van de Koran om het christendom beter te begrijpen: “Lees de Koran die u genegeerd hebt vanwege uw blind chauvinisme en de misleidende Israëlische propaganda.” Deze radicale houding van Gadaffi en zijn steun aan allerlei revolutionaire terreurbewegingen in de wereld hebben hem in een conflictsituatie gebracht met de Verenigde Staten, die hem beschuldigen van “export van terrorisme”. Het zou in dit verband een te lang verhaal worden om alle aanslagen, waarbij van Libische betrokkenheid sprake was, de revue te laten passeren! Ik herinner slechts even aan de moord op een vrouwelijke politieagent in Londen vanuit de Libische ambassade, aan het onderdak dat Gadaffi verleent aan de terreurorganisatie van de Palestijn Aboe Nidal en aan de bloedbaden op de vliegvelden van Wenen en Rome waarbij 19 mensen om het leven kwamen. (…) Na het militaire conflict in maart volgden toen de bomaanslagen op een discotheek in West-Berlijn en een Amerikaans verkeersvliegtuig, waarbij in totaal vijf Amerikanen om het leven kwamen. Ten slotte zette president Reagan op 15 april zijn dreigement met militaire actie om in daden. (…)

Afweging

Dat brengt ons dan bij een afweging van de gevolgen van deze Amerikaanse actie. De meeste reacties vanuit Europa hebben nog weer eens vlijmscherp aangetoond hoe weinig Europa een eenheid is en ook hoe reëel de dreiging is van een uit elkaar groeien binnen de NAVO van de Verenigde Staten enerzijds en West- Europa anderzijds. Nadat Reagan vergeefs gepoogd had om met de EG op één lijn te komen wat betreft het nemen van economische sancties tegen Libië, ging hij zijn eigen weg om het Libië van Gadaffi tot de orde te roepen. Daarbij is het nog te vroeg om te kunnen beoordelen of deze aanpak effectief is geweest of juist een escalatie van geweld zal oproepen. Wel geeft de geschiedenis ons voorbeelden van het gevoelig zijn van dictators voor geweld en hun “bereidheid” om hun ambities erdoor te laten beteugelen. Ook president Reagan hield in zijn televisietoespraak Europa de spiegel van de geschiedenis voor: “De Europeanen bij wie de geschiedenis nog vers in het geheugen ligt begrijpen beter dan de meesten dat het doen van concessies aan het kwaad geen zekerheid, geen veiligheid oplevert.” (…) Afweging Dat brengt ons dan bij een afweging van de gevolgen van deze Amerikaanse actie. De meeste reacties vanuit Europa hebben nog weer eens vlijmscherp aangetoond hoe weinig Europa een eenheid is en ook hoe reëel de dreiging is van een uit elkaar groeien binnen de NAVO van de Verenigde Staten enerzijds en West- Europa anderzijds. Nadat Reagan vergeefs gepoogd had om met de EG op één lijn te komen wat betreft het nemen van economische sancties tegen Libië, ging hij zijn eigen weg om het Libië van Gadaffi tot de orde te roepen. Daarbij is het nog te vroeg om te kunnen beoordelen of deze aanpak effectief is geweest of juist een escalatie van geweld zal oproepen. Wel geeft de geschiedenis ons voorbeelden van het gevoelig zijn van dictators voor geweld en hun “bereidheid” om hun ambities erdoor te laten beteugelen. Ook president Reagan hield in zijn televisietoespraak Europa de spiegel van de geschiedenis voor: “De Europeanen bij wie de geschiedenis nog vers in het geheugen ligt begrijpen beter dan de meesten dat het doen van concessies aan het kwaad geen zekerheid, geen veiligheid oplevert.” (…)

Uit: De Banier, 9 mei 1986 Bron: www.sgp.nl; klik op de banner ‘De Banier digitaal’ (links) en zoek op ‘Gadaffi’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen