Reformeeren, niet separeeren - pagina 17

15 „Bijna een halve eeuw ging sedert 1838 voorbij. Kan de toestand als gewijzigd worden beschouwd ? Ook bij erkenning van lieflijke verschijningen, vermag dit niet te worden beweerd." Werden enkele artikelen minder gunstig, andere gunstiger, in beginsel bleef de toestand gelijk. Gij hebt er wel, die zeggen dat het veel ei-ger is geworden ; anderen staan daar tegenover, die grond meenen te hebben om van verbetering te spreken. Dat het nu juist in de laatste jaren, b. v. na 1852, meer gebleken was, dat methode één doodliep is niet duidelijk; velen zeiden het met verandering van een enkele letter n.1. dat die methode doorliep. En onder deze bijna allen, die nu doleeren. De bestuursmacht was de wederpartij van Verhoeff en van Van Ronkel; van Gunning en van Bronsveld; van Kuyper en van Ploos van A m s t e l ; j a zelfs een tijdlang van vele Groningers. De onwettigheid van de bestuursregeling werd beleden ; de gereformeerden spraken het u i t : reformatie is noodig, het statuut van 1816 moet de wereld uitgeholpen. Maar op welke wijze ? Groen en alle Gereformeerden in het Genootschap hadden hun antwoord; De Cock en al de afgescheidenen hadden het hunne. Groen zag niet — en hij zag veel! — dat het eene absolute tegenstelling w a s : Gods Woord öf de Reglementen ! Vergeet hierbij niet, dat hij wel wist, wat de Afscheiding wilde. Methode drie zag hij zeker zoo goed als iemand onzer en dat hij met methode twee onbekend was, durf ik niet denken. En toch bleef hy op de lijn, op welke liy dadelijk stond, tegenover de afscheiding. Dat hij nu in smadelijke onderworpenheid aan menschen leefde en stierf; dat hy in ongehoorzaamheid aan Gods Woord menschelijke inzettingen eerde, kan toch kwalijk beweerd. Dat hy eigenlyk geen moed bezat of dat „zondige gebondenheid aan den Mammon, hem belette voort te treden" wie zal het zeggen ? Maar wie ook dit zeggen van zoovele godzalige leeraren en gemeenteleden, dat ze in ongehoorzaamheid jaren lang leefden, zonder deze zonde te zien en dus te belijden? Hier zat de gansche beschouwing van den kerkelyken toestand achter ; zij zagen de Herv. kerk niet als Babel en de absolute tegenstelling, die in '86 gemaakt is, viel evenmin onder hun oog en voelden ze niet in hunne conscientie. Die tegenstelling deugt niet. Zij gaven wel toe, dat de organisatie onwettig was, zij streden tegen de Bestuursmacht, doch

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen