Verontrustende ontwikkelingen (8)

RECLAME

Er wordt voor heel veel dingen reclame gemaakt en dit geschiedt op heel verschillende manieren. Verontrustend is dat sommige vormen van reclame steeds kwetsender en harder worden. We denken hierbij aan de reclame die een uitvaartverzekeraar onlangs heeft gemaakt met de slagzin: “Is er koffie na de dood?” Zo’n recla-me-uiting is met name kwetsend voor dat deel van de bevolking dat nog gelooft dat het met de dood niet is afgelopen. Hun gevoelens worden niet ontzien. Temidden van deze ver ontrustende ontwikkeling in onze maatschappij is het bemoedigend dat deze reclame-uiting verboden is. Ook geeft deze reclame-uiting stof tot nadenken.

Kwetsende reclame

Dat iemand reclame maakt voor zijn product(en) of bedrijf is een begrijpelijke en een heel gangbare zaak. Maar bij het maken van reclame dient men toch wel te rekenen met de gevoelens en gedachten van hen bij wie de reclame terechtkomt of die met de reclame in aanraking komen. Wat als wansma-

kelijk ervaren wordt door een groot deel van de bevolking dient vermeden te worden. De reclame mag er niet toe leiden dat er gespot wordt met de diepste overtuigingen van een deel van de bevolking. Reclame-uitingen mogen niet als grievend en spottend ervaren worden door christenen en ook niet door bijvoorbeeld mohammedanen. Er dient gewaakt te worden voor het aanschoppen tegen zogenaamde “heilige huisjes”. Wat dat betreft is er heel wat loos in ons vaderland. Gegevens uit de Bijbel worden misbruikt in de reclame. Zo is er een tekst geweest op reclame-bor-den die luidde: “Waar laat de duivel het drukken?” Een recent voorbeeld is de reclame-campagne van een uit-vaartverzekeraar die het volgende bevatte: “Is er ook koffie na de dood?” Vanwege godsdienstige redenen moet men bezwaar hebben tegen zo’n reclame-uiting. Maar ook vanwege het feit dat zo’n reclame uiting heel hard kan aankomen bij iemand die kort geleden een geliefde en dierbare heeft moeten missen kan er terecht bezwaar geuit worden. In deze reclame-uiting komt ook de stijl van de stijlloosheid naar voren.

Ontoelaatbare reclame

Er is bezwaar aangetekend tegen de leus: “Is er ook koffie na de dood?” Terecht. Nog nooit is er een reclame-uiting geweest die zoveel klachten heeft opgeleverd. De Reclame Code Commissie acht bovenstaande slagzin dan ook niet toelaatbaar. Deze commissie heeft er op gewezen dat er onvoldoende rekening is gehouden met de gevoelens van het publiek. Wie kort tevoren te maken heeft gekregen met de dood kon door deze zeer directe reclame-zin hier weer pijnlijk mee geconfronteerd worden. We moeten bedenken dat deze reclame ook was geplaatst bij begraafplaatsen, crematoria en ziekenhuizen. Volgens de Reclame Code Commissie is de slagzin ook “onnodig kwetsend voor gelovigen, voor wie een leven na de dood van essentiële betekenis is. Door de vraag te stellen of er koffie is na de dood, wordt met deze geloofswaarheid de spot gedreven.”

Maar met het veroordelen van de slagzin “Is er ook koffie na de dood?” is het einde van een verontrustende ontwikkeling op dit gebied naar wij vrezen niet bereikt. Het lijkt wel of steeds opnieuw wordt geprobeerd waar de grenzen van het toelaatbare liggen. Er is ondertussen een nieuwe slagzin verschenen die als volgt luidt: “Leven doe je maar één keer. Doodgaan ook.” Is hier ook geen sprake van grensoverschrijdende reclame? De tekst is misschien wat minder erg dan de vorige tekst, maar ze is toch erg hard, zeker voor mensen die kort geleden met de dood in hun gezin of familie te maken hebben gekregen en onzes inziens mede daarom ook alleen al onaanvaardbaar. Het is een goede zaak dat ook hier bewaar tegen aangetekend is en wordt, al is het zo dat deze nieuwe reclame niet geplaatst is of zal worden bij begraafplaatsen en crematoria. Een daarop volgende zin zal luiden: “Maakt het u iets uit als u dood bent? Ons wel.” Ook van deze reclame-uiting moet gezegd worden dat zij onzes inziens te ver gaat. Het is een goede en geboden zaak tegen deze reclame-uitingen bezwaar aan te tekenen. We zagen op de avond van de biddag voor gewas en arbeid voor het eerst een reclame-affiche van de dierenbescherming met de afbeelding van een koe waar de tekst onder stond: “Onbevlekt ontvangen.” Ook hiertegen zijn al klachten binnengekomen. En terecht. Hier wordt immers een onaanvaardbaar verband gelegd met de onbevlekte ontvangenis en geboorte van Christus. Ook dit is een vorm van reclame die voor christenen kwetsend is. Het gaat er al meer op lijken in ons vaderland dat al wat heilig is onteerd dreigt te worden.

Bewustmakende reclame

De uitvaartverzekeraar heeft gesteld dat hij zijn reclame-uiting heeft gemaakt om het publiek bewust te maken van de mogelijkheid de uitvaart in overeenstemming met de eigen wensen te doen plaatsvinden. Hij heeft het taboe rondom de dood en alles wat daarna volgt willen doorbreken. Echter in de beoordeling van gewraakte reclame-uiting is gesteld dat deze bedoeling van de adverteerder niet duidelijk tot uitdrukking komt. De reclame heeft geen bewust-wording rondom de dood op gang gebracht. Velen hebben er aanstoot aan genomen. Er is dus een heel ander proces op gang gebracht.

Kunnen we er toch iets van leren? Dat is ongetwijfeld het geval. Wordt er ook in onze kring niet te weinig nagedacht over het sterven en de gang van zaken op de dag van de begrafenis? Dit kan van belang zijn als kinderen andere gedachten en denkbeelden hebben dan hun ouders. Het is een goede zaak er van tevoren over te denken en te spreken hoe het dient toe te gaan op de dag van de begrafenis. Zoals wij van onszelf zijn leven we er niet bij dat we hier geen blijvende stad hebben. We leven er niet bij dat we inderdaad maar eenmaal leven en ook maar eenmaal sterven. Moge de Heere veler ogen hiervoor openen. Hij lere alzo de dagen tellen dat men een wijs hart zou mogen gekomen.

Wie door genade den Heere mag vrezen, zal iets beleven van de werkelijkheid dat niemand hier een blijvende stad heeft en rekenen met de dag van sterven en wat daarna komen zal. Dat houdt niet in dat hier de opgelegde taak niet meer vervuld dient te worden. Gods Raad dient uitgediend te worden. De krachten mogen en moeten besteed worden ter ere Gods. De kortstondigheid van het leven zal onder ogen gezien worden. Gods kind zal sterven en begraven worden. Maar hij komt te liggen in een geheiligd graf. Op de jongste dag zal hij weer opstaan. Op de dag van de wederkomst van Christus zal hij opgewekt worden.

Dat is iets waar de gewraakte reclame-uiting niets over zegt. Maar Gods Woord houdt ons dit voor en de belijdenis der Kerk heeft het verwoord. Christus zal wederkomen om te oordelen de levenden en de doden. Hoe zal het dan met u en met mij zijn? Zal de jongste dag een opwekking tot eeuwig afgrijzen zijn of een opwekking tot eeuwige heerlijkheid?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen