Christus, Koning ook op het erf der wetenschap - pagina 42

niet uit. Vooreerst heerschte er naijver tusschen de verschillende kwartieren, en vervolgens waren de kwartieren zeiven nog verdeeld, aangezien van de twee leden der vergaderingen, de steden en do ridderschap, de laatstgenoemde grootendeels Roomsch was en dus niet veel lust toonde, voor een Gereformeerde school gelden toe te staan. Gelukkig kwam prins Maurits, die zeer veel hart had voor de wetenschap, Harderwijk te hulp. Aan zijn invloed was het dan ook te danken, dat de Staten van het Yeluwsche kwartier besloten tot de oprichting der illustre school, waarvan de Prins hun in ] 600 schreef, dat hij niet kon nalaten, ze „in deze loffelijke voornemens te prijzen, als wezende het eenige, bekwaamste en zekerste middel, waarbij hun en hunnen nakomelingen niet alleen in politieke regeering, maar ook tot voortplanting en onderhouding der Christelijke, ware religie gediend zullen mogen worden". In Februari 1600 werd de opening der school bekend gemaakt en in Juni stelden de Staten van de Veluwe de middelen tot haar onderhoud vast. Aan deze school werd een voorbereidende verbonden, waarin Latijn en Grieksch, redeneer-en redekunde werd geleerd. Eerst als dit onderwijs was doorloopen, konden de leerlingen hunne studiën aan de hoogere school voortzetten in de godgeleerdheid, de rechtsgeleerdheid, de wijsbegeerte en het Grieksch, later ook in de medicijnen. De eerste hoogleeraren waren Antonius Thysius, Jacobus Varnerius, Johannes Izaakszoon Pontanus. Een schoolraad, bestaande uit twee burgemeesters, één predikant der stad, de hoogleeraren der illustre school en den rector der voorbereidende school, had het bestuur over de stichting en de uitoefening der tucht; aan curatoren werd opgedragen het oppertoezicht op beide scholen te houden en de hoogleeraren te benoemen en te beschermen; een bevoorrechte rechtbank werd ingevoerd; een hospitium kwam tot stand. Naar mannen van naam werd door de curatoren steeds met voorzichtigheid omgezien, en zij slaagden goed. Denkt slechts aan den beroemden kenner der Hebreeuwsche taal Constantijn L' Empereur, de vermaarde rechtsgeleerden Antonius Mattheus en Lambertus Goris, den grooten letterkundige Jac. Zevecot, den geleerden theoloog Johannes Kloppenburgh, den vermaarden geneeskundige Antonius Deusing. Om hunne bezoldiging hadden anders deze mannen niet naar Harderwijk te gaan, want die was niet hoog, van 550— 650 gulden, soms met een vrije woning en eenigen vrijdom van lasten. Ofschoon er van het getal studenten in Harderwijks illustre school nergens sprake is, schijnt het toch aanmerkelijk te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen