Wat betekent het om pleegouder te zijn?

Kunt u kort iets over uzelf en over uw gezinssituatie vertellen?
Wij zijn de familie Pijpelink. Ons gezin bestaat uit Jaap (46) en José (40), Pietjan (18), Derek (16), Adriëlle (15), Corno (12) en Maarten (8). Naast ons eigen gezin wonen ook Yasmith (11) en Jordi (6) bij ons. Ook komt Wouter (16) een weekend in de maand bij ons. Jaap werkt als hoofd ICT op een school voor voortgezet onderwijs. José is huisvrouw en daarnaast gastouder van 4 oppaskinderen. We wonen in een klein dorp in Noord-Brabant.

Waarom bent u aan pleegzorg begonnen?
Wat is uw motivatie? Tijdens onze verkeringstijd hebben wij het er al over gehad dat wij iets voor andere kinderen wilde betekenen. Hetzij door adoptie of pleegzorg. De eerste jaren van ons trouwen is het er niet van gekomen, maar toen we zelf drie kinderen hadden, zijn we er toch meer over na gaan denken. Eenmaal verhuisd naar Brabant zijn we de STAP-cursus gaan doen bij de SGJ en werden we goedgekeurd als pleegouder. Het gevoel om iets te kunnen betekenen voor kinderen in een moeilijke situatie is bij ons toch steeds blijven hangen daarom was voor ons de stap naar pleegzorg niet moeilijk om te doen.

Kan iedereen zomaar pleegouder worden?
In principe kan iedereen pleegouder worden. Voordat je pleegouder wordt, verlangen ze van je dat je een aantal avonden bijwoont waarin stapsgewijs verschillende onderwerpen aan bod komen. Tijdens deze avonden wordt er diep ingegaan op allerlei zaken rondom pleegkinderen. Wij hebben de ervaring dat dit behoorlijk diepgravend gebeurt. Je leert je te verplaatsen in de pleegkinderen zelf, je leert je te verplaatsen in de ouders van de pleegkinderen. Ze proberen je ervan te doordringen dat het kinderen met een probleem zijn en dat dit dus heel wat vergt van jezelf en van je gezin. Als je gezin niet stabiel is of als je als ouder dingen hebt meegemaakt die je nog niet hebt verwerkt, dan is het niet verstandig om op dat moment pleegouder te worden. Uiteraard moet er in huis ook wel ruimte zijn om de pleegkinderen op te vangen. Na de gevolgde avonden wordt er ook gevraagd om aan de hand van vragen een verslag te maken. Zo’n verslag gaat ook behoorlijk ver. Er komen vragen in voor over je eigen opvoeding, over je karakter, over meegemaakte verliezen en nog veel meer. Uiteindelijk wordt van dit verslag een korte samenvatting gemaakt. Dit is allemaal nodig dat de pleegzorginstelling de juiste kinderen kan plaatsen bij de juiste pleegouders. Na nog een aantal gesprekken wordt je dan opgenomen in het bestand van de pleegzorginstelling en is het wachten op een of meerdere kinderen (uiteraard mag je ook aangeven of je langdurige of crisisopvang wil en nog een aantal andere zaken). Op zich is het geen lang traject, maar wel zorgvuldig.

Heeft u ervaring met crisisplaatsing?
En met langdurige plaatsing? Wat vindt u een belangrijk verschil? Wij hebben zowel ervaring met crisisplaatsing als met langdurige plaatsing. We hebben twee keer een crisisplaatsing gehad (hadden we als voorkeur aangegeven) van twee kinderen. De tweede keer werd er ’s middags gebeld en lagen ze ’s avond bij ons in bed. Het enige wat ze bij zich hadden, was de kleding die ze aan hadden. Ze zijn bij ons binnen gekomen als crisisplaatsing, maar we hebben ze drie jaar in huis gehad. Hierna zijn ze terug naar huis gegaan (de eerste twee kinderen zijn na zes maanden naar huis gegaan). Overigens is het uiteraard een keuze die je zelf maakt of crisisplaatsing een langdurige plaatsing wordt. De pleegkinderen die we nu hebben is een langdurige plaatsing. Het belangrijkste verschil is dat de kinderen die via een crisisplaatsing bij ons terecht kwamen, zonder voorbereiding opeens in ons gezin waren, terwijl de kinderen voor een langdurige plaatsing langzaam aan wennen aan ons gezin. Wij zelf vinden het prettiger dat ze in een keer bij ons terecht komen. Voor de kinderen is het in veel gevallen beter dat dit geleidelijk aan gaat. Onze ervaring is ook dat vooral de eerste paar maanden je gezin zich opnieuw moet instellen op de nieuwe kinderen. Ook je eigen kinderen zijn meer ‘aanwezig’ om hun plaats weer te bepalen. Dat geeft veel drukte en ook de nieuwe pleegkinderen kunnen soms heftige reacties geven. Vooral de eerste maand vergt veel van ons als ouders. Aan de ene kant proberen we de nieuwe pleegkinderen veel liefde en aandacht te geven. Ook onze eigen kinderen houden we dan in de gaten en hebben we korte gesprekken mee of het goed gaat. Aan de andere kant worden alle regels in huis wat strakker aangetrokken, zodat wel duidelijk is waar iedereen aan zich aan hoort te houden. Een zorgvuldig balanceren tussen liefde/aandacht en regels wat ons veel voldoening geeft, maar wat de eerste maanden veel energie kost. Als alles eenmaal loopt dan is het weer een normaal draaiend gezin met z’n ups en downs. Het zal duidelijk zijn dat een crisisplaatsing net wat heftiger is dan een langdurige plaatsing.

Hoe vinden uw eigen kinderen het dat ze een pleegbroertje/ pleegzusje hebben?
Als er een nieuw pleegkind in ons gezin komt wonen dan is het altijd een poosje rommelig. De kinderen moeten dan weer wennen aan een nieuw kind. Het is altijd een kind met een ‘rugzak’, dus dat brengt natuurlijk de nodige aandacht met zich mee. Onze eigen kinderen zijn wel altijd zo gewend aan het nieuwe kind. Dat ze in het begin even wat minder aandacht krijgen, hebben ze nooit als een belasting ervaren. Het is zelfs zo dat als er even geen pleegkinderen zijn, ze zelf zeggen: wanneer komt er weer een nieuw pleegkind? We hebben alle keren dat we pleegkinderen hadden al ‘dubbele’ leeftijden gehad. Dit is bij ons altijd goed gegaan, maar dit wordt in principe niet geadviseerd te doen, in verband met het beïnvloeden van elkaar.

Kunt u iets vertellen over de samenwerking met de pleegzorgorganisatie? Waar krijgt een pleegouder allemaal mee te maken?
Als je pleeggezin wordt, moet je er rekening mee houden dat je veel vreemde mensen over de vloer gaat krijgen. Je hebt sowieso te maken met de voogd van het pleegkind. Deze is er voor het kind. Hij/zij komt geregeld bij het kind kijken om te zien of het goed gaat. Het kind kan bij de voogd ook evtueel zijn/haar problemen bespreken. Daarnaast is er een pleegzorgwerker. Deze is er voor het pleeggezin. De pleegouders kunnen hun ‘problemen’ met de pleegzorgwerker bespreken. De pleegzorgwerker kijkt ook wel hoe het met het kind gaat. Verder zijn er vanuit de pleegzorgorganisatie regelmatig avonden die je kunt bezoeken. Het zijn vaak interessante lezingen die te maken hebben met het verzorgen van je pleegkind. Onze ervaring is dat je altijd kunt terugvallen op de pleegzorgorganisatie.

Heeft u veel te maken met de natuurlijke ouders van de pleegkinderen? Is er een bezoekregeling? Heeft het kind moeite met omschakelen van het ene gezin naar het andere? Merkt u iets van hechtingsproblemen of een loyaliteitsconflict?
We hebben inderdaad vrij veel te maken gehad met bezoek- en belregelingen. We hebben in meer- en mindere mate te maken gehad met de ouders van de pleegkinderen. Dit verloopt niet altijd even plezierig. We hebben te maken gehad met goede contacten, maar ook met minder leuke contacten. Ook voor de pleegkinderen zijn die bezoeken heel wisselend. De ene keer verlopen de contactmomenten plezierig en de andere keer is het voor de pleegkinderen een teleurstelling. Dit resulteert dan een tijdelijke terugval (soms een dag, soms een aantal dagen). De bezoeken zijn uiteraard ook de momenten dat er een loyaliteitsconflict kan ontstaan. We proberen daar echter heel duidelijk in te zijn. Wij zijn de pleegouders en de ouders blijven de ouders. De pleegkinderen moeten en hoeven niet te kiezen tussen ouders en pleegouders. Zo snel we merken dat hier iets ontstaat, proberen we daar duidelijk in te zijn. De pleegkinderen krijgen van vriendjes best wel eens vragen als: ‘Wie vind je liever?’ of ‘Waar woon je liever?’ We geven dan duidelijk aan dat ze niet hoeven te kiezen: ouders zijn lief en ook wij proberen lief te zijn. Bij ouders zouden ze graag wonen, maar bij ons mogen ze zich ook thuis voelen. We merken dat vooral de jongere kinderen sneller gehecht zijn en dus sneller met dit soort vragen zitten. Als ze ouder zijn dan duurt de hechting langer, maar gebeurt het ook dat ze voordoen alsof ze het niet naar hun zin hebben, terwijl je aan de andere kant merkt dat ze het wel naar hun zin hebben. Ook dan is het weer zaak om ze te vertellen dat ze niet hoeven te kiezen.

In hoeverre houdt u rekening met de achtergrond van het gezin waar het pleegkind uit komt? Kunt u voorbeelden noemen van wel of geen rekening houden met …? Bijvoorbeeld kerk, school, regels,
De pleegkinderen doen gewoon mee in ons gezin. Ze gaan gewoon mee naar de kerk. Alle regels en gewoonten uit ons gezin handhaven we. We proberen wel de ouders van de pleegkinderen en ook de broertjes en zusjes mee te nemen in de gesprekken. Hebben ouders wensen die binnen onze regels passen, is dat uiteraard geen probleem. In een beperkt aantal gevallen passen we onze regels wel wat of tijdelijk aan voor dat desbetreffende pleegkind. Tijdelijk is dan alleen tijdens de gewenningsfase (om wat tijd te geven om te wennen aan de heel andere omgeving). Maar over het algemeen houden we onze eigen regels aan en heeft dit nog nooit tot conflicten geleid. We hebben meegemaakt dat een ouder het haar van een jongetje korter wilde. Dit geeft voor ons uiteraard geen problemen. We hebben echter ook meegemaakt dat ouders een jongen die gescout was door een voetbalclub, de jongen op een hoger niveau voetbal wilde laten spelen. Wij hebben deze jongen toen op de plaatselijke voetbalclub aangemeld (terwijl onze eigen kinderen geen lid zijn van een voetbalclub).

Welke positieve kanten ziet u aan pleegzorg? Waarom zou u andere ouders eventueel willen aanbevelen om het ook te gaan doen?
Ondanks dat pleegzorg soms zwaar kan zijn, is het toch zeker ook een verrijking van je gezin. Wij zelf en onze kinderen gaan steeds meer beseffen dat je niet zomaar een goed thuis hebt. Het is zo fijn om te zien dat een beschadigd kind zich na verloop van tijd weer ‘normaal’ gaat gedragen. Hier gaat soms wel een hele tijd over heen, met vaak ook een terugval. Het zien dat een kind weer gelukkig is, is echt heel mooi!!

Wat is de winst voor uw gezin? voor uzelf? voor het pleegkind?
Winst voor je eigen gezin is toch wel dat je eigen kinderen sociaal leren denken. Je eigen kinderen zien en horen hoe het ook anders kan zijn. Zeker de oudere kinderen realiseren zich ook dat het heel anders kan. We hebben genoemd dat de regels regelmatig worden aangescherpt, dit helpt ons allemaal om weer eens de puntjes op de i te zetten. Die regels geven ook veiligheid, dat zie je bij de pleegkinderen terug, dus geldt dat uiteraard ook voor je eigen kinderen. Je observeert je eigen kinderen ook meer en je hebt regelmatig ook een kort gesprek. Regelmatig vraag je toch hoe het met ze gaat en hoe het gaat met hun (pleeg) broertjes en zusjes. Hoe ze tegenover pleegzorg staan, etc. Dat zijn gesprekken die in ieder geval bij ons normaal gesproken niet standaard voorkomen. Ook voor onszelf worden we er regelmatig bij bepaald hoe goed we het hebben met ons gezin. Het kan zo anders zijn. Dan heb je momenten dat je dankbaar bent voor alles wat ons gegeven is.

Welke lastige dingen ziet u aan pleegzorg, waar een aspirant- pleegouder goed van tevoren over na moet denken?
Je moet wel een stuk privé inleveren. Je hebt regelmatig verschillende mensen over de vloer. Daar moet je toch tijd voor vrij (kunnen) maken. Maar de voogd komt toch ook om de pleegkinderen te observeren in je gezin. Je moet je ook beseffen dat je zelden met je eigen gezin samen bent. Voor ons zijn bovenstaande zaken geen probleem, maar dit moet je wel van te voren beseffen. Het enige wat wij minder leuk vinden, zijn de bezoek- en belregelingen die je hebt. Dit vergt een behoorlijke aanpassing op je planning in het gezin. Alle andere zaken zijn voor ons niet lastig of vervelend.

Welke valkuilen zijn er volgens u, waar pleegouders voor moeten oppassen?
Pleegzorg doe je met je hart. Dat is het belangrijkste. Wat ons betreft, is de grootste valkuil dat je met name in de eerste maanden alleen maar aandacht geeft en de regels niet duidelijk stelt. Je wilt de pleegkinderen heel veel liefde en aandacht geven, maar als je de regels niet duidelijk stelt, gaan ze de grenzen opzoeken die op dat moment niet gesteld worden. En ondanks alle goede bedoelingen, mist dat uiteindelijk de veiligheid van de grenzen. We hebben een keer kinderen in een vakantie gekregen. Toen duurde het veel langer voordat ons gezin weer stabiel was. Achteraf was dat toch omdat we soepeler omgingen met de regels en de vaste schooltijden ontbraken. Wat ook heel belangrijk is, dat de eigen kinderen (als die er zijn) te weinig aandacht krijgen. Ze hebben ook juist een extra knuffel nodig als er nieuwe pleegkinderen in het gezin komen.

Heeft u nog een slotopmerking?
Hoe mooi is het om te zien dat kinderen tot rust komen en zich thuis voelen in je gezin en ze zo een veilige omgeving te bieden! Hoe mooi is het om op deze manier je naaste te mogen helpen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen