Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

In gesprek met het echtpaar Frans en Andrea van Hartingsveldt over ‘Opvoedingsreis’

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

In gesprek met het echtpaar Frans en Andrea van Hartingsveldt over ‘Opvoedingsreis’

11 minuten leestijd Arcering uitzetten

De laatste jaren zijn er op diverse plaatsen in het land gesprekskringen over opvoeding. Onder leiding van een begeleider spreken ouders met elkaar, meestal aan de hand van een boek met een opvoedkundig thema. In Elspeet geven Frans en Andrea van Hartingsveldt leiding aan zo'n opvoedingskring. Het heeft geresulteerd in het boekje Opvoedingsreis dat dit voorjaar een vervolg krijgt. We gaan hierover in gesprek met dit echtpaar.

Hoe zijn jullie gekomen tot het schrijven van dit boek (Opvoedingsreis)?

Opvoeden is ingewikkeld. Dat komt in de eerste plaats door de zonde in ons hart en in dat van onze kinderen. De Heere geeft in Zijn Woord heel duidelijke aanwijzingen voor de opvoedingsreis. Maar alles in ons strijdt ertegen om te wandelen in de weg die de Heere wijst. Opvoeden in deze tijd is extra moeilijk, omdat we in een seculiere samenleving leven. Een Bijbelse opvoeding staat haaks op deze tijd. Het is roeien tegen de stroom in. Daarom is het zo belangrijk om je als aanstaande ouders daarop goed voor te bereiden. En als je al wat jaartjes opvoedingservaring hebt, is het belangrijk om regelmatig stil te staan en na te denken of je nog op koers bent. De Heere heeft ook de kerkelijke gemeente gegeven om elkaar te helpen bij de opvoeding (Titus 2). In steeds meer kerkelijke gemeenten komen er opvoedingsgroepen: moeders, vaders of echtparen die met elkaar in gesprek zijn over een Bijbelse opvoeding. Dat is een ontwikkeling die we toejuichen en stimuleren. We zijn zelf betrokken bij opvoedingsgroepen in onze eigen gemeente. Om de bijeenkomsten structuur te geven, is het fijn om aan de hand van een boek met elkaar in gesprek te zijn. We merkten dat niet zoveel boeken daar geschikt voor zijn. Zo ontstond de wens om zelf een boekje te schrijven dat daarbij gebruikt kan worden. En zo is Opvoedingsreis ontstaan.

Een opvoedingssteun is blijkbaar nodig, want jullie boekje voorziet duidelijk in een behoefte. Hoe verklaar je dit en is dit niet in tegenspraak met de gedachte dat ouders het meer van Boven moeten verwachten en daarna ook van hun gezonde verstand?

Veel opvoeding in de gereformeerde gezindte is weggegroeid van Gods Woord en het ‘oude goud’ van het verleden. Dit boekje is niet alleen een leesboek, maar vooral een luisterboek: wat zegt de Heere in Zijn Woord over de opvoeding? De Heere is de Schepper van het gezin. Hij weet wat goed voor gezinnen is. Het meest betrouwbare Kompas in de opvoeding is Gods Woord. Ook al is de Bijbel geen opvoedkundig handboek, er staat wel alles in wat nodig is om vader of moeder te zijn; ook in deze tijd. Bewust heeft elk hoofdstuk van het boekje daarom een Bijbelgedeelte als uitgangspunt. Opdat opvoeders in afhankelijkheid van de zegen van de Heere mogen vragen om en bezig zijn met: ‘Maak in Uw Woord mijn gang en treden vast’. Niet alleen voor henzelf ten aanzien van de opvoeding, maar ook voor hun kinderen.

Verhindert ze niet

Een citaat van Koelman zegt dat we onze kinderen tot God moeten brengen en dat onze kinderen van de Heere zijn, meer dan van de ouders. Hij stelde echter ook dat bekeren een werk van God is en wij dat niet kunnen. Is het goed voor ouders naast hun verantwoordelijkheid ook dat te beseffen of maakt dit hen juist moedeloos?

