Redevoeringen - pagina 29

Dit alles schijnt voor Nederland ondenkbaar. En het is ook d e n k b a a r indien het Nederlandsche volk zich bewust blijft van den on ü "k n cchat dien het in zijn historische staatsinstellingen, in zijn c o n s t i t u t i o n e e l monarchie bovenal, bezit. Maar dat is dan ook een volstrekt onafwijsbare voorwaarde, voor het behoud van hetgeen wij hebben, voor een krachtig verweer tegen hetgeen we niet beqeeren omdat we het nieuwe, dat aangeprezen wordt, voor ons volk een ramp zouden achten. Zonder een helder begrip waarom het bij dit alles gaat, zonder bewuste activiteit bij het verweer, kan er ook te onzent van immuniteit tegen dit gevaar niet worden gesproken. Immers men heeft hier niet te doen met een gril van een of andere bijzondere persoonlijkheid, men heeft evenmin te doen met op zichzelf staande toestanden in een bepaald land, al kunnen deze laatste, zooals in Duitschland het geval was — de druk van het vredesverdrag van Versailles — er wel in sterke mate toe bijdragen aan zulke bewegingen de overwinning te verschaffen. Neen, wie het fascisme of het nationaal-socialisme in zijn diepere beteekenis wil verstaan, zal het allereerst moeten beschouwen in zijn geestelijke structuur en dan verder niet over het hoofd mogen zien dat voor de overgroote massa der volgelingen die geestelijke structuur zich kristalliseert tot ontevredenheid over de werking van het parlementaire systeem. Zoo gezien is de beweging internationaal van aard en daarom niet aan nationale grenzen gebonden. Dat was de Fransche Revolutie van 1789 niet, dat waren de denkbeelden van 1848 niet, dat is ook niet het geval met de fascistische staatsgedachte. Daarom is het volstrekt verwerpelijk het Nederlandsche nationaal-socialisme slechts te zien als een van de vele partijtjes waaraan ons goede land zoo rijk is. Integendeel, het is te zien als de uiting van een internationale geestelijke strooming die zich niet laat terughouden door steenen palen die de grens tusschen land en land aangeven. In dit opzicht is het op één lijn te stellen met het na 1917 sterk naar voren gekomen communisme, dat — hoewel dit en het fascisme eikaars doodsvijanden zijn — in zijn practische staatsopvatting sterke familietrekken met het fascisme vertoont. Bij beide keert men zich tegen den 19e-eeuwschen rechtsstaat en beide wenschen dien rechtsstaat te zien omgezet in een machtsstaat die aan geenerlei 29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen