De Schoolkwestie - pagina 13

Zoodra dit fantoom ten tooneele komt, vergeten ze hun onderlinge verdeeldheid, zoo zelfs dat Mr. Van Houten, wiens stelsel hem tot pleitbezorger der vrije school moest maken, met pak en zak naar de voorstanders van het Staatsalvermogen overloopt. Het V a d e r l a n d verkeert bij deze zwenking ongetwijfeld in gunstiger positie dan de andere bladen, die door hun verleden aan het nu verlaten stelsel verbonden zijn. Of ging het beweren ook dezer bladen op, dat ze thans niets anders dan vroeger bedoelen, er zou slechts uit blijken, dat Mr. Groen van Prinsterer goed had gezien, toen hij zijn anti-revolutionairen leerde, dat er bij het liberale schoolwetsysteem een leer binnens- en een leer buitenskamers was. Buitenskamers het stelsel der vrije concurrentie. Binnenskamers het stelsel van liberaliseering der natie, o p ' s Lands kosten, in de valschelijk dusgenaamde neutrale school.

De B a l a n s . Alle concurrentie berust op de theorie van de Balans met haar twee schalen. Br is een schaal rechts, er is een schaal links, en naar gelang het tongetje, naar u toe of van u af blijvend, door het huisje zwikt, heeft de schaal die overslaat, de andere volkomen in baar macht; tenzij deze op haar beurt door bijvoeging van nieuw gewicht het tegen de machtiger ophaalt. Denk u in dat beeld den strijd tusschen de Staatsschool en do Vrije School, en drie gevallen zijn denkbaar: 1. Of dat de evenaar in het huisje staat; dan is de Staatsschool in even gunstige of ongunstige conditie als de Vrije. 2. Of do evenaar zwikt een tiental graden nu her- dan derwaarts; dan gaat het beurtelings, met de ééne school nu, met de andere straks, op en neer. 3. Of de balans blijft schuins staan, doordien de lichtere schaal het tegen de zwaardere niet meer kan ophalen; dan houdt de eigenlijke concurrentie tusschen beide scholen op. Van Anti-revolutionnaire zijde nu is steeds beweerd, dat we sinds 1857 nooit anders dan in het laatste geval verkeerd hebben. De schaal, waarin het Openbaar onderwijs ligt, was met zóóveel privilegiën en rollen gouds overladen, dat de schaal waarin de Vrije School gelegd was, aan de nok van een bijna rechtstandig getrokken balans schier hopeloos hing te wiegelen. Dat heette dan de vrije Concurrentie, die ons gegund was. Die toestand is onhoudbaar. Daarin moet verandering komen. Zoo gaat het niet langer! Goed, zeggen onze Liberalen! We zullen u aan verandering helpen, en op de Staatsschool nogmaals zooveel rollen gouds stapelen, dat uw schaal met de Vrije School zelfs dat wiegelen in de hoogte verleert! Lees wat een liberaal orgaan nog gisteren schreef: IEDERE

VERBETERING

EN

UITBREIDING

VAN

HET

STAATSONDERWIJS

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen