DE GESCHIEDENIS DER PURITEINEN

(vervolg)

Ook werd menig jong man door hen onderwezen in de zuivere leer der H. Schrift, enz. Dat deze mannen teruggekeerd in Engeland, toen de bloedige vervolging had opgehouden onder Koningin Elizabeth, zich niet vereenigen konden met een Kerk vervuld met Roomsche overblijfselen, vooral niet met allerlei bisschopskleederen en priestergewaden, is te begrijpen. Waar voornoemde mannen zooveel zuivere puriteinsche beginselen met zich mede brachten en krachtig getuigden tegen een z.g.n. verbasterde kerk, kon tegenstand en strijd niet uitblijven. Afscheiding was ten laatste onvermijdelijk, en dit leidde weer tot het stichten van Puriteinsche Gemeenten. Welk een scherp contrast vormden die met de Engelsche (Anglicaansche) Staats-kerk. Maar in die eerste gemeenten, al spoedig spot en vervolging onderworpen, kwam de naam “Puriteinen” tot zijn recht. Immers de naam “Puriteinen,” zegt zooveel als “pure church” (zuivere kerk) en “pure life” (zuiver leven), en ook mogen wij er nog wel bijvoegen “zuivere leer.” Vinden wij het beeld van den waren Puritein al niet geteekend in een Henoch en Noach, waarvan wij lezen dat zij met God wandelden? Den Puritein zoo bezien, is zijn leven en openbaring vrucht van den H. Geest en Zijn werking in het hart.

Uit het voornoemde moet men niet afleidden, dat de Puriteinen een volmaakten kerkstaat leerden en stelden, zooals b.v. de Labbidisten. Ze waren zich goed bewust dat er altijd kaf onder het koren zal zijn, ja, meer kaf dan koren is op den dorschvloer van Gods Kerk. Zoo zal het altijd zijn en blijven op aarde, en moet men verwonderd zijn over hetgeen een leeraar eenmaal schreef: “Ik vrees dat er ook onder ons nog wel kaf onder het koren zal zijn.”

De Puriteinen waren volkomen in hun recht, wanneer zij begeerden dat de Kerk ganschelijk zou gezuiverd worden van alle verkeerde Roomsche gebruiken. Zij waren zieners die zich goed bewust waren wat de gevolgen zouden zijn, waar men zooveel uit Rome in de Kerk deed verblijven. Hebben zij niet goed gezien? Is de Engelsche Staatskerk thans niet meer Roomsch op vele plaatsen dan Protestantsch? Wat heeft Rome veel veld gewonnen de laatste jaren? Met duivelsche list gaat Rome nog altijd te werk om te verleiden en zich uit te breiden. Ach! waren de oogen er voor open. Werd de strijd, in Godes kracht, er tegen aangebonden; zooals onze godzalige vaderen eenmaal deden. Het is overal op te merken, dat waar het geestelijke leven steeds meer gaat wijken, waar men de bevindelijke waarheid steeds meer gaat verloochenen, de godsdienstige menschen het hart meer gaan zetten op uitwendige vormen, op vleesch-streelende vertooningen, waar de Roomsche Kerk vol van is. “Och! dat Israels verlossing uit Sion kwame.”

De Puriteinen waren er bijzonder op gezet om den Dag des Heeren te heiligen. Dit was de uitdrukking van Gods wil in het vierde gebod. Die wil moest betracht worden, ten goede voor lichaam en ziel, voor land en volk. Op dien dag inzonderheid moest God geeerd en verheerlijkt worden. Alleen werken van noodzakelijkhid volgens de H. Schrift, mochten worden beoefend. Op dien dag werd oud en jong geroepen zich kerk-waarts te begeven. Die dag moest een dag van stilte zijn en niet van wereldsche luidruchtigheid. De rust van den Sabbat was hen dierbaar. Die rust wees den God-vreezenden Puritein heen naar de eeuwige rust, de rust die er over blijft voor het volk van God. De Puriteinsche wetten in betrekking den Sabbat bewijzen hoe dierbaar hen het gebod des Heeren was, en zongen ze niet met elkander:

“Gedenkt en viert, met vee en magen,
Den Sabbat, na zesdaagsche vlijt;
God schiep ’t heelal in zooveel dagen,
En heeft den Sabbat Zich gewijd.”

Gaarne spraken de Puriteinen van den Sabbat als den Dag des Heeren, waarin, ook in deszelfs voortzetting, de Heere zou verhoogd zijn. Dooide kracht van den verrezenen Levens-vorst, konden en mochten zij opstaan tot een nieuw leven, en alle moeilijkheden doorworstelen.

Eischt de Heere op Zijn Dag verloochening van eigen wil en lust, hoe ver is het daar thans vandaan. De Dag des Heeren is een wereldsche feestdag geworden, waarop vroom en onvroom de lusten van het vleesch opvolgen en satan verhoogen. Algemeen genomen, ziet het er droevig uit; en wat zal het einde er van zijn? Toornt God van den Hemel thans niet, over het verachtten van Zijne heilige geboden? Hoe klein is het getal dat nog den Dag des Heeren viert op Puriteinsche wijze! Geve God door Zijne genade een terugkeer tot Zijne heilige geboden, om die te doen uit liefde en dankbaarheid.

De Puriteinen vergaten ook den blinden heiden niet. Hoe kon het ook anders. Waar wij zelf bestraald worden door het liefelijk licht des Evangelies, zal het ook de begeerte en wensch zijn dat ook zij die nog altijd in heidensche duisternis verkeeren, ook bestraald mogen worden met dat zelfde licht, opdat ook zij kennis mogen ontvangen van Hem die gekomen is om te zoeken en zalig te maken dat verloren is. Waar zulk een begeerte en wensch is, zal het daarbij niet blijven. In de betrachting van “bidt en werkt,” zal men ook trachtten tot dat doel te geraken. Zoo was het onder de Puriteinen. Reeds in Engeland maar ook in Amerika togen mannen uit hun midden om het zaad des Woords in de woestijn van het heidendom te strooien. Wij mogen op goede gronden gelooven, dat menige roodhuid tot kennis der waarheid gekomen is, en in de waarheid gewandeld heeft.

De Puriteinen die Engeland, hun vaderland, terwille van den godsdienst hebben verlaten en behooren tot de grondlegger van den grooten Amerikaanschen Staat, worden veelal “pelgrims” geheeten. Die naam komt hen toe, waar zij onmogelijk God konden dienen overeenkomstig Zijn Woord in het oude vaderland, en zij zich dus genoodzaakt zagen om een nieuw vaderland te zoeken alwaar zij die vrijheid zouden kunnen genieten. Het woord “pelgrim” geeft aanleiding, om onszelven te onderzoeken of wij waarlijk als pelgrims op den smallen weg door deze wereld, heenreizen naar het hemelsche Vaderland.

DE PURITEINEN ONDER KONINGIN ELIZABETH

Deze Vorstin besteeg in het jaar 1558 den troon van Engeland. Zij was een dochter van Hendrik VIII en Anna Boleyn, geboren 17 Sept., 1533. Zij was de opvolgster van haar zuster, in de geschiedenis de “bloedige Maria” genoemd. Hoeveel onschuldig bloed van God’s heiligen had zij laten vergieten, hoeveel lijden gebracht over de Kerk des Heeren! Na een driejarige regeering daagde de Heere haar voor Zijn gericht, om haar rechtvaardig loon te ontvangen.

Het Engelsche volk herademde toen haar dood bekend werd en dat haar half-zuster Elizabeth tot Koningin was uitgeroepen. Deze Vorstin was in de Evangelische waarheden onderwezen, maar had onder de regeering van Maria zich uiterlijk naar den Roomschen godsdienst gedragen. Zoodra zij op den troon was verheven, nam zij het op voor de verdrukte Kerk des Heeren. Openbaar koos zij de zijde van het Protestantisme. Toch bleek het spoedig dat Koningin Elizabeth dit meer had gedaan van uit een staatkundig oogmerk, dan uit kracht van een nieuw levensbeginsel, een gebondenheid aan Gods volk en om des Heeren wil. Wel was zij overtuigd, dat het grootste gedeelte van het Engelsche volk met afkeer vervuld was omtrent Rome. De korte maar bloedige regeering van Maria, had dit in de hand gewerkt.

Hoewel het in handel en wandel bleek, dat bij haar de kinderlijke vreeze Gods ontbrak, zoo was zij toch een goed vorstin voor haar volk en heeft tot het einde toe zich tegen Paus en Rome gekant. Geen wonder dat het Vatikaan geen middelen onaangewend liet om haar te onttroonen en om te brengen. Met list en geweld ging men te werk. Vooral werd gebruik gemaakt van de Orde der listige Jezuieten om haar op de eene of andere wijze uit den weg te ruimen. Het was echter niet alleen gericht op het leven van Elizabeth, maar ook had men ten doel, de omverwerping van geheel het Protestantisme.

Na een regeering van 12 jaren werd zij door den Paus in den ban gedaan. Dit had plaats 5 Mei, 1570. Hij verwachtte dat de donderen van dezen ban, Elizabeth zouden doen sidderen op haren ketterscheen troon. Het Anathema van Rome deed haar echter geen kwaad. Wonderlijk heeft Sions Koning Vorstin en het Protestantisme bewaard. Steeds werden de samenzweringen in tijds ontdekt, en de gevaarlijke vijanden in de gevangenis geworpen of ter dood gebracht.

Gedurende haar regeering werd de Spaansche Armada gezonden, om met geweld te doen wat met list was mislukt. De Paus van Rome had Philips, koning van Spanje, beloofd, met raad en daad (geld) bij te staan in het uitrusten van de Armada. Er is echter nooit iets van gekomen om met geld bij te staan. De Engelsche geschiedenis zegt zoo terecht:

“The pope promised Philips wealth untold,
But afterward left him in the cold.”

Wonderlijk heeft God toen uit den hemel gestreden voor Zijn Kerk in Engeland en Nederland. Vervuld werd: “Roep Mij aan in den dag der benauwdheid, Ik zal er u uithelpen, en gij zult Mij eeren.” Gods wind heeft gewaaid en heeft de onoverwinnelijke vloot verstrooid en vernield. Deze weinige woorden zeggen, hoe heerlijk God de gebeden Zijner Kerk verhoorde en haar verloste.

“God, Die helpt in nood,
Is in Sion groot;
Aller volken macht
Niets bij Hem geacht.”

(Wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen