Samenwerking - pagina 5

En toch is dit verzoenend streven aan den leider slechts zeer ten deele gelukt. Naarmate de beginselen ook op het terrein van liet Christelijk onderwijs doorwerkten, gingen de vrienden steeds verder uiteen. Groen zelf zag steeds duidelijker de noodzakelijkheid in, om uit zijne geloofsbelijdenis eene politieke gedachte af te leiden en op dien grondslag tot de vorming eener zelfstandige partij te komen. Vooral na de teleurstelling met van der Brugghen in 1 8 5 7 , door die met van Zuylen in 1 8 6 6 gevolgd, kwam hij met een eigen, belijnd program voor den dag. Maar toen ook werd hij door velen verlaten, die van partijvorming afkeerig waren, en in de politiek liefst met de Conservatieven samengingen. Doch de veldheer hield stand, desnoods zonder leger. Uit de omarming der Conservatieven maakte hij de Antirevolutionairen los en deed ze sterkte zoeken in hun isolement. En na zijn aftreden werd deze louteringsarbeid door zijn opvolger in een tiental jaren, van 1 8 7 1 tot 1 8 8 1 , voortgezet en voltooid. In die merkwaardige periode is de strijd gestreden tegen alle fusie van Antirevolutionairen, Conservatieven en Roomschen. Alle ongezonde Triple-alliantic-politiek, alle valsche partij formatie op een algenieen-protestantschen of vaag-christelijken grondslag is toen met groote beginselvastheid veroordeeld en afgewezen. En de Antirevolutionairen kwamen uit dien strijd, met een eigen dagblad en kleine pers, met een onderscheiden program van beginselen en van actie, met een Centraal-Comité en een aantal aangesloten Kiesvereenigingen, als eene zelfstandige, bewonderenswaardig georganiseerde partij voor den dag. Maar hoe onbestrijdbaai' hare zelfstandigheid, hoe uitnemend hare organisatie ook was, zij bleef toch klein en zwak. Alleen kon ze weinig beginnen, Roomschen en Liberalen waren veel machtiger dan zij. Winste voor hare beginselen en voor de toepassing daarvan op het staatsleven was er dan alleen te behalen, als zij in bondgenootschap met anderen trad. Zoo kwam het denkbeeld van samenwerking op. Het was al uitgesproken en uitgewerkt in de jaren 1 8 7 0 e n ' 7 1 . Maar eerst na 1881, toen de zelfstandigheid der Antirevolutionaire partij een feit en het gevaar voor fusie voorbij was, scheen de tijd voor toepassing gekomen te zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen