Joas-3

Aan de regeringsperiode van Athalia is op gewelddadige wijze een eind gekomen. Deze dochter van Achab en Izebel, die er haar uiterste best voor gedaan heeft om Juda net zo te verheidensen als haar moeder in Israël gedaan had, is dood. Op de troon in Jeruzalem zit nu de zevenjarige Joas. Een kind dus, zelf nog veel te jong om het volk te besturen. Maar God heeft hem een voogd en leidsman gegeven in de godvrezende priester Jojada. Er breken nu heel andere tijden aan. Gezegende tijden. Tijden van terugkeer tot de dienst des Heeren. Tijden van reformatie.

Reformatie
We moeten eerst nog even terugkomen op de dingen die plaats vonden in nauwe samenhang met de troonsbestijging van Joas. Daar was toen allereerst het sluiten van verbonden. Verbonden, ja, in hec meervoud. Er waren er immers twee. Het ene was een verbond tussen enerzijds de koning en anderzijds het volk. Het volk aanvaardde Joas als koning en Joas nam de plichten op zich om het volk te besturen. Een verbond met horizontale betekenis dus. Het tweede verbond was er een tussen enerzijds de koning en het volk samen en anderzijds de Heere. Een verbond met geestelijke dimensies. Het volk nam, samen met de nieuwe koning, de verplichting op zich om geen andere goden te dienen, maar alleen de Heere te zijn toegewijd. Eigenlijk dus een vernieuwing van al eerder gesloten verbonden en gemaakte afspraken. Dit tweede verbond had natuurlijk heel praktische consequenties. Als die niet getrokken zouden zijn waren de plechtig gemaakte afspraken niet meer dan lippen taal geweest. Welke consequenties? Twee, waarvan de eerste was dat met de afgodendienst radicaal moest worden gebroken en de andere dat de dienst des Heeren in het huis dat Hij verkoren had zou moeten worden hersteld overeenkomstig Gods eigen voorschriften. Die consequenties heeft het volk onder leiding van Jojada gezien en ook getrokken. De volgorde van de gebeurtenissen zullen we ons als volgt moeten voorstellen. Nadat in de tempel Joas was aangewezen als nieuwe koning en nadat Athalia met het zwaard gedood was, is men naar het paleis gegaan om Joas daar op de koninklijke troon te zetten ten teken dat hij nu inderdaad koning is. Toen zijn ook de twee verbonden plechtig gesloten. Met als gevolg grote blijdschap onder het volk. Toen dat alles was gebeurd heeft men gedaan wac nu in hec vervolg op de gemaakte afspraken verwacht mocht worden. Toen heeft men afgerekend met de afgoden dienst en oen is de dienst des Heeren verheven tot de officiele godsdienst in Juda. In Jeruzalem staat een tempel gewijd aan Baal. Ongetwijfeld is die tempel gebouwd onder invloed van Athalia, zoals haar moeder Izebel ervoor gezorgd had dat er in Samaria een soortgelijke tempel gebouwd werd (1 Kon. 16:32). Voor velen zal die tempel al wel eerder een ergernis geweest zijn, maar nu het verbond met de Heere vernieuwd is, beseft iedereen dat dit afgodische heiligdom moet worden afgebroken en dat wel zonder uitstel. Zo gebeurt het. De altaren in de tempel worden vernietigd. De beelden - symbolen van vruchtbaarheid - eveneens. De priester Mattan die op dac moment bezig is met zijn dienstwerk bij de altaren, wordt doodgeslagen. Tenslotte wordt de tempel zelf met de grond gelijk gemaakt. De dodelijke zweer in het volksbestaan wordt uitgesneden. Al te lang is het volk erdoor verziekt geweest. Reformatie kan echter niet bestaan uit negatieve dingen alleen. Behalve de opruiming van wat bij de valse godsdienst behoort, dient ook de ware religie in eer te worden hersteld. Ook dat wordt beseft. Jojada heeft de leiding. Hij begint niet bij het gebouw, maar bij de ambten die in het gebouw worden uitgeoefend. Overeenkomstig de regelingen die in Davids tijd getroffen zijn krijgen de priesters hun plaats in de verschillende afdelingen terug. Zangers, portiers, tempelwachters, slotbewaarders, en dergelijke (vergelijk 1 Kron, 24 w). In de tijden van verval waren deze dingen in wanorde geraakt. De dienst des Heeren is het echter waard dat al les met orde toegaat. Jojada denkt aan alles. Hij heeft grondig studie gemaakt van de regelingen die David indertijd getroffen heeft. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit, dat hij er ook erg in heeft dat in de dienst des Hee ren het gezang een plaats dient te hebben. Uitdrukkelijk wordt dat er door de bijbelschrijver bij verteld. 'Met blijdschap en met gezang' (2 Kron. 23:18). Dat geeft aan alles in de tempeldienst een apart cachet. Zoals ook onze erediensten dat kenmerk behoren te dragen. Wijst ook Paulus daar niet op in Col. 3:16? Daar schrijft hij: 'Leert en vermaant elkander met psalmen en lofzangen en geeste lijke liederen, zingende de Heere met aangenaamheid in uw hart'. Tenslotte is de dienst des Heeren een vreugdevolle dienst, zeker voor hen die het geheim hebben leren verstaan van de verzoening met God in de weg van het offer.

Restauratieplannen
Zo is de reformatie begonnen. De jonge koning heeft er zelf natuurlijk nog niet veel deel in genomen. Daar was hij nog te jong voor. Maar bij het ouder worden komt hij meer en meer tot de overtuiging dat hij zelf ook in deze weg wil gaan. Het onderwijs dat hij van Jojada krijgt draagt vrucht, zodat van hem gezegd kan worden dat hij doet wat recht is in de ogen des Heeren. Er staat weliswaar een beperking bij en wat die beperking betekent zullen we ook nog gewaar worden, maar zolang Jojada leeft en invloed op Joas uitoefent volhardt de koning in het dienen van de Heere. Jojada neemt ook de leiding bij het sluiting van huwelijken van de koning. Hij kiest voor hem twee vrouwen uit. Daarmee zoekt hij te voorkomen dat anderen de koning hierbij zullen beïnvloeden en dat misschien wel op een verkeerde manier. Jojada heeft er oog voor dat de dynastie van David bijna uitgeroeid is. Er moet dus weer nageslacht komen. Mogelijk dat Jojada ook in gedachten heeft dat een grote harem veelal veel schade doet en volstaat hij daarom met Joas twee vrouwen te geven en niet meer. In ieder geval is ook deze regeling van de oude priester een wijze regeling. Op een gegeven moment gaat Joas ertoe over zelf initiatieven te nemen. Hij is volwassen geworden. Hij is gaan beseffen dac hij zelf ook verantwoordelijkheden draagt en niet altijd alleen maar aan de hand van zijn voogd kan lopen. Hij moet zelf ook handelend optreden. En de eerste dingen die hij dan gaat doen borduren voort op datgene waar Jojada hem eerst lei ding bij heeft gegeven: het herstel van de dienst des Heeren. Dae herstel is hard nodig. 2 Kron. 24:7 vertelt dat de zonen van Athalia de tempel geplunderd hebben. Verschillende voorwerpen zijn eruit weggehaald en overgebracht naar de tempel van Baal. Waarom ook niet? Volgens Athalia zou de tempel des Heeren wel helemaal gesloten kunnen worden. Het laat zich verstaan dat in er zo'n tijd ook niet al te veel zorg aan Gods huis is besteed. Het normale noodzakelijke onderhoud vond niet plaats, zodat het gebouw overal gebreken is gaan vertonen. Alles maakte meer en meer een haveloze indruk. Jojada mag dan wel diverse maatregelen genomen hebben om de dienst des Heeren weer te herstellen, die dienst moet nu wel verricht worden in een gebouw dat er erg onverzorgd uitziet. Mag dat zo blijven? Nee, dat mag zo niet blijven. Dat is althans de mening van de koning. En gelijk heeft hij. De dienst des Heeren is een heilige dienst. Het is ook een schone dienst. Daarbij passen alleen maar schone vormen en daar hoort ook een waardig gebouw bij. Dat heeft Joas goed begrepen. Net zo goed als David en Salomo dat ook goed begrepen hadden. Hoe oud Joas was toen hij over deze dingen begon na te denken en of hij hierbij ook invloed van anderen onderging valt niet met zekerheid te zeggen. Wat we wel weten is dat het 'in zijn hart was'. Legde de Heere het daarin? Voelde hij zich van Godswege geroepen om de tempel te gaan herstellen? Deze vragen zullen met 'ja' beantwoord mogen worden. Joas was vol goede voornemens. Zolang hij onder leiding van Jojada stond bleef dat ook zo. Maar er is ook niets op tegen om te zeggen dat het ook helemaal zijn eigen overtuiging was. Althans, in die tijd. Hij meende het. Hij geloofde ook in zijn eigen overtuiging. Wat er in zijn hart is voert hij ook uit. Hij roept priesters en Levieten bijeen en vertelt hun wat zijn plannen zijn. Maar voor de restauratie van de tempel is geld nodig en de vraag is hoe men voor dat doel geld bijeen kan brengen. Joas heeft ook daarvoor een plan bedacht. In Zijn wetten heeft de Heere ervoor gezorgd dat de tempeldienst zal kunnen worden onderhouden. Hij heeft daartoe bronnen van inkomsten aangewezen. Daar valt Joas op terug als hij de priesters en Levieten bijvoorbeeld herinnert aan 'net geld van degenen die overgaan tot de getelden' en ook aan 'het geld van een ieder der personen naar zijn schatting' en tenslotte ook aan 'het geld dat in ieders hart komt' (2 Kon. 12:4). Met het eerste doelt hij op het zogenaamde hoofdgeld of losgeld, dat elke Israëliet moest betalen bij het bereiken van de twintig-jarige leeftijd (Ex. 30:12-16). Het geld van de schatting is het geld dat iemand beloofde bij het afleggen van een bepaalde gelofte waarvan sprake is in Lev. 27:1-8. 'Het geld dat in ieders hart komt' bestaat uit de vrijwillige gaven waartoe iemands hart hem beweegt. Welnu, de priesters en Levieten moeten er nauwkeurig op toezien dat deze inkomsten ook metterdaad binnenkomen. Daartoe moeten ze het land ingaan en met name bij hun bekenden aandringen op het nakomen van deze wettelijke verplichtingen. Van dat geld moeten ze dan de noodzakelijke herstelwerkzaamheden in de tem pel laten verrichten. Zodra er weer wat ontvangen is moet het aan het restauratiewerk besteed worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen