Afscheid van Ds. H. van der Ham vanZuidland

Ds. Van er Ham nam 19 februari 1997 afscheid van de gemeente van Zuidland, waar hij lange tijd heeft mogen dienen. Na stil gebed, votum en groet werd gezongen Psalm 135:3 en 8. Vervolgens werd de geloofsbelijdenis gelezen. De Schriftlezing was Lucas 8:115. Gezongen werd Psalm 119:7. Er werd een zegen gevraagd over de dienst. Gezongen werd Psalm 25:6 en 7 en er werd gecollecteerd. De tekst voor de prediking was Lucas 8:11 “Dit is nu de gelijkenis: Het zaad is het Woord Gods”. Na ruim dertien en een half jaar gearbeid te hebben in Zuidland nam Ds. Van der Ham met de gelijkenis van de Zaaier afscheid. In deze gelijkenis is sprake van vier soorten hoorders.

1. in de eerste plaats valt er zaad op het pad.

De vogels pikken dat zaad weg.

Het Woord is levend en krachtig, scherpsnijdender dan enig tweesnijdend zwaard. De duivel neemt het Woord weg. Hier worden hoorders getekend die niet buigen, niet geloven en niet zalig worden. Deze hoorders verstaan het gehoorde niet, zij nemen het niet in zich op. Calvijn schrijft dat zij niet de minste smaak in het gehoorde hebben. Erg als het zo bij ons is. Trouwe kerkgang is niet genoeg. Hier worden ons vergeetachtige hoorders getekend. Herkauwen is nodig. Na de kerkdienst kunnen er zoveel kletspraatjes zijn.

Maar u zult rekenschap moeten afleggen van de kerkdienst. Hebt u daar wel over nagedacht? Kent u het schuldbelijden van Psalm 32? Weet u van verootmoediging en bekering? Ik heb met veel gebrek het Woord gebracht. Hebt u het mogen verstaan? Hoe triest als dit niet zo is. Daar kunnen we de Heere de schuld niet van geven. Laat u met God verzoenen. Wat hebben wij de Heere toch nodig, smeek Zijn woord te mogen verstaan.

2. Er valt ook zaad op de steenrots.

Er liggen veel stenen in de akker. Dat stuk van de akker lijkt aanvankelijk warm en goed, maar als de zon gaat branden verdort dit zaad.

Het zaad is niet van tweede kwaliteit, daar ligt de oorzaak niet dat er geen vrucht komt. Het ontbreekt aan voldoende vocht. Hier worden hoorders getekend die terstond vreugde kennen, maar er is geen wortel. Het hart gaat op het eerste gezicht open voor God, men is het eens met de prediking, men spreekt erover. Maar dan komt verzoeking, verdrukking en vervolging. Dit is werkelijkheid in islamitische landen. Maar ook in Nederland word je uitgelachen en kom je er buiten te staan. Wat is er een verslapping en afval. De wortel ontbreekt bij deze hoorders, het zit alleen in het verstand en het gevoel, het hart is niet geraakt. De kanttekening zegt dat er geen vertrouwen op Christus is. Er is wel godsdienst, kennis en blijdschap. Het doet denken aan de vijf dwaze maagden. Hun lampen gingen uit. Tijdgeloof.

Maar waar wortel is wordt het werk Gods niet te niet gedaan. De Heere betoont Zijn trouw aan ontrouwen. Al wankelen bergen en heuvelen, het verbond des vredes zal niet wankelen.

De Heere gedenkt hen die door onweder worden voortgedreven in al wat zij behoeven. “Gij verdrukte, door onweder voortgedrevene, ongetrooste: Zie, Ik zal uw stenen gans sierlijk leggen, en Ik zal u op saffieren grondvesten.”

3. Er valt zaad in het midden van de doornen.

Daar verstikt het. De groei en doorwerking van het Woord wordt geremd.

Bedenk het dat de eeuwigheid komt, dat u een ziel hebt. Het is de mens gezet te sterven en daarna het oordeel. De doornen zijn de zorgvuldigheden van het leven, de rijkdom en de wellusten des levens. Beslommeringen en begeerlijkheden worden hiermee aangeduid. Eerst overheersen de doornen niet zo, later wel. De zorgvuldigheden zijn eten en drinken, kleding, al wat men doet en het reizen. Een vrouw kan helemaal opgaan in het zorgen voor het huisgezin, de man in zijn werk en de auto, jongeren in hun computer. Martha mocht het beleven dat één ding nodig was, zij mocht luisteren naar Christus. Het is een voorrecht de bekommernissen op de Heere te mogen werpen. Wentel uw weg op den Heere, en vertrouw op Hem, Hij zal het maken. Het woord ‘wentelen’ geeft aan dat je iets niet tillen kunt. Zo de HEERE het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan. Rijkdom voert naar het eeuwig verderf. Als je werk het een en al is kost het je je ziel. Die rijk willen worden vallen in vele verzoekingen. De geldgierigheid is een wortel van alle kwaad. Denk aan de rijke jongeling. Hij ging bedroefd weg. Waak tegen het materialisme. Trek de doornen uit. Er is ook sprake van wellusten. Veel kerkmensen doen mee met genot, sex en sensatie. Het is vreselijk om te komen. Smeek dat de Heere de akker vruchtbaar make.

4. Er valt ook zaad in de goede aarde.

Daar is de grond niet verhard, niet ondiep met stenen onder de oppervlakte en zonder doornen. De gelijkenis wil niet zeggen dat driekwart van het zaad verloren gaat en slechts een kwart vrucht draagt.

Wel gaat er een ernstige waarschuwing van de gelijkenis uit.

Van nature zijn we geen goede aarde. We zijn platgetreden pad, steenrots en doornen. Het is de Heere Die het hart bereidt. De Heilige Geest overtuigt van zonde en schuld. Er komt kennis van de ellende, van de verlossing en van de dankbaarheid. Het hart dat hard is wordt vermurwd. De Heere opent wat gesloten is. Er komt door genade een eerlijk en goed hart.

Dit is het tegenovergestelde van arglistig en verdorven. Waar de Heere ontdekt, wordt de verdorvenheid blootgelegd. Het wordt beleden Ik heb gedaan wat kwaad was in Uw oog. Ik ben Gods gunst en heil kwijt. Dan is er niets heerlijker dan verzoend te worden. Het komt tot vruchtdragen door het bloed van Christus. Niemand heeft er recht op. De Heere verlicht het verstand, Hij opent wat gesloten is. Hij vermurwt dat hard is. Hij besnijdt dat onbesneden is. Er ontstaat dorst naar God, heilbegeerte. Er wordt plaatsgemaakt voor Christus. Johannes de Doper sprak het uit: Zie het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt. Alle offers wezen heen naar het Offer, naar het Lam. Christus heeft Zichzelf geofferd, Gods toorn gestild.

De kracht van het sterven van Christus is groot. Hoe lang en zwaar er ook gezondigd is, er is vergeving in het Lam. Hij is een volkomen Zaligmaker. Hij wil het hart openen. De vrucht is onderscheiden: honderd-, zestig- of dertigvoud. Gemeente van Zuidland, het is een voorrecht het Woord te horen en te bewaren.

Heeft het Woord vrucht mogen dragen? Is uw hart, net als het hart van een Lydia geopend onder de prediking?

De Heere geeft wasdom in het leven der Zijnen. Zal in uw leven Gods Naam eeuwig eer ontvangen?

Wat is de vrucht waarover gesproken wordt? De vrucht is ootmoed, zelfverloochening en dienen. Niet heersen en zichzelf handhaven.

Vrucht is strijd tegen de zonde. Schuilen bij Christus in de ark des behouds. Vrucht is geloof en een teer en afhankelijk leven. Zulken zullen zijn gelijk een frisse boom. Klein en groot, jong en oud: ‘t Rechtvaardig volk zal bloeien, gelijk op Libanon.

Dit vers werd gezongen: Psalm 92:7. Het dankgebed werd uitgesproken. Gezongen werd Psalm 90:9 waarna de zegen werd uitgesproken.

Vervolgens kwamen de toespraken:

Ds. P. den Butter sprak namens de classis en als consulent. U hebt niet over uzelf gesproken. Dan had u meer over de Zaaier gezegd.

U zult uw eigen reactie tegenover de verschillende reacties op de prediking gehad hebben. Het is vaak een met tranen zaaien. Er is niet alleen vreugde, maar ook teleurstelling. Er kan strijd en zelfs vertwijfeling zijn. Indien er vrucht mag zijn, is er reden tot zieievreugde. Misschien zal achteraf nog meer vrucht openbaar komen. Ds. Van der Ham werd dank gezegd voor het werk verricht in de classis Rotterdam. Ds. Den Butter was er verwonderd over dat Ds. Van der Ham onder de varenden gaat arbeiden. Dat zal aanpassing en inspanning vereisen.

Ook Paulus heeft tot zeevarenden gesproken. Hij mocht het zeggen: Wiens ben ik Welken ook ik dien. Moge de Heer u sterken. Gemeente van Zuidland, u raakt een zaaier kwijt. Maar de Zaaier blijft. God zegene Zijn Woord, Ds. Van der Ham en zijn gezin, gemeente en kerkenraad. Ouderling P. van Doorn sprak namens kerkenraad en gemeente. Hij dankte hartelijk voor alle arbeid die verricht mocht worden. Oude en nieuwe dingen hebt u naar voren mogen brengen. Nu gaat u arbeiden onder de varenden. Het spreke: ‘Hij, Die u roept is getrouw, Die het ook doen zal’. Afscheid nemen gaat niet zonder pijn. We mogen gelukkig als broeders scheiden. U hebt getrouw mogen arbeiden, er werd nooit tevergeefs een beroep op u gedaan. U hebt ook nog vier boeken geschreven. Ondermeer: “Een wolk van getuigen.” Houd het bij 1834. Ook mevrouw hartelijk dank. U begeleidde de gemeentezang, in dat opzicht stond u boven uw man. Gemeente: ik hoop dat we als een kleine gemeente mogen blijven bestaan. De kerkenraad heeft uw liefde en gebed nodig. De toekomst is verborgen. Hoe zal het zijn in het jaar 2000? De wederkomst zal de grote toekomst zijn.

Ds. Van der Ham bedankte de sprekers. Hij wenste classis en gemeente het goede toe. Hij zei dat hij veel had moeten leren in de gemeente. Veel is meegemaakt. Ingrijpende sterfgevallen vonden plaats.

Bij de Heere is een volheid van troost. Het moge ervaren worden: Eenzaam, maar niet alleen. Ik bewaar goede herinneringen aan de gemeente, het Woord droeg vrucht. Er zijn er die de Heere leerden vrezen, anderen werden verder geleid. Het ga u goed. Na dit dankwoord werd gezongen Psalm 105-3 en 24. Hierna kon afscheid genomen worden van Ds. Van der Ham, zijn vrouw en kinderen. Ook ouderling van Rossum (grootvader van mw. Van der Ham) was op zijn hoge leeftijd in staat dit alles mee te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen