Christus, Koning ook op het erf der wetenschap - pagina 11

Zes duizend Caroli-gulden zouden voor deze stichting noodig zijn, „die, op believen der Staten, zouden gevonden mogen worden, de eene lielft binnen de landen van Zuid-Holland en de andere helft bij die van Zeeland en Noord-Holland, elk tot vijftienhonderd gelijke guldens, te vinden uit de geestelijke en der kerken goederen". De Staten talmden niet lang met hun besluit.Den 2en Januari werd de missive des Prinsen gelezen en den volgenden dag werd besloten tot de oprichting eener hoogeschool te Leiden. In den brief, dien de Staten daarop aan den Prins schreven, om hem met hunne beslissing bekend te maken, verklaarden zij, „dat het huns bedunkens best zou zijn, vooreerst te beginnen van het onderwijs in de wijsbegeerte en de redekunst, mitsgaders in de Latijnsche, G-rieksche en Hebreeuwsche talen, en daarbenevens van dat in de godgeleerdheid, waartoe zij verhoopten eenige leeraren te zullen vinden, voor een begin alleenlijk, totdat de Prins op eenige betere en vermaarde doctoren zou hebben gedacht en die voorgedragen". Ten slotte betuigden zij, dat zij niet twijfelden, of „zulk een Goddelijk werk zou van dage tot dage wassen en groeien door de hand van den Almogende". Het octrooi der universiteitsstichting verscheen den 6en Januari 1575, op naam van koning Filips I I , dien men nog steeds als wettigen heer der Nederlanden bleef erkennen. Daarin heet het: „ Alzoo wij bevinden, dat, tengevolge van de tegenwoordige en langdurige krijgsberoerten binnen onzen lande en graafschap van Holland en Zeeland, alle goede institutie, leering en stichting der jeugd en de oefening daarvan in wetenschap en vrije kunsten geheel en al is vergeten en nu eenige jaren achteruitgesteld, en dat de ingezetenen dier landen, vreezende eensdeels de zware onkosten, eensdeels de gevaren, waarin zij en hunne kinderen zouden kunnen geraken, indien zij hunne kinderen tot eenige studie en ter schole zouden moeten zenden in eenige universiteit van onze andere landen en provinciën; inzonderheid tengevolge van de verscheidenheid of onderscheid in de religie en de oefening daarvan, dewelke, wat Holland en Zeeland aangaat, met de andere provinciën niet verdragende of overeenkomende zijn. Behalve ook, dat alle onvrede, twist en vijandschap door den hertog van Alva met zijne aanhangers, vijanden der landen van Holland en Zeeland, tusschendeingezetenen van onze voorz. landen en provinciën wederzijds verwekt en gemaakt, niet zoo haast, tot ieders genoegen, beslecht en weggenomen zou kunnen worden, in dier voege, dat, bij lang oponthoud en gebrek aan goed onderwijs, leering, discipline en oefening der jongeren in onze voorz. landen van Hol-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen