OVERPEINZINGEN OVER KERK EN MUZIEK

Kerk en muziek betekent voor mij hetzelfde als kerk en orgel en organist. Want zonder hem zal er geen muziek in de kerk zijn en hij kan door zijn spelen de sfeer tijdens de kerkdienst ten goede beinvloeden. Kerk en muziek is voor mij eigenlijk: kerkdienst en organist! In cle kerkdienst wordt het Woord van God gepreekt of gelezen. Dat is natuurlijk de hoofdzaak. Daarbij vergeleken is het orgel met zijn organist maar bijzaak. Er is daarom ook een tijd geweest, dat orgels in de kerken niet geduld werden. Dat was vroeger ook zo in onze gemeenten. Lees de levensbeschrijving van ds. Verhagen in ons Jubileumboekje maar. En er zijn nu ook nog wel mensen die niet de minste behoefte hebben aan orgels in de kerken. Maar ik ben blij, dat ze er zijn! Want het orgelspel voor, tijdens en na de dienst doét me wat. Het is voor mij soms een voorbereiding, een verdiepingen een nabetrachting op de preek die ik hoor. Ik geloof ook, dat het de taak van een organist is om zijn orgelspel op de preek af te stemmen en de indruk van de preek ook na de dienst door zijn spel levendig te houden.

Het is voor hem natuurlijk niet altijd mogelijk om voor de dienst al iets te spelen, dat past bij de preek die nog gehouden moet worden. Hij kan ook niet altijd weten wat de dominee preken zal. Maar hij kan wel rekening houden met het kerkelijk jaar, met bijzondere tijden en met de avondmaalsbediening. Als je dan voor de dienst hoort spelen: „Beproef vrij, van omhoog, mijn hart, dat voor Uw oog, Alwetende steeds open lag", worden je gedachten als vanzelf bij het Avondmaal bepaald. Of als er op een prachtige herfstzondag je bij het binnenkomen in de kerk tegenklinkt: „Het ruime hemelrond vertelt, met blijde mond, Gods eer en heerlijkheid", mag je soms ineens iets beseffen van de grootheid van Gods schepping.

Er zijn organisten, die de gemeente zo echt kunnen laten zingen. Zij spelen dan bij een lofpsalm zo'n bezielend voorspel, dat je graag gaat zingen als het koraal wordt ingezet. Je moet dan meedoen of je wilt of niet. Juist dan voel je je één met de hele gemeente. Maar ook het zachte en langzame spelen van een boetepsalm, die opgegeven wordt na een ernstige preek, kan veel indruk maken. En in dagen van rouw kan juist ook de gemeentezang met het begeleidend orgelspel vertroostend zijn. Ik herinner me, dat toen een kind van God begraven werd, de dominee tijdens de rouwdienst liet zingen: „Ik zal het brandaltaar doen roken van 't edelst vee uit kooi en stal". Het orgel speelde zacht en plechtig en er werd met omfloerste stem gezongen. Wat een geweldige indruk heeft dat gemaakt, zelfs op kinderen, die dit jaren later nog kunnen navertellen.

Wat kan het spelen en zingen voor menigeen tot troost en bemoediging zijn. 't Kan ook als een noodkreet opklinken: „Zou God Zijn gena vergeten? Nooit meer van ontferming weten? ", 't Kan een gebed worden, diep uit je hart, zoals b.v.: „Zie op mij in gunst van boven, wees mij toch genadig, HEER'." Ik hoop, dat er velen mogen zijn, zowel onder ouderen als jongeren, die de muziek zó mogen beluisteren en beleven. Wat heeft de organist dan een mooie en dienende taak in de eredienst!

Maar dikwijls maakt het orgelspel na de dienst nog de meeste indruk op me. Vooral als het is afgestemd op de preek. Dan zou ik bij het verlaten van het kerkgebouw zo wel willen meezingen. Hebt u dat ook wel eens? Soms denk ik: Wat zou dat plechtig zijn, de [gemeente als nabetrachting op de preek, zingende de kerk uit. 't Zou heel wat tcepasselijker zijn clan direct het gepraat over dit en dat, wat zo dikwijls gebeurt, zodra de schare zich in beweging zet. Het orgelspel zou dan nog dienstbaar kunnen zijn aan het horen én bewaren van het Woord van God!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen