Niet bij elkander houden, maar uit den grond opbouwen - pagina 10

10 beide overtuigingen (*) sluiten elkander uit. De ernstige „moderne" mag voor den zuiveren godsdienst den z. i. onwaren historischen vorm waarin de „orthodoxen" hem beknellen, niet onverschillig achten, en vindt ook de „orthodoxen" meestal z e d e 1 ij k-verkeerd; en wederkeerig oordeelt de zachtmoedige, maar ernstige „orthodoxe" over den „moderne" evenzoo (**). Elke poging om beiden bij e l k a a r t e h o u d e n , om hen naast elkander in de Kerk te doen leven bij wederzijdsche erkenning van gelijk recht des anderen, strijdt dus tegen de waardigheid van beiden. Men ziet dit duidelijk zoodra men afziet van de praktijk, die door duizend omstandigheden de werking der overtuigingen onzeker maakt, om den blik tot het G e h e e l der Kerk en tot den gang der historie te verheffen. Dan ziet men hoe, terwijl de individuen om allerlei redenen met elkaar in vrede leven, de groote groepen in het volksleven om dit verschil van overtuiging ten bloede toe strijden. Daarom is onze bede tot onze „orthodoxe" en „moderne" broeders, dat wij n i e t l a n g e r t r a c h t e n bij e l k a n d e r t e h o u d e n , m a a r - b e g i n n e n m o g e n uit den g r o n d op te b o u w e n . Hoe zal dit kunnen geschieden? Niet door pogingen om allen tevreden te stellen: die werken en voeden slechts verzwakking en wrevel. Maar door het geschil oprecht als onvereffenbaar te erkennen, (*) N a t u u r l i j k h i e r s l e c h t s i n h o o f d t r e k k e n a a n g e g e v e n , z o n d e r op de v e l e s c h a k e e r i n g e n te l e t t e n . (**) H e t p e r s o o n l i j k v e r k e e r der i n d i v i d u e n m e t e l k a n d e r l o v e r t vele

uitzonderingen.

Maar

over

het

geheel

ziet inen i n

de

„ o r t h o d o x e " d a g b l a d e n de „ m o d e r n e n " als l i c h t z i n n i g , h e t h e i l i g e v e r a c h t e n d , g o d d e l o o s — e n i n de „ m o d e r n e " de „ o r t h o d o x e n " als o n v e r d r a a g z a a m , h e e r s c h z u c h t i g , o n k u n d i g , h o o g m o e d i g of g e v e i n s d voorgesteld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen