De Geestelijke Kwekerij

postbus 2330, 3500 GH Utrecht, tel. 030 - 313377.

Dit boek gaat over de opvoeding van kinderen. Het is herschreven en ingeleid door P. Kuijt. Het boek werd in eerste druk uitgegeven in 1611. De ondertitel luidde toen: Van de jonge planten des Heeren, opdat ze mochten worden bomen der gerechtigheid, ten prijs des Allerhoogsten, sieraad van Zijn voorhoven en der planten behoudenis. Of: Traktaat van de Christelijke opvoeding der kinderen, uit den Woorde Gods nedergesteld. In een woord vooraf zegt Kuijt:

Het is niet zonder reden, dat we u hierbij een vrijwel onbekend gebleven boekje aanbieden van de onderwijzer-pedagoog Jo-hannes de Swaef. Zeer zeker verdient het een plaats naast het bekende boekje van ds. Jacobus Koelman: ”De plichten der ouders, hun kinderen voor God op te voeden”. Zowel in Engeland en in Schotland, alsook (veelal onder invloed daarvan) in ons land, werd in de eerste helft van de 17e eeuw bijzonder veel aandacht geschonken aan de opvoeding van de kinderen der gemeente naar Schrift en belijdenis. Veelal waren het predikanten, die in tijdelijke en eeuwige zaken het welzijn zoekend van de gemeente, zich genoodzaakt gevoelden, het pedagogisch terrein te betreden. We denken aan de Engelse predikant Hildersham (”Vijf raadgevingen aan de ouders”), aan Teellinck (”Noodwendig vertoog”) en aan de eerder genoemde Koelman. Johannes de Swaef is onderwijzer in Middelburg. De Middelburgse predikant, Willem Teellinck, is zeer bevriend met deze onderwijsman. We kunnen dan ook wel zeggen, dat Teellinck’s ”Noodwendig vertoog” zijn praktische uitwerking heeft ontvangen in De Swaef’s ”Geestelijke kwekerij”. Leggen we beide naast elkaar, dan treft het ons, hoe hier de dominee en de schoolmeester tezamen het kind in gezin en school op het oog hebben en hand in hand de ouders op het hart te drukken het heil van het hun toebetrouwde kind te zoeken voor tijd en eeuwigheid.

In de Inleiding wijst Kuijt er op, dat in de 17e eeuw opvoeding en onderwijs grote betekenis hadden. De kinderen werden heel vroeg met Gods Woord in aanraking gebracht. De mensen maakten ernst met de opvoeding. De wijze waarop de opvoeding ter godzaligheid moest plaats hebben werd beschreven. De invloed van Calvijn is niet licht te overschatten.

Kuijt schrijft in zijn Inleiding verder over:

1. Wat ons van ”meester” De Swaef bekend is,

2. De Swaef s ”Geestelijke kwekerij” in het licht van deze tijd,

3. Opvoeden, arbeid van geweldige spanning.

Hij eindigt als volgt: Terecht mag onze De Swaef zijn boeksken wel beëindigen met de ernstige woorden: ”Wilt gij uw kinderen Christelijk opvoeden, zo moet gij naar Gods zegen trachten, Godzalig leven en de Heere bidden, benevens de plichten, die gij aan uw kinderen moet betrachten. De almachtige God en barmhartige Vader geve daartoe Zijn zegen, om de verdiensten Zijns Zoons Jezus Christus, door de kracht des Heiligen Gees-tes.”

De Christelijke opvoeding der kinderen bestaat volgens De Swaef uit vier zeer belangrijke delen:

1. de ouders moeten hun kinderen opvoeden in het tijdelijke leven,

2. zij moeten hun kinderen goed en godzalig opvoeden,

3. zij moeten hun kinderen tot een godzalig huwelijk brengen,

4. zij moeten zelf in ware godsvrucht leven voor des Heeren aangezicht, opdat zij tot een zegen mogen zijn voor hun kinderen.

Kuijt wijst er in zijn inleiding op, dat er heel veel bijkomstigheden zijn die wij anders zouden doen dan De Swaef, maar hij schrijft ook, dat De Swaef de fundamentele kwesties der paedogagiek zuiver aangevoeld en ze bij het licht van Gods Woord op voorbeeldige wijze uitgewerkt en opgelost heeft.

We behoeven hier niets aan toe te voegen. Laten ouders en andere opvoeders kennis van dit boek nemen. Het telt 119 blz. en kost gebonden ƒ 17,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen