De zuil

Kloosterleven?
Met het eerste model ben ik snel klaar. Kloosters hebben we als Reformatorische groepering nooit gekend. In kloosters leeft men veilig achter dikke kloostermuren. Toch zijn er mensen die aan een klooster denken, als men zich de huidige situatie voorstelt. Refo's zouden zich opsluiten binnen het behaaglijke en knusse leven van de zuil, ver van de wereld. Het lijkt me duidelijk dat onze gezindte daarmee onvoldoende is getypeerd. Onze gezindte leeft niet in een klooster, zeker niet! De zuil is de meest gangbare aanduiding van de Reformatorische wereld. Een zuil is een pilaar of pijler. Zuilen dragen het dak, het gebouw. Er zijn veel meer zuilen. Een liberale, een socialistische, een algemeen christelijke zuil. In al die gevallen echter spreken we niet van zuilen. De Refozuil stut het dak, in dit geval de maatschappij. Laten we het zo opvatten. Je zou ook kunnen spreken van een schaapskooi of een open hof. De schapen dwalen op de heide, maar keren dagelijks terug naar hun veilige basis. Onder de Refozuil verstaan we het geheel van Reformatorische organisaties; we hebben het dan over het Reformatorisch onderwijs, over Ref. zorginstellingen, misschien ook over Ref. politiek, over Ref. vakantieorganisaties. Ook de krant en de omroep zetten zoden aan de Reformatorische dijk. Reken er ook de goede doelen toe, die specifiek vanuit onze gezindte zijn opgezet. Vrij algemeen komen we de mening tegen dat de Refozuil niet veel goeds heeft gebracht. Zijn er redenen om het zo te stellen? Het bezwaar leeft dat we ons door de eigen subcultuur afkeren van de maatschappij. We zijn in onszelf gekeerd. We sluiten ons op en voelen ons veilig. We worden te weinig weerbaar in de strijd tegen de machten. Bekende geluiden, die niet van alle grond ontbloot zijn. In deze visie is de zuil geworden tot een klooster. In die zin voelen we met dit standpunt mee. Het kloosterleven laat de wereld de wereld en keert zich naar binnen om slechts zichzelf te stichten. De zuil is geen klooster. Onze zuil heeft als kenmerk dat we volop in de wereld staan met behoud van eigen organisaties, zoals dat ook met andere groepen in de maatschappij zo is. De vorige keer heb ik al gesteld dat we ons enerzijds houden aan Gods geboden en anderzijds dat we helemaal meedoen met allerlei moderne (technische en sociologische) uitingen. Het gevaar van tweeslachtigheid, eten van twee walletjes. Moet de zuil verdwijnen? We vergissen ons als we zo denken. Ik wil dat met enkele praktische voorbeelden aantonen. Stel dat er geen Reformatorische verzorgingshuizen zouden zijn? Dan moet uw oude moeder onderkomen vinden in een neutrale instelling, waar de hele dag popmuziek gedraaid wordt of waar een algemeen christelijke sfeer hangt, met Sinterklaas en de kerstboom er bij. Als er geen reformatorisch on derwijs zou zijn? Dan wordt de jeugd in de periode waarin ze daarvoor erg vatbaar is, opgevoed en be'invloed vanuit het ongeloofsdenken. Dan komt de oudere schoolgaande jeugd sterk onder de invloed van drugs en internet, nog sterker, veel sterker dan dat nu het geval is. Geen vakantie in eigen sfeer? Met deze slogan worden goede zaken gedaan door allerlei reisorganisaties. Maar denkt u zich in dat u in uw vakantie, die bedoeld is voor uw rust, omringd wordt door de muziek van deze tijd en door de geest van deze tijd. Vakantie betekent voor al te veel mensen de bloemetjes buiten zetten. Dan missen we het grote genoegen om geestverwanten te ontmoeten, met wie we zingen en kerken kunnen; wat zou een vakantie in groepsverband zijn zonder dat? Een krant zonder principe, met seksadvertenties etc. incluis? Op die manier zou de kerk aan grote gevaren blootgesteld zijn. Geen Woord en Daad meer of andere instellingen, waarin we de Iijdende mensheid en de vervolgde christenen steunen? Waar zouden uw giften heengaan? Hoe worden de gelden besteed? Men zegt dan wel dat je dan tenminste weet dat je met het ongeloof en de wereld te maken hebt. Je kunt je daartegen wapenen? Zo rechtvaardigen we soms het lezen van een blad als aDe TelegraaP. Zouden ouders hun kinderen kunnen bewaren, als de stroom van verzoekingen nog sterker zou worden en dan in je eigen huis? U denkt dat het in het Reformatorische denken ook niet alles is? Dat is absoluut en zeker waar. Alleen dit verschil is er: in de kringen der wereld worden allerlei verschijnselen aanvaard en goedgekeurd, terwijl onze instellingen zich ertegen keren. U werpt mij misschien tegen dat ik over de wereld oordeel? Ik oordeel niet zozeer over de wereldling, maar wel over zijn ideologie. Ik ben er nog niet aan toe om hetgeen moeizaam is verworven, op te heffen. Ik vrees dat de overheid dat te zijner tijd wel doen zal.

Het zou kunnen zijn dat men de zuil wil ontvluchten omdat er sympathie is met de wereld. We zijn verlegen met ons eigen standpunt. We staan er eigenlijk niet meer achter. Er is innerlijke vervreemding opgetreden en dat is merkbaar. De zuil brokkelt af; het sponsmodel dient zich aan. We sommen dan de nadelen en de gevaren van de zuilvorming op. Het vuur is gedoofd. Toen het Reformatorisch onderwijs opkwam, had men strakke lijnen. Jongelui uit mijn gemeente in Utrecht konden destijds maar nauwelijks worden aangenomen vanwege verdenking van wereldgelijkvormigheid. Ik ben op vergaderingen van het bestuur geweest om een plaats voor hen te verwerven. Dat is nu heel anders. Nu zijn er blijkens een onlangs gepubliceerd rapport zelfs wel leraren die nauwelijks overtuigd zijn van de uitgangspunten en de identiteit van de school. De EO maakte ruim veertig jaar geleden een heel goede start. Het vuur van toen is niet alleen gedoofd, maar er gelden nu heel andere uitgangs punten. Is er wezenlijk verschil tussen de NCRV en de EO? Er is van binnenuit een uithollingproces ontstaan. De generatie die Jozua niet meer gekend heeft, dreigt zich meer en meer aan te passen. Dit zijn geen algemene waardeoordelen, maar de tendens is er. Een voorbeeld: Op de reeds genoemde jongerenavond was ook de door mij reeds eerder genoemde Franca Treur aanwezig; ze beschrijft in een boek, dat reeds meerdere drukken beleefde, de negatieve ervaringen van een jong meisje dat opgroeit in een gezin dat behoort tot de Geref. Gemeenten. Het lijkt me een vergissing om iemand met die achtergrond uit te nodigen om mee te den ken over de positie van de Geref. Gezindte. Zij heeft het geloof de rug toegekeerd. Een kwetsbare opstelling is goed. Maar wat kunnen we van haar leren? Het kan een keer goed zijn om de argumenten van de wereld te onderzoeken. Maar moeten we nu aan de voeten gaan zitten van iemand, die God en Zijn dienst zo beoordeelt? Ligt hier niet onze zwakte? Voelen we ergens toch wat verwantschap met haar en zijn we het eens met sommige van haar uitgangspunten? Had het niet omgekeerd moeten zijn? Kerkelijke jongeren hebben haar en vele anderen toch zeker iets te zeggen? Hopelijk is dat die avond door sommigen ook gedaan, maar dat doet van de zaak niets af. Deze schrijfster heeft haar zegje toen ook gedaan. Uit een krantenartikel van even geleden leek het te gaan over regels en gebruiken, de Reformatorische folklore, zoals ds. Dekker dat noemt. Maar deze avond zei ze duidelijk dat het daar niet vooral om ging. Het grote verhaal bereikte haar niet. De kerk moet bescheidener zijn. Zuiver postmodern denken. De Bijbel moet dan bescheidener zijn of bescheidener verklaard worden. De tijdgeest ten top. Ook in andere bladen is gretig aandacht besteed aan deze schrijfster. De belijdenis werd ook gehoord dat we haar en haar generatie niet hebben kunnen overtuigen. Dat is erg genoeg. Er bestaat onder ons veel zelfkritiek: we zijn te wettisch, we hechten teveel aan uiterlijkheden, we dragen het geloof niet uit, onze levensstijl is er niet naar, enz. Met volledige erkenning van al deze uitspraken, meen ik toch dat we ons eens moeten afvragen of we er goed aan doen zo te spreken. Ik vrees dat zulke opmerkingen voortkomen uit innerlijke twijfel en onzekerheid. Daar heb ik wel alle begrip voor, maar we mogen daar niet mee voortleven. Integendeel, we hebben de sterke overtuiging nodig dat God onze liefde en ons leven waard is en dat Christus een volkomen Zaligmaker is en dat het geloof en bron van kracht is. Dat is de kracht toch van het geloof? In mijn hart ben ik bang voor de gevolgen, die al deze negatieve opmerkingen losmaken. Staan wij voor de zaak van het Koninkrijk Gods? Zelfkritiek is heel wat anders dan schuldbesef. Dat laatste is broodnodig. Door de gesignaleerde zelfkritiek verandert er niet zo veel. Maar schuldbesef, die waarachtig beleefd wordt, kan onze ogen openen voor de machtige kerkelijke en persoonlijke schuld van deze tijd. Dan moet ik voorop gaan. Ik heb het meer opgemerkt dat ook ik moet erkennen dat wij mede schuld dragen aan het verval van de kerk. Dat thema moeten we oppakken. Want ik merk bij mijzelf dat het nog veel te weinig in mijn leven doorwerkt. Ik hoorde laatst een predikant opmerken dat hij niet in de schuld kon komen voor het verval in Nederland. Hij had dat bij meer kinderen Gods opgemerkt. Ik vrees dat het ten dele waar is, voor velen van ons. Maar is dat niet een verschrikkelijke uitspraak? Heeft de Heere Zijn kerk dan overgegeven? Dat zou toch kunnen? Hebben wij de kerk overgegeven? Israel in de dagen van Simson nam het hun richter kwalijk dat hij zich verzette tegen de Filistijnen? Ze heersen toch over ons? Ze hadden zich daar bij neergelegd. Ze hadden vrede met de status quo. Ze wilden hun red der uitleveren. Zo'n instelling zou vreselijk zijn. Dan wordt de zuil tot een spons.....

Ik stel hier iets tegenover. Een ver slaggeefster van de NOS gaf aan dat 75% van de huizen op Haiti verwoest is en dat 175.000 mensen het leven verloren hebben. Ook was te zien dat de imposante kerk van Port au Prince was getroffen door de aardbeving. Maar merkte deze verslaggeefster op: Het geloof in God staat als een huis. We heb ben kunnen zien en horen dat het geloof in dat getroffen gebied de dragende kracht van de mensen is. Ook werd uitgesproken wat ook gehoord werd na de tsunami in Indonesia, dat deze aardbeving een oordeel op de zonde was. Dat zou ik nooit durven zeggen, maar de diep getroffen bevolking sprak het uit. En stel daar nu de Nederland.se situatie eens tegenover. Had ze zoiets ook van Nederland kun nen zeggen, in een tijd waarin ons geen zodanige rampen hebben getroffen? Of ligt Nederland ook in puin? Is de kerk van ons land ook een ruine? Laten deze vragen ons brengen op de knieen voor het aangezicht van de Heere. Dan zal er ook een ommekeer komen. "Zo zullen wij, de schapen Uwer weide, in eeuwigheid Uw lof, Uw eer verbreiden". Haiti spreekt vaste hoop op God uit en wat doen wij nu? Terug naar de eerste liefde, het oude spoor en het ongeveinsde geloof! Moge de zuil echt een zuil, een pilaar der waarheid zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen