KEIZER AUGUSTUS VREDEVORST VAN EEN AARDS RIJK

Hoewel keizer Augustus slechts één keer in het Nieuwe Testament genoemd wordt, kent iedere Bijbellezer zijn naam uil het bekende hoofdstuk van Lucas, waar ons de geboorte van Christus wordt verhaald. In deze adventstijd, waarin onze gedachten worden gericht naar het grote heilsfeit dat bijna tweeduizend jaar geleden heeft plaats gehad, de menswording van de Vredevorst, willen wij in dit artikel het licht laten vallen op de aardse vredevorst, die door zijn wilsbeschikking heeft meegewerkt aan de vervulling van de profetieën.

Keizer Augustus, die eigenlijk Octavianus heette, werd in 63 voor Chr. geboren. Op 4-jarige leeftijd verloor hij reeds zijn vader. Zijn oom, de grote veldheer en machtige staatsman Julius Ceasar, die zelf kinderloos was, was zeer met hem ingenomen. Hij adopteerde de jenge Octavianus en wees hem in zijn testament aan tot erfgenaam. Deze Julius Ceasar wist later in de Romeinse Republiek alle macht aan zich te trekken en regeerde enige tijd als soeverein vorst. Toen verschillende symptomen er op wezen, dat hij ook de koningstitel wilde aannemen, waardoor de republiek zou worden omgezet in een monarchie, was dit de senatoren te veel. Zij hadden een afgrondige afkeer tegen elke vorm van alleenheerschappij; daarom namen zij hun toevlucht tot geweld. Op 15 maart van het jaar 44 v. Chr. doorstaken zij hem in blinde woede met hun dolken.

Octavianus eist zijn rechten op.

Toen de 19-jarige Octavianus van zijn moeder ver-

nam dat Ceasar vermoord was, toonde hij zijn doortastendheid en zelfvertrouwen door zich direkt naar Rome te begeven. De naaste medewerker van Ceasar, Antonius, een man die enerzijds bekend stond om zijn militaire talenten en zijn kolossale lichaamskracht, maar anderzijds ook om zijn buitensporige en onbezonnen levenswijze, ontving de onervaren jongeman met grote onbeschaamdheid en minachting. Octavianus liet zich echter niet uit het veld slaan, maar gaf Antonius duidelijk te verstaan dat hij niets wilde afstaan van zijn rechten, die voortvloeiden uit het testament van zijn stiefvader Ceasar. Hij ontpopte zich als een geslepen diplomaat, die veel aanhangers van Ceasar op zijn hand wist te krijgen. Daarom vond Antonius het wel zo verstandig om met hem te onderhandelen en dan gezamenlijk de macht te delen. Bij cle hartelijke omhelzing, die de verzoening tussen beiden moest bezegelen, lieten Octavianus en Antonius echter niet na te voelen of d.e „vriend" soms een dolk onder de plooien van de toga verborgen hield. Daarna werden cle moordenaars van Ceasar en hun aanhangers, die in Griekenland een' indrukwekkend leger hadden verzameld, in twee zware veldslagen te Philippi vernietigd. Vervolgens nam Octavianus het bewind op zich over het westen van het Romeinse Rijk en Antonius, die zich in Egypte vestigde, over het oosten. Al spoedig won Octavianus door zijn krachtig bestuur, zijn plichtsbesef en werkzaamheid de algemene achting. Antonius daarentegen verwaarloosde de belangen van het rijk; hij kwam geheel onder de invloed van de schone en eerzuchtige koningin Cleopatra, met wie hij zelfs in het huwelijk trad. Hiervoor verstootte hij zijn vrouw Octavia, de zuster van Octavianus. Deze daad, én zijn streven een Oosters rijk te stichten los van Rome, met Alexandrië als hoofdstad, bracht hem in botsing met Octavianus. Opnieuw brak cle strijd uit, waarbij Octavianus zijn tegenstanders versloeg en allerwege orde en rust wist te herstellen. Zowel Antonius als Cleopatra benamen zich het leven; cle tijd van worsteling en burgeroorlog was voorbij.

Augustus geeft zijn rijk vrede en rust.

Nadat Octavianus een nieuwe republikeinse staatsvorm voor het Romeinse wereldrijk had ontworpen, legde hij in 27 v. Chr. onverwacht vrijwillig alle buitengewone macht neer. De gedachte aan het lot dat zijn stiefvader wedervaren was, maakt deze beslissing alleszins verklaarbaar. De dankbare Senaat gaf hem nu de eretitel Augustus, d.i. de verhevene, de verheerlijkte, en verleende hem de hoogste macht in de staat. Zijn naam Ceasar die hij droeg omdat hij door adoptie tot het geslacht van Ceasar behoorde, veranderde langzamerhand in d.e titel keizer; de naam Augustus werd zijn eigennaam. Tijdens d.e oorlogen was Octavianus onder cle indruk gekomen van het feit, dat honderdduizenden Romeinse burgers verdreven' van huis en haard, een kommervol en kwijnend bestaan leden. Steeds meer raakte hij overtuigd van de noodzaak, dat de tijd gekomen was om een eind te maken aan oorlogsgeweld, burgerkrijg en rechteloosheid. Eenmaal keizer geworden schonk hij de vrede waarnaar de door oorlogen geplaagde mensheid reeds meer dan een eeuw tevergeefs had uitgezien. De wereld herademende, rust en veiligheid keerden weer, handel en nijverheid leefden weer op. Aan de grenzen werden legioenen gelegerd, om het rijk tegen eventuele invallen te beschermen. De keizer schonk aan Rome een politiemacht en stelde voor cle stad een brandweer in. Tal van nuttige en fraaie bouwwerken werden aangebracht in de wereldstad: waterleidingen werden aangelegd, straten verbreed, pleinen en parken ontworpen. Augustus beroemde zich cr op, dat hij een stad van baksteen had aangetroffen en een stad van marmer naliet. Het wegennet in het Romeinse Rijk werd uitgebreid, waardoor, mede door de reeds genoemde orde, rust en veiligheid die in het rijk heersten, de verbreiding van het evangelie van de ware Vredevorst werd bevorderd.

De „vader des vaderlands".

Het is geen wonder, dat deze keizer, die in het gehele rijk de wereldvrede, de Pax Romana, gevestigd had, werd vereerd als een redder en god, onder wien's heerschappij cle wereld een nieuwe toekomst tegemoet ging. Op een in Klein-Azië gevonden steen lezen we deze woorden: „De eeuwige en onsterfelijke natuur van het heelal heeft als buitengewone weldaad het hoogste goed aan de mensen geschonken, doordat ze keizer Augustus bracht in ons leven, de vader van zijn vaderland, het goddelijke Rome, en de heiland van het ganse menselijke geslacht, wiens beleid de ge-

beden van allen niet alleen vervulde, maar zelfs overtrof. Want in vrede verkeren aarde en zee; de steden bloeien door goede wetten, eensgezindheid en zegen' all wat goed is, kwam tot bloei en draagt vruchten; hoopvol zijn de mensen' gestemd voor de toekomst en vervuld met goede moed voor het tegenwoordige".

Dichters hebben hem bezongen en overal werden tempels voor hem opgericht. Een Latijnse schrijver Suetonius verhaalt ons een treffend staaltje van de gezindheid van het eenvoudige volk. Toen Augustus eens, tegen het einde van zijn leven, een zeiltocht maakte in de omgeving van Napels, brachten de opvarenden van een schip uit Alexandrië hem hulde alsof hij een godheid was, terwijl ze hem verzekerden „dat zij aan hem hun leven, aan hem hun scheepvaart, aan hem het genot van hun vrijheid en bezittingen te danken hadden".

Augustus stelde de zonnegod Apollo in het middelpunt van de religieuze verering, daar hij meende van deze beschermer van de schone kunsten af te stammen. Er zijn beelden gevonden, waar de keizer afgebeeld wordt als Apollo, of ook wel als de hoofdgod Jupiter.

Een gebod dat de gehele wereld beschreven zou worden.

Op dit schone tijdstip in de oudheid was de volheid des tijds aangebroken, waarop God Zijn Zoon zou zenden. Hij gebruikte daartoe de heidense keizer als een instrument, om te bewerken dat de geboorte van de Heiland zou plaats vinden in de stad Davids, in Bethlehem.

Augustus vaardigde nl. een gebod uit, dat de gehele wereld beschreven zou worden. Met deze gehele wereld (de oikoumenè) wordt hier bedoeld de bekende wereld, voorzover ze behoorde tot het Romeinse Rijk. Dit was een geweldig gebied, zich enerzijds uitstrekkend van de Rijn en Donau tot de woestijn Sahara, anderzijds van de Atlantische Oceaan tot Arabië en de Eufraat. Het doel van de beschrijving was in hoofdzaak het regelen van de direkte belastingen, die de overwonnen volken aan de overwinnaar hadden op te brengen.

Beiden, Jozef en Maria, moesten naar Bethlehem, naar hun oude vaderstad, om zich daar persoonlijk te melden. De geboorte van Christus is in de tijdrekening waarschijnlijk ongeveer zes jaar te laat gesteld. Het staat nl. op grond van ontwijfelbare gegevens vast, dat Herodes gestorven is vóór Pasen van het jaar, dat wij thans 4 voor Chr. noemen. Dat is het jaar, waarin de engel des Heeren verscheen aan Jozef in Egypte om hem mee te delen, dat zij gestorven waren, „clie de ziel van het Kindeken zochten". Het Kindeke kan toen naar Matth. 2 : 16 ongeveer twee jaar oud geweest zijn en is dus, hoe eigenaardig het ook klinken moge, waarschijnlijk geboren in het jaar 6 vóór Chr.

Keizer Augustus als mens

Wij keren nog even terug naar de machtige wereldvorst om een tip op te lichten van de sluier rond zijn partikuliere leven. Keizer Augustus wist niet alleen eerbied af te dwingen door zijn bekwaamheid, maar ook de liefde van het volk te winnen door zijn vriendelijkheid en bescheidenheid. Zijn woning vertoonde geen spoor van luxe en zijn maaltijden waren uiterst matig. Hij droeg een eenvoudige toga en stelde er een eer in, kleren te dragen, die zijn vrouw en dochter eigenhandig hadden geweven en genaaid. Hij stond arm en rijk even beleefd te woord en' accepteerde het wanneer men hem tegensprak. Wanneer hij een stad bezocht of in Rome terugkeerde, deed hij dat óf zeer vroeg in de morgen óf 's avonds laat als het donker was, om de drukte rond een plechtige intocht te vermijden. Julius Ceasar had de senatoren in het harnas gejaagd door te eisen, dat zij zich van hun zetels verhieven als hij de vergaderzaal binnentrad of vertrok. Augustus wenste dat zij bij die gelegenheid rustig bleven zitten.

Hij had grote liefde tot kinderen; hij leerde zijn kleinkinderen zelf lezen en schrijven. Zijn pedagogische aanleg bleek ook uit zijn gewoonte om de senatoren bij beraadslagingen in de Senaat niet op een rij af naar hun mening te vragen, maar in bonte volgorde, alleen om hen tot oplettendheid te dwingen.

Hij was overdreven voorzichtig; hoewel hij een vlot spreker was, bracht hij elke rede eerst op schrift. Met zijn gemalin Livia voerde hij geen belangrijk gesprek, alvorens hij schriftelijk vastgesteld had wat hij zeggen zou.

Zijn daden liet hij bepalen door voortekenen en' dromen, want hij was zeer bijgelovig:

de sterrenwichelarij had hem geheel in haar ban. De schrijvers uit de tijd van keizer Augustus hebben de mond vol over het lichtzinnige leven der Romeinen in die tijd, als gevolg van de toenemende luxe en de zucht naar genot. Het huwelijksleven was ontwricht, de grondslagen van het gezinsleven werden beschouwd als tijdelijke verbintenissen, echtscheidingen waren er aan de orde van de dag. De schrijver Seneca zegt, dat sommige vrouwen de jaren niet zoals vroeger telden naar de consuls van Rome maar naar hun echtgenoten. Het verhaal gaat dat een vrouw achtereenvolgens 23 huwelijken sloot en verbrak en tenslotte de 21ste vrouw werd van haar laatste man.

Tegen deze demoralisering van het Romeinse volk en de daaruit vloeiende ontbinding van de maatschappij trad Augustus op door middel van verordeningen tegen luxe en overdaad; verder gaf hij speciale huwelijkswetten. Hij loofde beloningen uit voor hechte huwelijken, speciaal wanneer ze kinderrijk waren. Kinderen uit grote, maar onbemiddelde gezinnen werden opgeleid voor goede staatsbetrekkingen.

Helaas leverden zijn pogingen om door nieuwe wetten een betere moraal te scheppen', weinig resultaten op. Wellicht was dit mede te wijten aan het slechte voorbeeld dat de keizerlijke familie zelf gaf.

Het van familieleven Augustus.

Het gezinsleven van de keizer is niet erg gelukkig geweest. Augustus is driemaal getrouwd geweest. Uit zijn tweede huwelijk werd zijn enige dochter Julia geboren, clie hij later

wegens haar onzedelijke levenswandel uit Rome moest verbannen. De twee zoons van Julia stierven vóórdat Augustus overleed. Ook de twee zoons van zijn zuster Octavia ontvielen hem. Als troonopvolgers kwamen in aanmerking zijn twee stiefzoons, zoons van zijn derde vrouw en haar eerste man. Eén van deze stiefzoons, de openhartige en populaire Drusus, stierf algemeen betreurd in het jaar 9 v. Chr. door een val van zijn paard. Ook dit was een zware slag voor de keizer, temeer daar hij zijn tweede stiefzoon, de sombere en gesloten Tiberiu.s, niet erg mocht. Zo stond Augustus in de herfst van zijn leven eenzaam als een boom zonder bladeren.

Zeer verschillend is het oordeel over Augustus als mens. In het begin van zijn carrière moest hij door stromen bloeds waden, om zijn doel te bereiken; later als keizer toonde hij zich een zachtzinnig mens, die misschien zijn onedele eigenschappen door zelfbeheersing verborgen heeft kunnen houden. Heeft hij zijn hele leven toneel gespeeld? In overeenstemming met deze gedachte zijn zijn woorden, die hij kort voor zijn dood, in het jaar 14 n. Chr. gesproken zou hebben. Hij zou zijn vrienden, die rondom zijn sterfbed stonden, gevraagd hebben: „Heb ik mijn rol goed gespeeld? " Toen hij een bevestigend antwoord kreeg, zou hij gezegd hebben: „Welnu, klapt dan in uw handen, want het stuk is uit". Daarna nam hij afscheid van zijn vrienden en ging rustig heen, bijna 78 jaar oud.

Christus, de Vredevorst van een eeuwigdurend Rijk.

Keizer Augustus, de vredevorst, leeft nog slechts voort in het rijk der historie; do vrede, die hij in zijn rijk heeft aangebracht, was slechts van tijdelijke aard.

Het machtige imperium is tenonder gegaan in cle vloedgolf der barbaren.

Wij mogen thans de komst herdenken van de Vredevorst, Die heerst van de zee tot aan de zee en van de rivier tot aan de einden der aarde. Deze Koning leeft tot in eeuwigheid, Zijn Koninkrijk is een Koninkrijk van alle eeuwen. Zijn heerschappij is van geslacht tot geslacht.

In het vrederijk van Augustus zijn, niet lang na zijn dood. velen' dergenen die alleen wilden buigen voor de gekruiste Christus, wreed vervolgd. In het Vrederijk hierboven zal geen rouw, geen droefheid en vervolging zijn; God zal alle tranen van de ogen afwissen; eeuwige blijdschap zal het deel zijn van dergenen, die Hem hier hebben leren vrezen. In het vrederijk van Augustus heerste slechts een uitwendige vrede. Het volk gaf zich over aan zingenot en leefde zich uit in ergerlijke uitspattingen.

In het Vrederijk van de Zonne der Gerechtigheid zal niet inkomen iets dat ontreinigt en gruwelijk doet, en leugen spreekt; maar die geschreven zijn in het bosk des Lams.

De Heere schenke ons, dat wij die Vredevorst als de enige en volkomen Zaligmaker mogen leren kennen en benodigen, opdat wij eenmaal mogen delen in die hemelse vrede, die Hij door Zijn komst in deze wereld verworven heeft voor al degenen die in Hem geloven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen