Kennen en kunnen. De nieuwe opvoeding. Eenheid. Wetenschap en dogma. - pagina 13

14 E n het moet erkend worden dat er in dit opzicht veel gezondigd is; dat er, bij ons te lande vooral in de achttiende eeuw, niet genoeg bij het onderwijs gevraagd werd of de leerling naar de mate van zijn verstand ook begreep wat hij moest leeren. Natuurlijk zal geen verstandig mensch zulk leeren verdedigen en een bot napraten voor kennis houden. Maar weest voorzichtig! Er schuilt bij hen die over dat d o m m e van buiten leeren zoo klagen, maar al te dikwijls een adder onder het riet. D e klachten zijn begonnen naar aanleiding van het godsdienstonderwijs, in later tijd en ook thans nog in het bijzonder met het oog op den Catechismus. Reeds in de dagen van Calvijn begint de twijfelaar Montaigne de zoogenaamde verstandsontwikkeling in tegenstelling met het van buiten leeren op den voorgrond te stellen. Er bestaat een samenhang tusschen zijn scepticisme en dezen paedagogischen eisch. Het Engelsche deïsme volgt, en straks de beginselen van het ongeloof, die in de periode der Fransche revolutie zich van zoovele geesten meester maken. Dit is de zaak: m e n wil geen geopenbaarde waar heid, m e n wil niet eene leerstellige kennis; zélf "onderzoeken, zélf bepalen wat is en wat niet is; de mensch wil autonoom zijn. Z ó ó is de loop der dingen geweest. Eerst de Catechismus over boord, straks alle leerstellingen, dan de theologie, weldra alle metaphysica en alles wat boven de zinnelijke waarneming uitgaat. In l

een Duitsch boek, dat in dit jaar het licht zag, ) over

') D i e n e u e Erziehung, v o n Dr. Heinrich Pudor. Leipzig 1 9 0 2 , blz. 13.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen