Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

MEDITATIE ROND HET AVONDMAAL

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

MEDITATIE ROND HET AVONDMAAL

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

We kennen allemaal dit woord wel. Het is bekend als aanduiding van de overdenking, die in vrijwel ieder kerkelijk blad voorkomt, op de eerste pagina. Het is een heel goede zaak, dat we zo onze kerkelijke en geestelijke activiteiten, op koers zetten. We beginnen dan met het Woord van God.

Verder komt dit woord in breder betekenis voor. Neem maar weer de betekenis van: overdenking. De overdenking, of ook wel het mediteren, heeft in het geestelijke leven een belangrijke plaats. Calvijn bijvoorbeeld spreekt in zijn Insitutie over de meditatio van het toekomstige leven.

Nadenken over de eeuwige toekomst van Gods kinderen.

Dit mediteren is van het allergrootste belang. Daarover wilde ik enkele gedachten aan u doorgeven. Ik kwam daar speciaal toe vanwege het Avondmaalsformulier, dat we in onze gemeente dezer dagen lazen in verband met de bediening van het Heilig Avondmaal. Er staat daarin dat we moeten “bedenken” onze zonde en vervloeking. Dit bedenken heeft uiteraard alles te maken met de reeds genoemde meditatie. Toch wordt dit bedenken misschien wel door velen onzer overgeslagen en verwaarloosd. Zo is het mij ook vaak vergaan. We hebben als vaste punten op de agenda van onze stille momenten en tijden staan het gebed en het lezen van goede geestelijke litteratuur. Van ouds echter heeft de meditatie, de overdenking dus, ook een heel wezenlijke plaats ingenomen, naast deze twee belangrijke bestanddelen. Bekende figuren uit de kerkgeschiedenis hebben zich dagelijks uren achtereen ermee beziggehouden. Denk maar aan Bernard van Clairvaux, Thomas a Kempis en anderen. Dit zijn figuren uit een ver en grijs verleden. Zij konden wel hele dagen peinzen en nadenken over het lijden van Christus. Sommigen zelfs zo geconcentreerd dat zij de wonden van het kruislijden van Christus zelf ook vertoonden aan hun handen.

W. à Brakel

Ook onze oudvaders hebben zich, veel meer dan wij, bezig gehouden met deze geestelijke meditatie. Ik noem dan maar Wilhelmus à Brakel. Hij schrijft over de praktijk van het Heilig Avondmaal. Gods kinderen moeten zich, als zij naderen tot het Avondmaal, opsieren of versieren. Zoals mensen uit de wereld zich uitdossen met goud en zilver om er maar zo goed mogelijk uit te zien en zoveel mogelijk indruk te maken.

Die gedachte kwam blijkbaar bij meerderen van Gods kinderen voor. Dr. P. de Vries vertelde in zijn intreepreek in Waarder daarover ook iets, een treffende gedachte die mij later nog bezig hield. In het verhaal werd verteld dat de commissaris van de Koningin het dorp St. Philipsland bezocht. De bekende voorganger ds. Boone was daar ook bij. En de commissaris merkte toen tegen ds. Boone op dat zijn kerkgebouw toch eigenlijk maar een wat povere vertoning maakte. Daarop zei toen Boone: Dat komt, commissaris, omdat de kerk nu niet versierd is. ‘s Zondags is deze kerk versierd, versierd met de kerkgangers, de kinderen Gods, die een zeer rijke uitstraling hebben van het werk des Heeren in hun leven.

Welnu, deze ook hier genoemde versiering komt dan ook bij Brakel voor. IK noem dan een paarzinssneden, die veelvuldig in zijn boeken te vinden zijn. “Klimt met uw gedachten op tot de fontein van alles, de eeuwige verkiezing (.....). Gaat dan van daar tot de beschouwing van het verbond der verlossing (.....). Daalt neder tot de schepping des mensen en tot de verbreking van het verbond der werken en tot de beloften van de Middelaar(....). Dit alles met een stille bedachtzaamheid te overdenken is het werk omtrent de tijd des Avondmaals, in welke men Zijner gedenkt”. Ook bij Petrus Immens komen dergelijke zinnen voor. En ook bij vele anderen.

Onze tijd gunt ons weinig gelegenheid voor deze overdenking. De jacht van onze moderne dagen drijft ons voort en we hollen van het een naar het ander. Onze auto en computer en de moderne huishoudelijke apparaten van de huisvrouw helpen ons daarbij Het levenstempo wordt opgevoerd en opgezweept. Het oude Schriftwoord wordt bevestigd: Wij vliegen daarheen. Daar mogen we ook, rond de komende jaarwisseling, wel eens nadrukkelijk bij stilstaan.

Hoe doorbreken we de jacht van het leven? Men spreekt tegenwoordig wel over “onthaasting”. Eén van de rijke beloften die de Heere Jezus de Zijnen gegeven heeft, spreekt van het rust geven en rust vinden voor uw zielen. Daaraan heeft ieder van Gods kinderen grote behoefte, omdat ook zij zich veelal meegezogen voelen in de maalstroom van de tijd. Panta rei, alles stroomt. Laat in deze moeite dan de christelijke meditatio ons leiden.

Dat houdt dan in dat we eens in de stoel gaan zitten en trachten onszelf over te geven aan hogere gedachten. Dan zult u het volgende wellicht bij uzelf opmerken. Althans, zo vergaat het mij vaak.

De duivel

Als u zich daartoe zet, zal de duivel u met allerlei middelen willen afleiden van deze bezigheid. Dat gebeurt trouwens ook als we in de binnenkamer tot de Heere bidden. En dan zal de duivel juist aankomen met die zaken, die u in het normale leven erg bezig houden. Ze hebben uw aandacht en uw warme belangstelling. Dat zijn de invloeden van buitenaf. De satan heeft absoluut de hand in onze volle agenda.

U denkt dat u het druk hebt, maar het is feitelijk vaak schijn. Al die dingen die zo nodig moeten, behoeven in werkelijkheid lang niet zo nodig als u denkt. Nietwaar, we zeggen toch dat alles gewoon doorgaat, ook als u of ik er niet meer zouden zijn. Onze drukte wordt werkelijk niet alleen veroorzaakt door hoogst noodzakelijke dingen. Ga maar eens na hoeveel er bij staat, waar feitelijk gesproken, niet zo veel dringende behoefte aan is. De moderne mens van deze dagen heeft het druk met en juist ook vanwege zijn vacantie.

In mijn Harderwijker periode zag ik ’s zondagsavonds bij het naar huis gaan vaak de stroom van auto’s naar het Westen, die hun vrije weekend hadden doorgebracht op de Veluwe. Ik dacht dan vaak: als die mensen nu eens rustig de zondag hadden mogen doorbrengen in hun vertrouwde omgeving, dan hadden ze heel veel tijd gehad, die nu opgeslokt wordt door de caravan of de recreatie. De zesdaagse werkweek van vroeger joeg de mensen helemaal niet zo op, als de vele vrije dagen van nu. Zeg nu niet dat de mens daaraan behoefte heeft. Het jaagt ons alleen maar temeer voort. De Heere alleen kan zeggen: Ik zal u rust geven.

Een eerste bedreiging van de meditatio dus is: de koude drukte van de duivel. Van het moderne, haast demonische leven. De tweede bedreiging: een gebrek aan concentratie. Kunnen we ons werkelijk concentreren op het lijden van Christus. Je ervaart menigmaal een groot gebrek op dit terrein. Werkelijk geconcentreerd nadenken over het lijden van Christus, over de feitelijke nood van je leven, het is een gave die de Heere alleen ons geven kan. Zoals Brakel erover schrijft, zo makkelijk gaat het ons niet af. Maar als de Heere het geeft, is het heilzaam.

U zult moeten vaststellen dat u dus over al deze geestelijke zaken wel spreekt, maar dat de inleving ervan vaak ontbreekt. Dat geldt ook voor een dienaar des Woords. De onpeilbaarheid van het lijden van Christus gaat alle begrip te boven. Het is als de oever van de oceaan: het is een ongekende volheid, een immense diepte. Grondeloos. U zult dus ontdekken dat u er meestal maar heel oppervlakkig over spreekt. Dat ervoer ik zelf bij die woorden van het formulier dat de mens zijn zonde en vervloeking moet overdenken. En dan gaat het daarna verder over de toorn Gods. Gaan we daarover nadenken, dan komen we er diep, diep beschaamd onderuit. Wat reken ik daar weinig mee, zult u zeggen. Wat mis ik de ernst van dit alles. Wat praat ik veel zonder iets te zeggen.

Maar, u zult ook ervaren dat dit gezegende nadenken toch een bepaald venster in uw ziel opent. Er komt daardoor toch, als de Heere het geven wil, een zekere verdieping. En die is heilzaam. Zoek daarom uw stoel maar eens op. Kom maar eens tot uzelf. Ds. Riekel zei eens: Hoe wordt Riekel zalig? Met de armen over elkaar in een luie stoel en naar de Heere Jezus zien. Wie hem gekend heeft, weet dat dat geen oppervlakkig praatje was, maar dat het getuigde van diepe inleving. De dichter wist het ook: Ik zal, o God, bepeinzen Uwe wet, in het onderzoek van Uw bevelen waken.

Dit artikel werd u aangeboden door: Bewaar het Pand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 december 2005

Bewaar het pand | 12 Pagina's

MEDITATIE ROND HET AVONDMAAL

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 december 2005

Bewaar het pand | 12 Pagina's