Een zin uit het RD-artikel dat directeuren van aan het ds. G.H. Kerstencentrum gelieerde scholen publiceerden, was ons uit het hart gegrepen: ‘De mogelijkheid van de opvoeding ligt besloten in de zekerheid dat God Zijn Kerk vergadert, door alle eeuwen heen. De christelijke opvoeding is een middel in Gods hand dat Hij gebruiken wil om zondaren tot Zich te trekken.’

In het Bijbelse (Hebreeuwse) woord voor ‘zoon’ zit de betekenis ‘bouwen’. Het gaat in de opvoeding om ‘Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede’. Onze visie op kinderen in deze tijd staat zo ver af van hoe de Bijbel hen ziet en in navolging van Gods Woord ook oudvaders of de opstellers van het Huwelijksformulier en het Doopformulier. Zij hadden duidelijk voor ogen dat het in de opvoeding gaat om Gods eer, de zaligheid van kinderzielen en de uitbreiding van Gods Koninkrijk. Denk aan het gebed na de leer van de Catechismus (zie kader).

Het genadeverbond is van wezenlijk belang in de opvoeding. Hierin ligt de roeping voor ouders, maar ook de belofte van God verankerd. Hij gaat door met Zijn werk. Psalm 72: ‘Zolang als er de zon is, zal Zijn Naam van kind tot kind voortgeplant worden; en zij zullen in Hem gezegend worden’. Dit geeft de opvoeding perspectief. Hoewel de Heere ouders wel inschakelt, hangt het niet van hen af. De Heere gaat door met Zijn werk.

Het is een wonder dat de Catechismus in navolging van Gods Woord zegt: ‘Aangezien het Gode belieft hen [=de kinderen] door de hand van ouders te regeren’. Het is onbegrijpelijk dat de Heere de opvoedingsopdracht op de schouders van zondige ouders legt. Daarmee wist Hij dat het vol zonde en tekort zou zijn. Toch heeft dat Hem er niet van weerhouden. Waarom? Vanuit het perspec tief van de ouders: opdat we Hem nodig zouden hebben. Jakobus 1: ‘Indien iemand van u wijsheid ontbreekt, dat hij ze van God begere, Die een iegelijk mildelijk geeft, en niet verwijt; en zij zal hem gegeven worden’. Liefdevol vraagt Hij als het ware aan ouders: ‘Wil je in Mijn wegen wandelen en opvoeden zoals Ik het zeg?’, ‘Wil je niet eigenwijs zijn en je eigen ideeën over opvoeden volgen, maar luisteren naar Mijn raad?’ ‘Ik weet hoe slap, aards en werelds je van jezelf bent, maar zal je juist daarom de Schriften onderzoeken en Mijn Woord aan je kinderen doorgeven?’


Fragment uit het gebed na de leer van de Catechismus

‘O, genadige, barmhartige God en Vader. Wij danken U, dat het U belieft heeft, een verbond der genade op te richten met de gelovigen en hun zaad, hetwelk Gij niet alleen verzegeld hebt door de Heilige Doop, maar nog dagelijks bewijst, als Gij Uw lof volmaakt uit de mond hunner kinderen, om alzo de wijzen dezer wereld te beschamen. (…) Geef ons ook Uw genade, dat wij hen in Uw kennis en vrees, gelijk Gij ons bevolen hebt, onderwijzen, opdat door hun godzaligheid het rijk des satans verstoord worde, en het rijk van Jezus Christus in deze en andere gemeenten versterkt worde, tot eer van Uw heilige Naam, en tot hun eeuwige zaligheid, door Jezus Christus, Uw Zoon (…)’.


De Heere vraagt van opvoeders niet dat zij hun kinderen bekeren. Dat is Zijn werk. Hij vraagt wel gehoorzaamheid aan Zijn opvoedingsopdracht: Zijn Woord inscherpen. De vrucht mogen ze aan de Heere overlaten. Hij kan doen wat ouders niet kunnen. Het is het werk van de Heilige Geest om door het Woord van God kinderen te bekeren, wanneer het Hem behaagt. God beoordeelt de opvoeding niet naar de oogst, maar naar wat ouders hebben gezaaid. Mensen moeten het hunne doen; God zal het Zijne doen. Het lijkt wel alsof de ‘vaderen’ hier beter mee om konden gaan dan wij tegenwoordig. J.C. Ryle zegt hierover: ‘Ik weet dat u uw kind niet kunt bekeren. Ik weet heel goed, dat zij die wedergeboren worden, geboren worden niet door ‘de wil des mans’, maar van God. Maar ik weet ook heel goed, dat de Heere uitdrukkelijk zegt: ‘Voed uw kind op in de weg die hij moet gaan.’ En dat Hij nooit een bevel aan een mens gegeven heeft, zonder dat Hij ook genade verleent om dat uit te voeren. Wij moeten bij onze kinderen alleen maar doen als de dienstknechten op het bruiloftsfeest in Kana: de watervaten met water vullen. En wij kunnen het met een gerust hart aan de Heere overlaten om het water in wijn te veranderen’.

Opvoeden in de vreze des Heeren is onmogelijk van de kant van mensen, maar mogelijk bij God vandaan. Daarom hoeven ouders niet moedeloos te zijn. Laten ze het van de Heere alleen verwachten.


Opvoedingsreis

Dit boekje wil (aanstaande) ouders helpen bij het geven van een Bijbelse opvoeding. Het boek kan gebruikt worden in gesprekskringen over opvoeding zoals bijvoorbeeld ‘Schouder aan Schouder’. (Begeleiders van Schouder aan Schouder krijgen een leesbrief toegestuurd) Elk hoofdstuk heeft dezelfde opbouw die goed aansluit bij de structuur van de gesprekskring.

1. Bijbelstudie: lezen en bespreken van een Bijbelgedeelte.

2. Basis: een verdiepingstekst over het thema van het hoofdstuk.

3. Bespreken: vragen, een stelling, citaat of casus om te bespreken.

4. Betrekken: tips voor het betrekken van kinderen bij de zoektocht.

5. Boekentip: titels van boeken die meer over het onderwerp vertellen.

6. Beklijven: ruimte voor aantekeningen.

Allerlei opvoedkundige vraagstukken komen aan de orde op een manier die uitnodigt om daar met elkaar als echtpaar of met andere ouders over te spreken. Daarbij gaat het om onderwerpen als bijbellezen, bidden, liefde, gezag, gehoorzamen, moderne media enz.

De auteurs beginnen altijd bij de Bron; de Bijbel als uitgangspunt. Dit geeft verdieping aan het gesprek en plaatst de opvoeding in het juiste licht. Het is wenselijk als de verantwoordelijkheid over de gesprekskring goed geregeld is en dat kerkenraad en/of schoolbestuur hun vertrouwen uitgesproken hebben in de begeleider die goed toegerust is (zie ook het kader ‘gesprekskringen Schouder aan Schouder’).

De werkvormen die bij de rubriek ‘Betrekken’ als suggestie worden voorgesteld, komen soms wat bevreemdend over en zullen niet iedereen aanspreken. Bijvoorbeeld met de kinderen een bouwplaat van een huis maken en naar aanleiding daarvan het gesprek aangaan met de strekking van Psalm 127. Een dergelijke aanpak past niet bij elke ouder, elk type kind en iedere opvoedingsstijl.

N.a.v. Opvoedingsreis, Frans en Andrea van Hartingsveldt. Uitgeverij De Banier, Apeldoorn; 112 bladzijden; prijs: € 9,95.


Wordt Gods soevereiniteit en welbehagen dat doorgaat ook al geeft iemand het Woord van God niet door aan zijn nageslacht, niet uit het oog verloren? Kan dat besef ook hoop geven? Er zal ook misbruik van gemaakt kunnen worden?

De Heere is niet van ouders afhankelijk. In de Bijbelse geschiedenis, maar ook in de kerkgeschiedenis zijn voorbeelden genoeg van ouders die hun kinderen geen opvoeding in de vreze des Heeren hebben gegeven, maar waarbij de Heere toch de kinderen uit genade Godsvreze geeft. De Heere is vrij in het uitdelen van genade. Maar Hij bindt ons aan de middelen. Daarom mogen wij nooit achter Zijn soevereiniteit en welbehagen wegschuilen en dat gebruiken om onze plicht te verzaken. We mogen niet gaan redeneren met Zijn verborgen wil, maar moeten gehoorzamen aan Zijn geopenbaarde wil. Ouders die in Gods Woord Zijn wil hebben kunnen lezen en bij de doop hebben beloofd hun kinderen te onderwijzen, zullen als zij op de jongste dag met hun kinderen voor Gods rechterstoel staan, nooit kunnen zeggen: ‘Ik heb mijn kinderen niet christelijk en godzalig opgevoed, want ik dacht: U hebt mij niet nodig. U kunt het zonder mij ook wel’.


Opvoeden in de vreze des Heeren is onmogelijk van de kant van mensen, maar mogelijk bij God vandaan


Wat zijn volgens jullie de grootste verhinderingen die (reformatorische) ouders hun kind in de weg leggen?

De grootste verhindering zijn we vaak zelf. Maar ook in deze tijd zijn er verhinderingen genoeg. Veel ouders ervaren in de opvoeding de strijd die er is tussen het rijk van God en het rijk van de satan. Die strijd lijkt zich toe te spitsen op gezinnen. Satan is de diabolos, de door-dewar- schopper. Hij probeert de identiteit van de mens, de binding van het gezin en gezagsstructuren te doorbreken. Om de beschermende invloed van ouders heen probeert hij de harten van kinderen te bereiken. Dat maakt opvoeden ingewikkeld. Je ziet dat hij net als in bepaalde periode in de Bijbelse tijd bezig is met de tactiek van vermengen. Het is in deze tijd ontzettend moeilijk ‘om onszelf onbesmet te bewaren van de wereld’ (Jakobus 1:27). Terwijl dat volgens Jakobus in hetzelfde vers de zuivere en onbevlekte godsdienst voor God is. Op alle terreinen van het leven (muziek, film, seksualiteit, tijdsbesteding, denken) probeert hij bij kerkmensen de wereld binnen te laten dringen. Dat maakt de opvoeding tot een dagelijkse zoektocht: wat kan wel en wat kan niet? Zeg ik ja of zeg ik nee? Hoe maak ik mijn kind duidelijk dat …?

Met de serie Opvoedingsreis (deel II volgt in het voorjaar van 2016 D.V.) willen we proberen ouders daarbij handreikingen te doen. Deze tijd vraagt om een bewuste opvoeding. Samen proberen te luisteren naar Gods Woord en lijnen trekken naar het dagelijkse leven. Tegelijk komt daar ook weer veel op af. Satan probeert ervoor te zorgen dat iedereen het druk heeft en er geen tijd is voor de Bijbel. Hij weet ook wel dat daar de antwoorden op alle vragen liggen. Daarom doet hij er alles aan om ons daar vandaan te houden. Dat vraagt van ouders ook weer een bewuste keus. Niet wachten tot er tijd is, maar bewust tijd maken om als gezin Gods Woord te onderzoeken. Daarbij is het mooie: hoe meer je erin vindt, hoe meer je erin gaat zoeken. Wie Gods stem in Zijn Woord heeft gehoord en heeft ervaren hoeveel kracht ervan uitgaat en hoeveel erin te vinden is, wordt er als vanzelf naartoe getrokken en wil niet anders dan zijn kinderen heen leiden naar de Woorden van het eeuwige leven.

Dit artikel werd u aangeboden door: KOC Visie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van maandag 1 februari 2016

Criterium | 36 Pagina's

In gesprek met het echtpaar Frans en Andrea van Hartingsveldt over ‘Opvoedingsreis’

Bekijk de hele uitgave van maandag 1 februari 2016

Criterium | 36 Pagina's