Ds. A. van der Heijden 1865-1927

We gaan nu ver terug in de geschiedenis van onze Christelijke Gereformeerde Kerken. Toch kunnen er beslist nog lezers of lezeressen zijn, die Ds. A. van der Heijden hebben horen preken. Als predikant heeft hij in Broek op Langedijk en in Dordt gestaan. In 1909 werd hij geroepen aan de Theologische School. Van die tijd af spreekt men van docent Van der Heijden.

Waddinxveen

Hij werd 10 mei 1865 te Waddinxveen geboren. Hoewel gedoopt in de Nederlands Hervormde Kerk, kwam hij toch niet uit een kerkelijk meelevend gezin. Zijn ouders stuurden hem wel naar een Christelijke school. Adam werd timmerman en wilde het tot bouwkundig opzichter brengen. Reeds als kind had hij diepe indrukken van dood en eeuwigheid. “Op 18-jari-ge leeftijd brak voor hem het uur der minne aan, en bracht de Heere hem door wederbarende genade uit de dood tot het leven. Het Godsgemis werd gekend en beweend; de schuld der zonde klaagde hem aan, maar onder dit alles vertroostte de Heere hem met liefelijke genade.”

Adam vervulde zijn militaire dienst-plicht in de kazerne te Gouda. De Heilige Geest ontledigde hem, om hem daarna als een arm en doemwaardig zondaar met de bedekkende en toegerekende gerechtigheid van Christus te bekleden. Door het geloof ontving hij de wetenschap voor eeuwig van de straf ontheven te zijn. Hij was met een Drieënig God verzoend en smaakte een vrede die alle verstand te boven gaat.

Aanvankelijk zocht hij het bij de “Vrienden der waarheid” in de Nederlands Hervormde Kerk. Vervolgens kwam hij via de Ledeboerianen terecht bij de Christelijke Gereformeerde Kerk.

Op catechisatie

Hij kwam te Waddinxveen bij Ds. C.J.I. Engelbregt op catechisatie. Deze bewogen prediker heeft hem o.a. de liefde tot de zending bijgebracht. Adam is nooit vergeten, hoe Ds. Engelbregt hem dikwijls wees op de kleurlingen (in Zuid-Afrika) onder wie hij zelf had mogen arbeiden.

Van der Heijden vertelde: “Menigmaal beschreef hij ons in levende kleuren al de jammeren en ellende welke hij daar, op elk gebied, onder het blinde heidendom had aanschouwd, en welke ons niet zelden het hart deden breken en een zucht tot hun verlossing en behoud deed slaken.

Maar ook wees hij er vaak op hoe dat menigeen, ja schier ieder tot het Christendom toegebrachte heiden, in liefde, ijver en toewijding aan de Heere en zijn stamgenoten, ons ver achter zich liet, zodat wij tegenover hen niet zelden van schaamte voor de Heere blozen moesten en de bede om vergeving en getrouwheid ons het hart vervulde.”

Het catechisatie-onderwijs van Ds. Engelbregt heeft diepe indruk gemaakt op Adam van der Heijden.

Roeping

Al in zijn militaire diensttijd riep de Heere hem tot predikant. Dit kostte strijd; het timmervak had de liefde van zijn hart. Bovendien zag hij tegen het predikambt op als tegen een berg. Maar de Heere won hem ervoor in, zodat hij zich aanmeldde voor het admissie-examen dat toentertijd werd afgenomen door de provinciale synode. Dit examen werd voor hem een teleurstelling: de commissie van Zuid-Holland wees hem af.

Toen in 1892 de kerkelijke Vereniging van Christelijke Gereformeerden en Dolerenden plaatsvond, behoorde Van der Heijden tot degenen die daar bezwaar tegen hadden. Hij ging niet met de Vereniging mee, maar bleef Christelijk-Gereformeerd.

Mei 1893 schreef hij een brief aan zijn vriend kandidaat P.J.M. de Bruin: “Gaarne zou ik u ontmoeten, want uw begeerte om onder het volk des Heeren te verkeren, is ook de begeerte van mijn ziel.”

In 1894 meldde hij zich opnieuw voor het admissie-examen en werd toegelaten tot de theologische studie. Aan de Theologische School (toen nog in Den Haag) volgde hij colleges van de docenten F.P.L.C. van Lingen en Jac. Wisse.

Het gebeurde wel dat Adam de zondag over naar zijn neef Ds. Pieter van der Heijden te Enkhuizen ging. Op een zaterdagavond zei Pieter tegen zijn neef: “Nu moet jij morgenochtend maar eens voor mij preken, dan ga ik wel in de ouderlingenbank zitten.” En omdat zijn neef Adam heette, zei hij erbij: “Preek maar over: Adam, waar zijt gij?!” Inderdaad heeft student Van der Heijden hierover gepreekt; en wel tot tevredenheid van zijn neef.

In zijn studietijd is Adam ernstig ziek geweest. Hij mocht herstellen, hoewel hij heel zijn verdere leven moeilijk liep en nooit geheel zonder pijn was.

In 1900 werd de studie voltooid. In juni van datzelfde jaar besloot de ker-keraad van de Chr. Geref. Kerk te Broek op Langedijk de gemeente voor te stellen “eenparig de heer Van der Heijden te beroepen”.

Ouderling Kloosterboer werd afgevaardigd naar de examens aan de Theologische School om kandidaat Van der Heijden hun plan bekend te maken.

Broek op Langedijk

Het beroep naar Broek op Langedijk werd aangenomen en zondag 11 november 1900 leidde zijn vriend Ds. P.J.M. de Bruin hem in tot zijn ambtswerk met een preek over 1 Kor. 3:9 waar staat: “Want wij zijn Gods medearbeiders; Gods akkerwerk, Gods gebouw zijt gij.”

1. de gewichtvolle taak

2. de heerlijke plaats

3. de krachtige steun van de evangeliedienaar

Het was een onvergetelijk ogenblik toen de jeugdige dienaar, omringd door de ouderlingen, knielde onder Gods Woord, de geopende Statenbijbel.

In de avonddienst deed hij intrede met een preek over Ef. 6:19 “Wakende met alle gedurigheid en smeking voor al de heiligen en voor mij, opdat mij het Woord gegeven worde in de opening mijns monds met vrijmoedigheid, om de verborgenheid van het evangelie bekend te maken.”

De nieuwe dominee sprak niet van “lering”, maar van “catechisatie”. De kerkeraad bestond in die jaren uit zeven personen. Op de kerkeraadsvergadering nam Ds. van der Heijden royaal de tijd om de belijdeniscatechisanten te ondervragen. De ouderlingen en diakenen mochten eveneens vragen stellen. Vervolgens verwijderden de jongemensen zich even.

Als bleek dat niemand bezwaar had,werden de jongelui toegelaten met een “welkom in de strijd!” Met klem wees Ds. van der Heijden hen op de roeping die ze nu hadden te vervullen. “Dat deze avond een mijlpaal in uw leven moge zijn. En het van achteren moge blijken, dat ge ook aangenomen mocht zijn of worden door Hem Wien ge deze avond hebt beleden. Daartoe zegene u de Heere.”

De belijdeniscatechisanten bedanken Ds. van der Heijden hartelijk voor zijn onderwijs en geduld. En ze vroegen, of de kerkeraadsleden aan hen wilden denken in hun gebed.

In het naburige Opperdoes zocht men te komen tot instituering van een Chr. Geref. Kerk en vanuit Broek op Langedijk werd de helpende hand geboden. Ds. van der Heijden heeft er eerst in een stal gepreekt en de sacramenten bediend. In september 1902 mocht hij het nieuwe kerkgebouw te Opperdoes inwijden.

Te Broek op Langedijk stelde hij voor een zondagsschool op te richten. Dit voorstel zorgde voor een levendig debat op de kerkeraadsvergadering.

In het voorjaar van 1902 kon vanuit Broek op Langedijk in Den Helder een “station” opgericht worden.

Eind september 1902 kwamen de predikanten H. Janssen en M. den Boer op kerkvisitatie in Broek op Langedijk. (De veldprediker was toen ongeveer 30 jaar.) Tot hun blijdschap vonden ze “alle zaken in de beste orde”. Ze wensten dat de Heere overvloedig met Zijn Geest in het midden van de gemeente zou wonen. “Stelle Hij haar tot een stad op een berg en een licht op een kandelaar Zijn Naam ter eer.”

Oktober 1903 bracht de Chr. Geref. Kerk van Dordrecht voor de tweede maal een beroep uit op Ds. van der Heijden. Zondag 3 januari 1904 nam hij afscheid van Broek op Langedijk, waar hij ruim 3 jaar mocht arbeidenl niet zonder zegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen