Beginselen en eischen - pagina 82

-

80

-

genezing zoekt, wordt door het verkeerde beginsel meegesleept, en ziet zich telkens gedwongen den prijs te betalen, die voor het niet verstoren van de orde zal worden geëischt. Toch blijkt telkens voor velen de verleiding groot om dat spoor in te slaan. Met een beroep op de zoo menigwerf verkondigde, en immers niet te betwisten, stelling, dat in elke dwaling een stuk waarheid steekt, waaraan zij hare kracht ontleent. En daarom — meent men dan toch niet het geheele systema te kunnen verwerpen, en als betoon van verstandig beleid althans iets daarvan te moeten aanvaarden. Ach, dit is geen wijsheid. Wie zoo spreekt, dien hapert het maar al te dikwijls aan moed om met beslistheid positie te nemen; dien mangelt maar al te zeer de noodige vastheid onder den voet; dien drong wellicht zelf de doling reeds te diep in het bloed. Wat over de kracht der dwaling door de waarheid, waarmee zij gemengd is, gezegd wordt, moet in geheel andere richting worden toegepast. Gelijk ook dit door G r o e n v a n P r i n s t e r e r in 1 8 5 3 zoo juist werd aangegeven, als hij zeide: „Ik ben geen socialist; ik heb een weerzin tegen het socialisme; maar niet alles is afgedaan met dergelijke algemeene betuigingen. Ook thans moet men de valsche systemata met de waarheid zelve bestrijden die in de dwaling gemengd is en haar kracht geeft, en men behoort naar verbetering te trachten ook van materiele toestanden wier verkeerdheid den invloed der dwaling verdubbelt. „Tegen die socialistische begrippen lette men op den inderdaad kommerlijken toestand der lagere bevolking; men zij gedachtig aan het nadeel hetwelk de hoogere standen door zedebederf en valsche wetenschap bij het volk hebben gesticht. Men zij op eene tegenovergestelde werking bedacht." 1) Men moet niet om de waarheid, die met de dwaling verbonden is, een stuk der valsche systemen overnemen, maar de waarheid, waaraan zich die valsche systemen vastklampen, erkennen, doch zonder iets van de dwaling over te nemen. Veeleer

!) Adviezen,

dl. II, bl. 571.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen