Van den Duitschen kerkstrijd - pagina 3

Van den Duitschen Kerkstrijd Wij bespreken hier nagenoeg uitsluitend den strijd in en om de Duitsche Evangelische kerk, niet omdat we den strijd in en om de Roomsch-Katholieke kerk minder belangrijk achten, maar omdat deze zoo totaal anders is, dat ze niet onder dezen éénen titel goedschiks behandeld kan worden en bovendien eigenlijk geen „kerkstrijd" is, doch een strijd tusschen staat en kerk. Om te weten, waar het in den kerkstrijd om gaat, moet eerst de historie spreken. De toestand van vóór 1933

Vóór 1933 was de Duitsche Evangelische kerk in een ellendigen toestand. De meerderheid vooreerst der Duitsche Protestanten behoorde tot de nog steeds bestaande, zeer logge, „Evangelische kerk der Oud-Pruissisohe Unie", die alle provincies van 'het oude Pruisen omvat en 22 millioen evangelischen telt. Deze Oud-Pruissische Uniekerk, de „Unionskerk" meest genoemd, 'heeft nu (helaas) reeds vier jaren revolutie overleefd. Haar karakter is bet compromis. Ze omvat wel in meerderheid Luthersche gemeenten, maar ook de presbyteriaansche provincies Westfalen en Rijnland, ook het Gereformeerde Wuppertal. Recht Luthersch kan ze niet zijn, want ze moet aan alle niet-Lutherschen (Calvinisten) binnen haar muren een eerlijke „Unionsplaats" geven en blijven geven. Hervormd, Calvinistisch of Gereformeerd kan ze ook niet zijn, want in alle kerkelijke besturen hebben de Lutherschen de meerderheid. Ze is „noch vleesch, noch visch" en is den rechten confessioneel een doorn in het oog. Haar Union is een goede honderd jaar geleden uit politiek geboren. Ze is staatscreatuur, op een wijze als het nationaal-socialisme nooit overtreffen zal en de politiek beheerschte haar tot op dezen tijd. Keizer Wilhelm was ook haar opperste bisschop. Men h-ou de goed in het oog, dat alle uit den kerkstrijd bekende „provincies", Rijnland met het Saargebied, Westfalen, Brandenburg, Saksen, Silezië, enz., ook het Gereformeerde Wuppertal, zulke Oud-Pruissische Unionskerk-pro-

vincies

zijn.

Naast de groote, door de staatspolitiek eenmaal tot een eenheid gesmede Oude-Pruissische Uniekerk stonden, en staan ten deele betrekkelijk nog, de andere 27 landskerken. Van deze 27 landskerken zijn er enkele groot, o.a. de kerken van Beieren, Wurtemberg, Baden, Hannover, Saksen (men lette er op; er is tweeërlei Saksen), Mecklenburg. De meeste zijn klein, soms zeer klein. In deze 27 landskerken vindt men de zuivere Luthersche kerken ('waartoe de groote, 22 millioen zielen tellende Pruissische kerk dus niet behoort). Onder deze 27 vindt men ook één georganiseerde Hervormde (Gereformeerde) kerk, de Reformierte landskerk van Hannover en Oost-Friesland (en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen