AAN NEDERLAND. HAGAR.

Isaac da Costa (1798—1860)

Een bekende tijdzang van Da Costa is „Aan Nederland, in de lente van 1844." Het jaar 1844 begon, toen donkere wolken zich over ons land hadden saamgepakt. Er braken burgertwisten uit en ons volk leefde in haat en nijd, wrevel en onwil. Het ergste was te vrezen. Maar gelukkig, de zon brak door de wolken heen. De dichter brengt hiervoor lof en dank aan God en legt de nadruk er op, dat we de Heere steeds voor ogen moeten stellen en Hem vragen: Wat wilt Gij dat we doen zullen? Met alle bezwaren en moeilijkheden moeten we tot God gaan, om door Hem geleerd, geleid en onderwezen te worden.

, , 'k Ben die God, Die eens uw vaad'ren uit het [Spaans Egypte bracht. Die met Willem van Oranje Neerland scheppend heb [gedacht! Die door Maurits veertig steden aan uw Staatskroon [heb gesnoei'd en door hem en Freed'rik Hendrik 't groot [bevrijdingswerk volvoerd. Die uw koopliên vorsten maakte, van uw waat'ren [vaste grond; De vier werelden door schepen aan dat vissersdorp 1 ) [verbond, waar paleizen zich verhieven, zegens zegen vroeg en [spa, 2) bij de weerklank der kartouwen-"? ) van Farnese en [Spinola;

Die voor (wederom!) een Willem, 't zij hij neerlag of [verwon, stilstaan deed en achteruitgaan Frankrijks koninklijke [Zon; 4 ) Die aan Frankrijk en zijn Keizer^) u rechtvaardig ' [overgaf; Die, als volk in 't graf gezonken, u weer opriep uit dat [graf; Die bij Waterloo en Leuven uw Oranjevaan bescheen; en de jongste lotsbevrijding uit uw Staatsverlegenheen Achttienhonderd vier en veertig tot haar jaarmerk [voeren doe."

Na de lange regels (de goed-gebouwde en met sterke statigheid gedragen alexandrijnen) volgen 9 coupletten elk van 8 regels, die een heel andere maat hebben. Op deze woorden is een compositie gemaakt door J. de Liefde (1814—1869.)

Enkele zeer bekende coupletten zijn:

„Zij zullen het niet hebben, ons oude Nederland! Het bleef bij alle ellenden Gods en der Vaad'ren pand! Zij zullen het niet hebben, de goden van de tijd! Niet om hun erf te wezen heeft God het ons bevrijd!

Of zijn het and're tijden, die God voor ons bewaart? een donk'rer lotsbedeling, waarvoor wij zijn gespaard? Gij zult ons toch niet hebben, gij goden van de tijd! wij blijven ook bij 't zinken der Vaad'ren God gewijd!

Een natie kan ook vallen met eer, ter eer van Hem, en houden, heilgelovig, Zijn standaard vast met klem. Daar zijn ook martelaren op Neerlands grond geweest! geen Lodewijk, geen Willem, heeft ooit die keus gevreesd.

Met al hun schone woorden, met al hun stout geschreeuw, — zij zullen ons niet hebben, de goden dezer Eeuw! Tenzij het woord des Zwijgers moedwillig werd verzaakt: 'k Heb met de Heer der heren een vast verbond gemaakt."

Nog een zeer bekend gedicht van Da Costa is „Hagar". Dit is geen tijdzang, maar is geschreven op verzoek van de uitgever Kruseman, die een dichtbundel wou uitgeven, die getiteld moest zijn „Bijbelse Vrouwen."

De dichter bezingt de slavin uit Egypte en gaat in vogelvlucht de geschiedenis van haar nakomelingschap (de Ismaëlieten) doorlopen.

Enkele gedeelten volgen hier:

„De moeder Ismaëls! Maar Sara mede staat, op Gods gezetten stond, de moeder van een zaad, een zoon, waaruit de Zoon eens mens'lijk wordt [geboren! En nu — die Abram 't eerst de vadernaam deed horen, die veertien jaren op d' aartsvaderlijke kniên geen tweede nevens zich gekoesterd had gezien, moet thans die tweede als zijn meerdere geheugen, en, man in zelfgevoel en krachten, hulde brengen een wenend kindeke! Gelijk de pijl zijn boog, schiet op de zuigeling zijn verontwaardigd oog de blik des wrevels eft des spots. De moederzonde herhaalt zich in die spot en slaat een verse wonde in 't hart der meesteres; — en deze blik beslist. Het woord des Heeren handhaaft Sara. Neen! geen twist van broeders onder 't oog van Abram! Twee vorstinnen gedoogt de tentgordijn van Mamre niet, noch binnen haar plooien deze twee, schoon spruiten van één stam: de herder en de held, de woudstier en het lam." „Zijn hemel! 't Levend schip, dat door de [zandzeebaren zijn koers houdt, rijk bevracht met keur van [Oosterwaren, 't woestijnpaard, dat in 't zaal, hem door natuur [gewrocht, zijn ruiter rustig voert door d' eindeloze tocht, hem knielend afwerpt en weer opvangt, en, waar [d' ogen vergeefs een waterdrop als uit te lokken pogen, de karavane met zijn reuk ten dienste staat, en wellen opspoort, die nog laven. Op de maat, van dat de zon herrijst, vervolgt het dier te vrede met onvertraagde vaart, met onverhaasten trede, gelijk de kloknaald tikt, zijn weg, tenzij zich 't lied versnelle, waar ook hij gevoelig 't oor aan biedt: de klaagzang, niet altijd eentonig, van de drijver, of wel, de lofpsalm van de pelgrim, vol van ijver maar lijdzaam, die aan 't eind van 't onverkwikkend [pad Jeruzalem zal zien, d' onsterfelijke stad."

INDEX

1)Amsterdam.

2) talloze malen daalde zegen neer.

3)Kanonnen.

4 ) Lodewijk XIV, die zich „Roi soleil" (zonnekoning) noemde.

B ) Napoleon.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen