Boekbespreking

De boetvaardige tollenaar door Theodorus van der Groe. Uitgeverij Den Hertog b.v. - Houten.

Dit werkje bevat een verhandeling over Lukas 18 : 13: En de tollenaar van verre staande, wilde ook zelfs de ogen niet opheffen naar de hemel, maar sloeg op zijn borst, zeggende: O God, wees mij zondaar genadig.

De uitgever zegt in een Woord vooraf: “Eén van de meest bekende geschriften die Theodorus van der Groe (1705-1784) heeft nagelaten is de Toetssteen der ware en valse genade. In het tweede hoofdstuk van dit boek handelt Van der Groe over ’de kennis der ellende’, of van een ware zaligmakende overtuiging des Heiligen Geestes.’ Met een verhandeling over de gelijkenis van de boetvaardige tollenaar worden besproken zaken ’kortelijk bijeen getrokken’, aldus Van der Groe. De verhandeling werd in 1848 voor het eerst afzonderlijk uitgegeven. In het begin van deze eeuw verscheen bij H. Verhoog te Nijkerk een nieuwe uitgave, die enkele herdrukken beleefde. Thans verschijnt het boekje in de hedendaagse spelling.”

Van der Gròe begint alsvolgt: “Als wij aandachtig letten op dit tafereel van een ware evangelische boetvaardigheid, dan zullen wij bemerken dat deze tollenaar vier zaken had waarin eigenlijk de ware boete, of zaligmakende overtuiging van zonden gelegen is, zoals die door de Heilige Geest gewerkt wordt in de harten der uitverkorenen. De tollenaar had namelijk: boetvaardige voeten, boetvaardige ogen, boetvaardige handen en een boetvaardige mond.”

Deze prediker heeft de gevaren onderkend, die er ook in zijn dagen al waren. Het is goed dat we naar hem luisteren. Hij zegt aan het einde:

“A1 wie dan zijn eeuwige zaligheid waarlijk liefheeft, die arbeide toch, om hieromtrent met de uiterste zorgvuldigheid te werk te gaan en wachte zich voor deze bedriegelijke list des satans van een evangelische bekering, zonder een vooraf gelegde goede grond van een wettische overtuiging, die diep genoeg doordringt tot in de binnenste delen van het hart, en door welke de mens alleen waarlijk een gepast voorwerp voor Christus en voor een weg van evangelische genade of bekering gemaakt kan worden. (......)”

Het boekje telt 59 bladzijden en kost ƒ 12,50.

Fridericus Ragstat a Weille

door dr. J. Haitsma.

Uitgeverij J.J. Groen en Zoon - Leiden.

Dit is het eerste deel van de serie Vergeten eerstelingen. In deze serie verschijnen monografieën over Messiasbelijdende joden. De opzet is zodanig dat zowel kerkhistorisch als theologisch geïnteresseerden met deze boeken hun winst kunnen doen. De redactie wordt gevormd door drs. M. van Campen te Woerden en dr. J. Haitsma te Boskoop. In voorbereiding zijn deeltjes over Ph. S. van Ronkel (1829-1890) en C.A.F. Swarts (1817-1870).

Ragstat à Weille (1648-1729) was een van de eerste joden die in Nederland predikant werd. Dr. Haitsma laat zien wie deze predikant was. Het boek bevat de volgende hoofdstukken: 1. De tijd waarin Ragstat à Weille leefde, 2. Opgeleid en werkzaam als rabbijn, 3. Twijfel aan de Talmoed en een groeiende overtuiging dat Jezus de Messias is, 4. Drie overgebleven verstandelijke moeilijkheden overwonnen, 5. A Weille neemt afscheid van de synagoge en wordt gedoopt, 6. Proponent en predikant en 7. Nog iets meer over boeken van Ragstat à Weille.

In een Nawoord vinden we een soort evaluatie. Daarin attendeert de schrijver op een aantal zaken. We nemen daaruit een en ander over: A Weille werd vooral door verstandelijke overwegingen en onderzoek der Schrift een Jezus-als-de-Messias-belijdende jood. Hij had tegelijk een grote liefde tot Hem. Hij legde nadruk op Zijn koninklijke ambt. Fundamenteel was voor hem de leer der heilige Drieëenheid en het God-en-mens-zijn van Jezus. Jezus is de Engel des Verbonds, is Jehovah. Alleen als God en mens kon Jezus ons redden. Hij legde sterke nadruk op de onveranderlijke uitverkiezing in de zin van art. 16 van de Nederlandse geloofsbelijdenis. Hij verwachtte de toekomstige bekering van Israël. In zijn verbondsleer was hij sterk door Coccejus beïnvloed. De cartesiaanse uitdrukking ’helder en klaar’ komen we nogal eens tegen. Hij drong aan op een vriendelijke houding tegenover de joden, maar keerde zich tegen een onbeperkt bouwen van synagogen. Tot zover de schrijver. A Weille heeft eerst kort in Ossenisse gestaan en daarna meer dan 25 jaren in Spijk bij Gorinchem. Het boek is zeer lezenswaardig. Het telt 87 bladzijden en kost ƒ 18,50.

Of ik het ook grijpen mocht ds. W. Pieters.

Uitgeverij De Groot Goudriaan - Kampen.

Dit boekje handelt, zoals we op het titelblad lezen, over geloof en zekerheid. Het bevat artikelen die eerder verschenen zijn in het bekende weekblad Om Sions wil. De eerste vier hoofdstukken gaan over de rechtvaar-digmaking, de volgende zes over het geloof. Daarna komen er vijf over het gebed en tenslotte vier over de sacramenten.

Ds. Pieters geeft antwoord op vragen die hem gesteld zijn. De eerste vraag is: Is er leven voor de rechtvaardigmaking? De schrijver antwoordt uitvoerig op alle vragen. Hij is bij de stof die hij behandelt gebonden aan wat de lezers van het blad hem vragen. Daarom hebben we in dit boekje geen systematische behandeling van de stof. Dat zou de waarde van het boekje verhoogd hebben.

Nu zijn de artikelen wel eens te uitvoerig en is daardoor minder duidelijk wat de schrijver bedoelt. Ook krijgen we de indruk, dat de schrijver niet steeds vanuit hetzelfde gezichtspunt de vragen beantwoordt. Wat de vragen zelf betreft zou je kunnen vragen: Waaruit komen die vragen op? Uit zielenood of uit een zekere beschouwing? Is het eerste het geval dan is er natuurlijk een voorzichtige pastorale beantwoording nodig. De schrijver tracht de vragenstellers wel pastoraal te benaderen. Er kunnen ook vragen opkomen vanuit een bepaalde beschouwing. Hoe moet dan worden geantwoord? Het onderwijs van de Heere Jezus Zelf kan ons in dat opzicht wel wat zeggen. Er kwam eens iemand tot Hem met de vraag of er weinigen zalig zouden worden. De Heere gaf daar geen rechtstreeks antwoord op, maar Hij sprak tot allen die het konden horen: Strijdt om in te gaan door de enge poort.....

Hiermee willen we niet zeggen dat er geen goeds in het boekje voorkomt. Integendeel. De schrijver beoogt goede voorlichting te geven. Hij draagt het boekje in het bijzonder op aan zijn catechisanten.

Het boekje telt 79 bladzijden en kost ƒ 14,90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen