HET ZESDE GEBOD (5)

Zelfmoord

Ook deze zeer ingrijpende zaak komt ter sprake in het boek van ds. R. van Kooten. Hij begint met duidelijk te stellen dat zelfmoord door God verboden is. U kunt in de kranten lezen dat zelfmoord heel veel voorkomt in onze huidige maatschappij. Van Kooten geeft de volgende omschrijving: Bij zelfmoord gaat het om een dood waarbij de mens zelf opzettelijk, direct en bewust handelt. Wanneer iemand niet toerekeningsvatbaar is, noemt de auteur dat geen zelfmoord maar zelfdoding. In het Oude Testament lezen we van koning Saul die zelfmoord pleegde. Per jaar sterven minstens 160.000 mensen door zelfmoord en 2.000.000 doen een zelfmoordpoging. Wat Nederland betreft wordt het aantal zelfmoorden op 2100 per jaar geschat. In de literatuur over zelfmoord lezen we dat 1 op de 60 Nederlanders door zelfmoord om het leven komt en dat 1 op de 25 een poging doet tot zelfmoord en 1 op de 8 zou wel eens de mogelijkheid van zelfmoord overwogen hebben. Het komt meer dan eens voor dat een religieuze sekte massaal zelfmoord pleegt. Men verwacht dan een gelukkiger bestaan te verkrijgen.

Factoren die tot zelfmoord kunnen leiden

Stressvolle gebeurtenissen en omstandigheden spelen een rol. Hierbij kan gedacht worden aan ernstige ziekte, mishandeling of onderdrukking in de directe omgeving en stress door het werk. Aan verschillende pogingen tot zelfmoord ging een verandering van stemming en gedachten vooraf. Hier valt bijvoorbeeld te denken aan een toename van verdriet en hoploosheid. Ook vormen gevoelens van angst, spanning, frustratie, boosheid of schande een rol. Men kan niet meer relativeren: het is zwart of wit. Vaak wordt alcohol of drugs gebruikt voordat iemand zelfmoord pleegt. Velen hebben last van mentale stoornissen. Als een beroemdheid zelfmoord pleegt kan dit worden nagevolgd door bewonderaars. Zelfmoord komt onder alle leeftijden voor, maar neemt wel toe met de leeftijd. Zelfs onder kinderen vindt zelfmoord plaats. Een poging tot zelfmoord is vaak een uiting van wanhoop of een schreeuw om aandacht en hulp. De massamedia laten soms via spelletjes of films zien hoe zelfmoord moet worden gepleegd. Soms speelt vrees voor opname in een verpleeghuis een rol. Ontkerstening is ook een factor van betekenis. Hierdoor is er bij velen een andere waardering gekomen van het begin en het einde van het leven. Zelfmoord wordt als een acceptabele oplossing gezien voor uitzichtloze situaties en maakt onderdeel uit van het zelfbeschikkingsrecht van de mens. De mens meent zelf over zijn eigen leven te kunnen en te mogen beslissen. Een ander heeft daar niets mee te maken. In zogenaamde ‘complete’ gezinnen komt zelfmoord het minste voor. Bij scheiding en éénoudergezinnen komt het vaker voor. Onderzoeken wijzen uit dat persoonlijke Godsvreze heel belangrijk is. Dan mag er immers sprake zijn van vertrouwen op de Heere in de moeiten van het leven.

Behandeling

Behandeling valt in twee soorten uiteen: behandeling na een zelfmoordpoging en behandeling die zelfmoord dient te voorkomen. Vaak is er na een poging tot zelfmoord sprake van lichamelijke schade die behandeld dient te worden. Ook psychologische behandeling is dan noodzakelijk. Vervolgens tracht men van alles te doen om zelfmoord te voorkomen. Het is heel belangrijk een weg te vinden die uit de crisis leidt zodat er een andere mogelijkheid naar voren komt dan zelfmoord.

De Bijbel en zelfmoord

Wat zegt de Bijbel over dit alles? Gods Woord dient immers in alles tot richtsnoer te zijn. De schrijver maakt verschil tussen zelfopoffering en zelfdoding. Simson offerde zichzelf op toen hij wraak wilde nemen op de vijanden van God. Het is ook wel gebeurd dat een vrijgezel zich opofferde in de oorlogstijd om het leven van een man en vader te redden. In Johannes 15:13 wordt gesproken over het leven zetten voor vrienden. Dat is geen zoeken van de dood of een ontvluchten van de problemen van het leven. Het doel is juist een ander of zelfs meerderen van de dood te redden. De Tien Geboden worden al meer losgelaten. Dat is ongetwijfeld een heel belangrijk element. De auteur ziet ook de vraag onder ogen hoe het is met de eeuwige bestemming van hen die zelfmoor plegen. De Bijbel noemt alleen de zonde tegen de Heilige Geest waarvoor geen vergeving is. De daad van de zelfdoding dient veroordeeld te worden, maar dat is wat anders dan de vraag naar het lot van de zelfdoden (blz. 232). Het leven is van God en de mens mag niet eigenmachtig of autonoom over het leven beslissen. Wie zichzelf doodt zondigt tegen God, de naaste en zichzelf. In de Bijbel worden zes gevallen van zelfmoord beschreven: Abimelech (Richt. 9:53-55), koning Saul en zijn wapendrager (1 Sam. 31:3-6), Achitofel de raadsman van Absalom (2 Sam. 17:23), koning Zimri ( 1 Kon. 16:15-20) en Judas (Matth. 27:3-5; Hand. 1:17-20). De Bijbel spreekt hierover heel sober. Bij Zimri wordt duidelijk getekend dat zelfmoord de voltooiing is van een zondig leven. In een noot op blz. 234 lezen we dat Luther en W. Perkins geloofden dat ook kinderen van God zich van het leven konden beroven. Wat het bewaren voor zonde betreft schrijft de auteur dat de Heere in de regel Zijn kinderen bewaart voor moord en echtbreuk en ook voor zelfmoord. Maar er zijn wat grote zonden betreft toch uitzonderingen: David pleegde echtbreuk en moord. Hoe begrijpelijk zelfmoord onder bepaalde omstandigheden ook kan zijn, Gods Woord veroordeelt het duidelijk. De auteur durft niet absoluut te stellen dat iemand die zelfmoord pleegt voor eeuwig verloren is. We hebben het zelf wel eens zo horen verwoorden dat zoals een lichamelijke ziekte iemand naar de dood kan voeren dit ook met een psychische ziekte het geval kan zijn. De auteur pleit ervoor alles aan de Heere over te geven, Die rechtvaardig oordeelt. De auteur is voorzichtig en heeft zijn aarzelingen op dit gebied (blz. 237). Hij wijst er terecht op dat een mens door zelfmoord het heden der genade afsluit. Tot de stokbewaarder werd gezegd: ‘Doe uzelf geen kwaad.’ Dat geldt ieder mens. Hij mag zichzelf geen kwaad doen. Gelukkig is er in onze tijd goede hulpverlening mogelijk, maatschappelijk en geestelijk. We lezen op blz. 239 “Hoe u ook bent vastgelopen, hoe onmogelijk uw situatie ook is, voor de Heere is geen ding onmogelijk.” Hoe zit het wanneer we schuldgevoelens hebben ten aanzien van iemand die zelfmoord heeft gepleegd? Wie eerlijk bij zichzelf moet vaststellen dat hij te weinig aandacht heeft gegeven aan iemand die het heel moeilijk had en zich schuldig voelt, dient zijn schuld voor de Heere te belijden en vergeving te zoeken. We lezen op blz. 240 en 241 “Vraag uzelf af of u uw man of kind in zijn problemen hebt laten stikken of dat u gehandeld hebt naar dat u wist en kon weten. En menselijk komen we er natuurlijk altijd met tekort onderuit. We hadden nog meer kunnen doen. Maar dat is iets anders dan uit egoïsme bewust niet meer hebben willen doen.”

Beoordeling

We zouden willen opmerken dat de auteur ook in het nu beschreven gedeelte van zijn boek veel stof geeft tot overdenking. Hij snijdt een zaak aan waarmee helaas al meer mensen in onze tijd te maken krijgen. We weten dat er ook onder ons verschillend over deze zaak geoordeeld wordt. Maar probeert u eens zich voor te stellen dat het verschrikkelijke feit van zelfmoord plaats zou vinden in uw eigen directe omgeving of zelfs in uw familie of gezin. Ik denk dat we er dan iets van zullen begrijpen dat de auteur voorzichtig is in zijn oordeel en er terecht op wijst dat de Heere over ieder volmaakt rechtvaardig zal oordelen. Daarom is het een goede zaak te smeken alles in Zijn Hand te mogen leggen. Het gebed is ook nodig of de Heere hen wil gedenken die het heel moeilijk hebben en hen ervoor wil bewaren dat zij de hand aan eigen leven zouden slaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen