GERECHTIGHEID

Het woord „Gerechtigheid" heeft een bekende klank. Maar als wij ons afvragen, wat het betekent, clan blijkt het antwoord niet zo eenvoudig te zijn. Althans, zo verging het mij.

Je hoort het woord nogal eens als uitdrukking gebruiken. B.v. een plaaggeest valt en de omgeving reageert daarop met: „Gerechtigheid". Zo in de zin van: net goed, dat komt je toe, je verdiende loon. Het heeft dan een straffende betekenis.

In de moderne theologie wordt veel geschermd met het begrip gerechtigheid. Dit zou het wezenlijke zijn van het Evangelie: hier en nu gerechtigheid betrachten. Door solidair te zijn met de onderdrukte en onderbedeelde en voor hen op te komen, wordt aan Gods koninkrijk gestalte gegeven.

Wat denk je, is daar alles mee gezegd, zowel wat het Evangelie betreft als de gerechtigheid? Zeker, als wij ons even verdiepen in de inhoud van het Evangelie blijkt inderdaad gerechtigheid een van de wezenlijke delen van de Blijde Boodschap te zijn. Maar dan is het een geschonken weldaad, uit louter genade, alleen om Christus wil, voor verloren en doodschuldige zondaars. Je hebt misschien al begrepen, dat de moderne theologie wel bijbelse woorden gebruikt, maar die op onbijbelse wijze vult, of slechts een zijde ervan laat zien.

Wat het woord zelf betreft, wij mogen in onze taal ook rechtvaardigheid zeggen. Het Hebreeuws, de taal van het Oude Testament, kent twee woorden voor gerechtigheid, maar beide komen van dezelfde stam en betekenen practisch hetzelfde. Het Grieks van het Nieuwe Testament gebruikt overwegend slechts één woord, dat de ene keer wordt vertaald met gerechtigheid en de andere keer met rechtvaardigheid. In het O.T. vinden wij het vooral in de Psalmen en bij Jesaja. In het N.T. vooral bij Paulus.

Gerechtigheid in het Oude Testament.

Allereerst zien wij dat de gerechtigheid verbonden is met God. Het O.T. spreekt vaak van de gerechtigheid des HEE-REN, van de Verbondsgod. Het gaat dan om de gerechtigheid, die Hij uitoefent t.o.v. Zijn verbondsvolk Israël.

Gerechtigheid behoort tot de eigenschappen van de Heere. Hij kan niet anders dan gerechtigheid uitoefenen en rechtvaardig zijn.

Deze gerechtigheid kan zowel straffend en wrekend, ais helpend en verlossend zijn. B.v. Jes. 10 : 22 de verdelging is vastelijk besloten, overvloeiende met gerechtigheid". Maar het kan ook helpend en verlossend zijn, zoals in Ps. 89 : 17 „Zij zullen zich cle ganse dag verheugen in Uw Naam en door Uw gerechtigheid verhoogd worden". Je voelt wel, dat de nadruk gaat vallen op het geestelijke aspect. Als wij daarop letten, merken wij tot onze grote verwondering, dat de Heere op veel plaatsen in de Schrift daarvan laat spreken. Het is voor ons onbegrijpelijk, en zeker als wij ons door genade schuldig weten aan al Gods geboden, dat juist Zijn gerechtigheid redt van de dood. Je weet misschien hoe Luther tobde over Gods gerechtigheid en maar niet begreep, hoe hij door Gods gerechtigheid kon zalig worden. Tot de Heere de nevels opklaarde door hem Rom. 1 : 17 te leren lezen. Het is te begrijpen dat dan ingestemd wordt met cle Psalmist in b.v. Psalm 145 : 7 „En zij zullen Uw gerechtigheid met gejuich verkondigen".

Laten wij toch allen naar die gerechtigheid uitzien en die van de Heere begeren! Jes. 46 : 12 en 13 ..Hoort naar Mij. gij stijven van hart, gij die verre van de gerechtigheid zijt! Ik breng Mijn gerechtigheid nabij, zij zal niet verre wezen, en Mijn heil zal niet vertoeven". David kende deze gerechtigheid. Als hij in Psalm 51 smeekt om vergeving, zegt hij: Verlos mij van bloedschulden, o God, Gij God mijns heils! zo zal mijn tong Uw gerechtigheid vrolijk roemen". Lees in dit verband de aanhef van art. 23 van de Ned. Geloofsbelijdenis.

Hoe kan dit nu, dat gerechtigheid en heil, gerechtigheid en vergeving zich zo verbinden? Sla hiervoor eens op Jer. 33 : 15-16 „In die dagen en te dier tijd zal Ik Davicl een SPRUIT der gerechtigheid doen uitspruiten; en Hij zal recht en gerechtigheid doen op de aarde. In die

dagen zal Juda verlost worden en Jeruzalem zeker wonen; en deze is die haar roepen zal: cle HEERE, onze gerechtigheid". Het is mogelijk, in en door Christus! Hij werkt alles uit en Hij brengt alles mede.

Gerechtigheid in het Nieuwe Testament.

En zo komen wij vanzelf bij het N.T. Vaak wil men een tegenstelling zien tussen gerechtigheid in het O.T. en die in het N.T., maar je hebt stellig nu al gevoeld, hoe beide op elkaar aansluiten, ook wat ons onderwerp betreft.

Voor ons onderzoek zullen wij vooral bij de brieven van Paulus moeten zijn. In de eerste plaats denken wij aan de reeds genoemde tekst, Rom. 1 : 17 „want de rechtvaardigheid (gerechtigheid) Gods wordt in hetzelve (het Evangelie) geopenbaard". Wat is de kern van het Evangelie? De gerechtigheid Gods.

Die wordt daarin als het ware onthuld, zichtbaar gemaakt, als cle verlossende kracht voor goddelozen. Net zoals wij dat al zagen in het O.T. Natuurlijk wordt in het N.T. veel duidelijker gewezen op de Persoon en het werk van de Heere Jezus Christus, maar het is dezelfde lijn, als die wij zagen in het O.T. Zo betekent b.v. Melchizedek, de naam van de priester-koning in het O.T., koning der gerechtigheid. Zo is hij een type van Christus, lees Hebr. 7 daar maar op na. Ook in het N.T. wordt, de gerechtigheid Gods getekend in haar drie aspecten: de gerechtigheid, die God bezit; de gerechtigheid, die God in Zijn zaligmakend werk vertoont; de gerechtigheid, die hij steeds weer aan Zijn kind mededeelt.

Hoe krijgt de zondaar deel aan deze gerechtigheid? Uitsluitend door het geloof, lees Rom. 3 : 21 en verder.

Wat werkt het uit? De heerschappij van de genade, Rom. 5 : 12-21, hier alleen het laatste vers: Opdat gelijk de zonde geheerst heeft tot de dood, alzo ook de genade zou heersen tot het eeuwige leven". Gods kind wordt zo vervuld met vruchten der gerechtigheid, die door Jezus Christus zijn tot heerlijkheid en prijs van God.

Zij is ook een wapen in de strijd tegen de vijand: f. 6 : 14 „Staat dan, — aangedaan hebbende het borstwapen der gerechtigheid".

Nu begrijpen wij, clat de gerechtigheid in de Bijbel haast altijd gerechtigheid Góds is en een geestelijk karakter heeft.

Vandaar dat de Heere Jezus hèn zalig spreekt, die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid. 11 ij roept ook ons toe: Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid. Dat moet onze grote zorg zijn.

Gerechtigheid bij de mens.

Toch gaat dit geestelijk karakter niet ten koste van de gerechtigheid, die wij mensen in het dagelijkse leven moeten betrachten. O neen, daar spreekt de Bijbel veel te duidelijk over, dacht ik. Lees maar in Spreuken 11, hoe daar de gerechtigheid van de oprechte geprezen wordt. Wel is het zo, dat deze gerechtigheid van de mens meteen weer verbonden wordt met die van God. Neem Lev. 19 : 36 „Gij zult een rechte wage hebben — eigenlijk staat er: en weegschaal der gerechtigheid — rechte weegstenen, een rechte efa en een rechte hin — nogmaals, eigenlijk steeds „der gerechtigheid" —; Ik ben de Heere, Uw God". Gerechtigheid bij de mensen betekent: et juiste geven, het juiste doen, de waarheid spreken, rechtschapenheid, betrouwbaarheid, kortom, alles wat is, zoals de Heere het wil en in overeenstemming is met Zijn gebod. Hier hebben wij dus de norm voor het dagelijkse leven, dat van jou, dat van mij, dat van werkgever en werknemer, dat van overheid en burger. Wat clat betreft hebben wij echt de moderne theologie niet nodig, om ons te vertellen, wat gerechtigheid in de samenleving zou betekenen. Wij kennen Gods Wet, en die is van begin tot eind gerechtigheid.

Hij die leert daar ernst mee te maken en eigen bestaan gaat bezien in dat licht zal tot de erkentenis komen, dat inderdaad al onze gerechtigheden een wegwerpelijk kleed zijn. Er is niemand die voor Gods aangezicht bestaan kan. Wat een voorrecht als de Heere evenals bij Luther Zijn gerechtigheid in Christus gaat openbaren. Dat is wel wat anders, dan wat b.v. Sperna Weiland schrijft in Dogmatische Verkenningen. Daar zegt hij o.a.: „Het geloof zoekt geen uitweg naar de innerlijkheid of naar cle hemel. Het gaat om de aarde, om het Rijk op de aarde, om de gerechtigheid; clat wil zeggen, het gaat om de mensen op de aarde en om hun menswording in vrijheid. Het gaat om cle doorbreking van cle structuren...". Hier kun je zien, wat een ontstellende versmalling ook het woord gerechtigheid

ondergaan heeft bij de moderne theologie.

Wij hebben ons samen even verdiept in het begrip gerechtigheid. Het laatste woord is echt niet gezegd. Een ding moeten wij steeds voor ogen houden: Het heeft de Heere Jezus het leven gekost. Hij heeft alle gerechtigheid vervuld en zo, in het bijzonder aan het kruis, de gerechtigheid verworven voor allen, die door genade mogen zeggen: „Wij dan gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede met God, door onze Heere Jezus Christus". „Maar wij verwachten naar Zijn belofte, nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, in dewelke gerechtigheid woont".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen