Dr. A. Kuyper in zijn beteekenis voor de politieke ontwikkeling van het Nederlandsche volk - pagina 8

9 merking, dat geen dezer corrypheeën de gave bezat om in die mate zijn woord populair en verstaanbaar te doen klinken, dat het volk in al zijn rangen en standen er door gevormd kon worden. Thorbecke was staatsman. Niets meer, niets anders. Daarbij in zekeren zin autocraat, te hoog zich gevoelende om zich te geven aan den kleinen burgerstand, aan den werkman. Groen gevoelde zich wel terdege tot het volk in al zijn rangen, ook dus tot de «kleine luyden», aangetrokken; doch hij miste het talent om door zijn woord het volk in breeden kring om zich te verzamelen. Noch Thorbecke noch Groen heeft dan ook in den eigenleken zin van het woord rechtstreeks contact met het volk gehad. Is nu hiermede niet voor een ieder duidelijk gemaakt, dat Dr. Kuyper voor het Nederlandsche volk toch nog van een andere beteekenis is dan zijn twee groote voorgangers ? Op zijn wetenschap en geleerdheid dingt niemand af. Zijn overtuiging is ongetwijfeld niet minder krachtig dan die van deze beide historische Nederlanders. Doch Dr. Kuyper onderscheidt zich hierin van deze beide groote mannen, dat wat hij schrijft doordringt tot in de huiskamer van den kleinen man, dat zijn woord alzoo niet slechts invloed heeft in den kring van aanzienlijken en geleerden, maar bovenal vormend is geweest en nog is voor den gewonen burgerman en den werkman, aan wiens ontwikkeling en vooral politieke ontwikkeling een 35tal jaren geleden weinig of in 't geheel niet gedacht werd. Hierop mag wel eens de aandacht gevestigd worden; want niet te ontkennen is het feit, dat de mannen van beteekenis uit de dagen van Thorbecke en Groen zich weinig of niet inlieten met de politieke vorming van hen, die toen onmondig waren en alzoo behoorden tot de breede schare van «het Volk achter de kiezers». Die nalatigheid nu zou zich stellig, en dat niet eens na vele jaren, gewroken hebben bij het strooien van de zaden van ontevredenheid, indien niet de invloed van het woord van Dr. Kuyper op de «kleine luyden» — die dan toch de groote meerderheid der natie uitmaken — zich krachtig had doen gevoelen. In dien zin kan dan ook gezegd worden, dat Dr. Kuyper heeft moeten goed maken — en dit dan ook

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen