De Scheiding en de Gereformeerde gezindheid 1834-1934 - pagina 11

In dat licht moet de scheiding, die steeds latent werkt, worden gezien. Als Willem 1 de synodale organisatie niet opgelegd had, zou er ook eene scheiding zijn geboren. Ik zal het u bewijzen. Het is in dit jaar juist twee eeuwen geleden, dat Comrie proponent werd, een eeuw voor het jaar der scheiding. Comrie kent reeds hetzelfde conflict over de verwording in de leer niet der 'Kerk, maar der dienaren, die over haar heerschten. Hoort hoe het Examen van het ontwerp van Tolerantie a a n v a n g t : „Wandelende tot eene matige uitspanning van mijne Ziel en Lichaam en gekomen aan een plaats, van welk ik een wijd uitgestrekt gezicht had van Nederlands Zion, viel mijn aandacht op dat heerlijk Gestichte en ik bleef staan om deszelfs toestand te bespieden, de Toorens te tellen en de Vestinge van deze Stad Gods te beschouwen: of mogelijk derzelver uiterlijke sterkte mij mochte troosten onder het innerlijk verval van hare Gemeinten, die dagelijks meer bedorven w o r d door toenemende zonden en duizenderley praktijken en vonden om de herten van Godt en van de eenvoudigheid, die in Christus is, te vervreemden en tot andere zeden en maximen over te brengen, die onze Godtvrugtige Vaderen niet wilden dulden". Zoo spreekt Comrie. En als had hij onze dagen gekend, klaagt ook hij over ,jonge mannen, nijverder dan de Mieren, bedektelijk bezig Zions muren te ondermijnen". Zie hier dus een e e u w voor de scheiding hetzelfde conflict, dat niet slechts in 1834, maar ook heden ten dage nog precies zoo zich voortzet. Verstaat het dus zoo: In den strijd met den tijdgeest is scheiding slechts één der openbaringen van die worsteling. Reeds Comrie voert den kamp om het werkelijk gezag der belijdenis. Hij wil geene tolerantie, geen compromis met hen, die meenden, „dat de ingang in ons Zion te nauw was", die het gezag van Dordt verwierpen, die „rekkelijker" regels wilden en ruimer geloofsartikelen om allerlei richtingen in broederschap te ontvangen x ). Zoo !) Examen van het ontwerp van Tolerantie, om de leere in de Dordrechtse Synode Anno 1619 vastgesteld met de veroordeelde Leere der Remonstranten te verenigen. Voorgesteld in eenige samenspraken, door een genootschap van voorstanders der Nederlandse Formulieren van eenigheid geschreven, tot versterking van de Liefhebbers der Waarheid, om door de vleijende naamen van Liefde en verdraagzaamheid van de suiverheid des Evangeliums niet afgeleid te worden. Amsterdam, Bij Nicolaas Bijl, Boekverkooper op den Nieu-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen