Wrede barmhartigheden

Enkele kanttekeningen bij de euthanasiewetgeving

Wat velen ruim tien jaar geleden bij de legalisering van de abortus reeds vreesden is werkelijkheid geworden. De regeringspartijen CDA en PvdA hebben ingestemd met het wetsvoorstel van het kabinet inzake de euthanasie. Door een eenvoudige wijziging, ze bevat slechts twee regels, van de Wet op de Lijkbezorging wordt het nu mogelijk actief het leven van mensen te beëindigen zonder strafvervolging. En hiermee is Nederland het eerste land ter wereld, dat euthanasie, onder bepaalde voorwaarden toestaat.

De procedure

De nieuwe wet regelt een drietal gevallen van euthanasie:

a. uitvoering van euthanasie door een arts op verzoek van de patiënt

b. hulp door een arts bij zelfdoding

c. het zonder uitdrukkelijk verzoek actief medisch ingrijpen ter bekorting van het leven.

Voor al deze drie gevallen geldt een zelfde procedure, die ik hieronder kort weergeef.

Wanneer bij een patiënt gesproken kan worden van een uitzichtloze noodsituatie en van een ernstig lichamelijk en/of psychisch lijden dat als ondraaglijk wordt ervaren kan hij een arts verzoeken om euthanasie. De taak van de arts bij een dergelijk verzoek is onder meer te onderzoeken of er middelen zijn om het lijden te verzachten c.q. meer draaglijk te maken en dit met de patiënt te bespreken. Daarnaast dient hij één of meer collega-artsen te consulteren en hen te vragen naar hun mening omtrent de nog mogelijke behandelwijze en de levensverwachting van de patiënt.

Blijkt er dan sprake te zijn van een onomkeerbare situatie, die de dood tot gevolg zal hebben, dan is het toegestaan euthanasie te plegen.

De arts dient dit dan op een formulier te melden, waarin hij tevens op de bovengenoemde vragen antwoord moet geven, de zogenaamde meldingsprocedure. Dit formulier zendt hij op naar de gemeentelijke lijkschouwer, die hier zijn oordeel over geeft en het formulier vervolgens doorzendt aan de officier van Justitie, die dan uiteindelijk moet beoordelen of er zorgvuldig is gehandeld. Mocht hij tot het oordeel komen, dat er sprake is geweest van onzorgvuldig handelen, dan kan hij tot strafvervolging overgaan, daar euthanasie op zich strafbaar blijft.

Bijbelse bezwaren

De mens is, ook na de val, beelddrager Gods gebleven. De mens blijft dit, ook al is er sprake van een bijzonder zwaar lijden. We lezen bij de lijdende Job, dat hij zegt: “Uw handen doen mij smart aan, hoewel zij mij gemaakt hebben” (Job 10:8). Zegt ook de Heere niet tot Mozes “wie heeft de stomme, of dove, of ziende, of blinde gemaakt? Ben ik het niet, de HEERE?” (Ex. 4:11).

Door zelf te beslissen over ons levenseinde stellen wij ons in de plaats van De Almachtige, want zo lezen we in 1 Sam. 2:6: “De Heere doodt en maakt levend”. Zoals het zesde gebod ons verbiedt het leven van onze naaste te beëindigen, zo hebben wij geen recht om ons eigen levenseinde te bepalen.

Het zal de lezer duidelijk zijn, dat met deze wijziging van de wet weer een grens is overschreden. God de Schepper van het leven wordt niet meer erkend. De mens neemt het zelfbeschikkingsrecht ter hand en bepaalt zelf het moment waarop hij het van God gegeven leven wenst te beëindigen.

Vertrouwen?

Minister Hirsch Ballin van Justitie gelooft in de goedheid van artsen, zo meldde het Reformatorisch Dagblad onlangs. Hierbij doelt hij op het feit dat een arts, wanneer hij onzorgvuldig gehandeld heeft, dit toch zal melden op bovengenoemd formulier en zo zal medewerken aan zijn eigen veroordeling. Mede door de SGP-fractie zijn hier vragen over gesteld en is er de vinger bijgelegd. Zegt Gods Woord ons niet bij monde van de Heere Jezus: “Gij zijt uit den vader den duivel, en wilt de begeerten uws vaders doen” en verderop “want hij, de duivel, is een leugenaar en de vader derzelve leugen” (Matth. 8:44).

Ook de controle door de lijkschouwer op de gang van zaken is bijzonder gering, aldus mr. H. van der Kolk, adviseur van de Juristen Vereniging Pro Vita. Het is de lijkschouwer slechts toegestaan het lichaam uitwendig te schouwen. Terecht wees hij erop dat slechts toetsing vooraf, dus voordat de patiënt is overleden, effectief kan zijn.

De wilsonbekwamen

Naast bovengenoemde zaken, dient nog op een bijzonder ernstig bezwaar tegen de nieuwe wet gewezen te worden. Het wordt namelijk voor de arts mogelijk, om zonder uitdrukkelijk verzoek van de patiënt over te gaan tot euthanasie. Hierbij moet gedacht worden aan bijzonder zwaar gehandicapte baby’s, comateuze patiënten en demente bejaarden. Het is de arts toegestaan om, na overleg met de direct betrokkenen, over te gaan tot euthanasie. Ook hierbij geldt dan slechts de genoemde meldingsprocedure. Zo zien wij dat hier de beschermwaardigheid van het leven naar ons oordeel met voeten wordt getreden. Hoe is hier nog controle op mogelijk door de overheid, daar zij volledig afhankelijk is van de gegevens die de arts hierover op het meldingsformulier weergeeft?

Is het niet begrijpelijk dat vele ouderen zich bijzonder veel zorgen gaan maken? Wordt het geen tijd om ook binnen onze gezindte te gaan nadenken over de zogenaamde “levensverklaring”, waarin wordt aangegeven, dat we, wanneer we niet meer onze mening kunnen uiten, we te kennen geven niet van euthanasie te willen weten?

Maar is het daarnaast niet bijzonder verontrustend, dat in een notitie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, door artsen wordt aangegeven hoe zij zouden handelen als het leven een dusdanige “kwaliteit” heeft dat de overweging opkomt zo’n leven te beëindigen? Hierin wordt aangegeven dat anderen op grond van het begrip “kwaliteit van leven” gaan oordelen over het leven van onder meer jonge kinderen.

Barmhartigheid?

Door velen wordt gesteld, dat het getuigt van barmhartigheid om een mens in uitzichtloos lijden te “verlossen” uit zijn situatie. Het is dan barmhartiger om in zo’n noodsituatie euthanasie toe te passen, dan iemand “zinloos” op zijn natuurlijk einde te laten wachten. Is dan niet het kiezen van euthanasie te vergelijken met hetgeen de Spreukendichter opmerkt in Spreuken 12 vers 10? Want het blijft toch gelden ook voor hen, die menen over het eigen leven te mogen beschikken: Vreselijk is het te vallen in de handen van de levende God.

De ware christelijke barmhartigheid is geheel anders. Prof. dr. W.H. Velema pleitte al geruime tijd geleden voor een betere stervensbegeleiding. Tevens kan gedacht worden aan een goede scholing van artsen en verpleegkundigen op het gebied van de terminale zorg. En is het niet mogelijk, juist in een tijd van geweldige vooruitgang op het gebied van de medische wetenschap, door middel van een goede pijnbestrijding het lijden van de patiënt te verzachten?

Van de Heere lezen we, dat Hij met innerlijke ontferming was bewogen. Hij heeft het lijden verzacht, wonden geheeld, maar nergens lezen we dat Hij iemand uit zwaar lijden verlost heeft door die persoon te doden.

Nationale schuld

De gedachte dat euthanasie mogelijk moet zijn heeft brede ingang gevonden onder onze bevolking. In een onlangs gehouden enquete gaf 78% van ondervraagden te kennen dat in een uitzichtloze noodsituatie euthanasie mocht worden toegepast. Slechts 10% was het hier niet mee eens.

Wanneer we deze onthutsende cijfers lezen, dringt zich de vraag op wat is er overgebleven van onze christelijke natie. Maar toch tevens de vraag, waar was het profetisch getuigenis van onze kerken? Wordt het nog gevoeld, dat we mede schuldig zijn aan de goddeloosheid van ons volk. Staan we ook persoonlijk nog als wachters op Zions muren? Hebben wij ook oog voor ons volk als natie, zoals dat gebruikelijk was ten tijde van de Reformatie en Nadere Reformatie. Zo lezen we behartenswaardige zaken in een biddagpreek van ds. Th. v.d. Groe over de tekst: “O, Land, land, land! Hoort des Heeren Woord”. Dan zien we hoe hij oog had voor het gehele volk. Hij zegt hier onder meer het volgende: “De Heere roept ons allen te zamen luide toe door den mond aller zijner Dienaren, o Nederland, Nederland, Nederland!, hoort des HEEREN Woord. Mijn lieve vrienden, ‘t is niet van gisteren of van heden, dat de Allerhoogste alzoo tot ons geroepen ende emstelijk vermaand heeft, om toch Zijn Woord te horen, neen, van onbedenkelijke tijden heeft de Heere Nederland alzoo laten vermanen. O, de Heere heeft tot nog toe te vergeefs tot ons geroepen, o Land, Land, Land, hoort des HEEREN Woord, wij allen, onze Overheden, onze Leraars, onze vrouwen, onze kinderen, wij hebben allen tot op deze dag volstandig geweigerd des Heeren woord in horen. O, Dit is de groote en zware klacht die God tegen Nederland heeft.”

Beschamend

Is het dan niet beschamend, dat we alleen lezen van de Rooms Katholieke bisschoppen, dat zij zich nogmaals gewend hebben tot de Tweede Kamer, en dat slechts enkele christenen hun mening tijdens de behandeling van het wetsvoorstel duidelijk hebben kenbaar gemaakt.

Niet dat wij het verwachten van protestdemonstraties en dergelijke, maar waar zijn onze biddagen voor de nood van land en volk, waar is onze persoonlijke worsteling voor het Aangezicht van de Heere? Was het in het verleden niet zo, dat de vijand meer vreesde voor het gebed, dan voor de wapens van ons land? Het wetsvoorstel moet nu nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Zullen we in deze onze taak verstaan? Dat de Heere zich nog van een schuldig volk mocht laten verbidden, dat Hij ons nog niet geheel wilde overgeven. Dat we met de dichter mochten instemmen: “Verzoen de zware schuld, die ons met schrik vervuld, bewijs ons eens genade”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen